Karikatürcü üzerinden belediye yıpratması!

Öyle anlaşılıyor ki Millet İttifakı’nın büyükşehirlerin belediyelerini kazanıp başarıyla yönetmelerini Cumhur İttifakı’nın merkezi iktidarı bir türlü hazmedemeyecek! Çıkarılan her türlü engele bir de karalama kampanyaları eşlik ediyor. Daha çok İstanbul Büyükşehir üzerinde yürütülen kıskaç, (şimdi de Bellini’nin Fatih portresinin sahici olup olmadığını sorguluyorlar!) kültür sanat faaliyetlerini bile kapsıyor. En sonuncusu ise İzmir’de gerçekleşti. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin düzenlediği 16 Aralık’ta başlayan İzmir Mizah Festivali’ne İzmir’de yayımlanan Yeni Asır Gazetesi’nin yürüttüğü saldırı kampanyasına valiliğin de destek vermesi, festivalin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’i yıpratma kampanyasına dönüşmesi festivalin ara vermesine neden oldu. 

İlki Aziz Nesin’in 100. doğum yılında gerçekleştirilen festival bu yıl ilk kez uluslararası boyuta taşınmış ve pandemi koşullarında çevrimiçi ortamda yayımlanıyordu. Festivalde, on günde farklı sanat disiplinlerinde mizahın rolünü vurgulayan 60’a yakın söyleşi gerçekleştirildi. Hilmi Etikan’ın seçtiği dünya kısa filmlerinden 10 ödüllü yapım ve Tan Oral’ın “İş - Aş - Eş” başlıklı karikatür sergisi ile Turgut Çeviker’in küratörlüğünde “Dünden Bugüne Karikatürümüzde Toplumsal Eleştiri ve Mizah” başlıklı sergi açıldı. 

BASKI ERTELEMEYİ GETİRDİ

Söyleşilerden onuncusu, uluslararası basın karikatürcüleri ile ünlü karikatürist İzel Rozental’in moderatörlüğünde gerçekleştirilen “Dünya Karikatüründe Toplumsal Eleştiri ve Mizah” başlıklı olan bölümdü. Bundan sonrasını festivalin yöneticisi Vecdi Seviğ’den dinleyelim: 

“Ne yazık ki bu programı yayından çekme kararını almak zorunda kaldık. Nedeni, yerel bir gazetenin programda yer alan iki karikatüristin adını diline dolayarak, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’i hedef alan bir karalama kampanyası başlatması; bu kampanyanın, AKP ve MHP’li siyasetçilerin ve trollerinin katkısı ile yaygınlaştırılması, sosyal medyada saldırıların tehdit boyutuna ulaşması olmuştur. 

İkisi de ‘Cartooning for Peace’ (Barış için Karikatür) Platformu üyesi olan, Fransız karikatürist Plantu ve İsrailli karikatürist Kichka’ya yöneltilen suçlamalar, bu kişilerin ‘İslam ve Türk düşmanı’ olduğu iddiasına dayanıyor. Oysa, ikisi de söyleşilerinde Türkiye’ye olan sevgilerini dile getirmişlerdi ve iddia edildiği gibi ‘Charlie Hebdo’ dergisinin çizeri değil. Yalanlara yaslanan bu kampanyanın asıl hedefinin, CHP’yi tartışma platformuna çekmek ve ‘din düşmanı’ söylemlerine malzeme yapmak olduğu anlaşıyordu. Ya da, HDP’li siyasetçilerin bu saldırıları eleştirmesi sonucu, ‘Bakın nasıl buluştular Türk düşmanlığında’ diye manşetler atılmasını planladıkları çok açıktı. Bu nedenle, programın moderatörü ve belediye yetkilileri ile birlikte bu programı yayına vermeme kararını aldık. 

Demokrasi tarihimizin bir ayıbı olarak tarihe geçecek bu olay, toplumumuzun barıştan, hoşgörüden ve mizah duygusundan ne kadar uzak bir çizgiye sürüklendiğini gösteriyor.”

Program moderatörü karikatürist İzel Rozental bu konuda şunları söylüyor: “Zorlu ve hassas dönemlerden geçiyoruz. Tepkiler önyargılı ve haksız da olsa, karşılıklı hoşgörü gözardı edilmemelidir. Sözü geçen karikatürcülerin programda görünmeleri bazı kesimleri bu denli rahatsız ediyorsa, programın bu ortamda yayımlanması sorunun büyümesinden başka işe yaramayacaktı.”

Olan karikatürcüleri dinlemekten mahrum kalan festivalin izleyicilerine oldu, konuşmaları yayımlanmayan katılımcılara oldu. İki karikatüristin çevirimiçi konuşmasına bile tahammül edemeyen Türkiye imajının dünyaya sunulmasına neden oldu! Türkiye, mizahın beşiği bir ülkedir ve karikatürden, fikirlerin yayımlanmasından, dile getirilmesinden korkulacak bir şey yoktur! Dileriz ki bu karar gözden geçirilir ve festival durduğu yerden devam eder.

DÜNYANIN TANIDIĞI KARİKATÜRİSTLER

Yeni Asır’ın çevirimiçi bir yayında görünmelerine bile tahammül edemediği, dünya mizahının temsilcisi ve halen yazılı basında karikatürleri yayımlanan bu 10 karikatürist ise şu isimlerdi: Daryl Cagle, ABD’nin önemli editoryal karikatürcüsü. Plantu, Le Monde gazetesi çizeri. Türkiye’ye birçok kez konuk olmuş, sergiler açmış olan Plantu, kampanyanın hedefindeydi, ama iddia edildiği gibi Charlie Hebdo dergisinin değil, Le Monde’un çizeri. Hollandalı Tjeerd Royaards, uluslararası editoryal karikatür ajansının genel yayın yönetmeni. Norio Yamanoi, Japonya’nın yurtdışında en fazla üne sahip editoryal karikatürcüsü. Nadia Khiari, Tunus devriminin ardından yıldızı parlayan genç kuşak editoryal karikatürcülerden, geçen yıl BBC tarafından dünyanın en etkin 100 kadını arasında adı anıldı. Yemsrach Yetneberk (YEMİ), Afrika’daki kadın haklarını irdeleyen editoryal karikatürleri yalnız Afrika kıtasında değil, Avrupa basınında da yer buluyor. Damien Glez, Burkina-Fasolu dünya çapında ünlü ve çok sayıda basın ödülü sahibi bir editoryal karikatürcü. Michel Kichka, İsrail’in önde gelen muhalif editoryal karikatürcülerinden. Marilena Nardi, Venedik Güzel Sanatlar Akademisi’nde eğitim görevlisi olup karikatür ve illüstrasyonları dünya çapında çeşitli basın organlarında düzenli olarak yer alıyor. Thiwawat Pattagulwanit (MOR), Bangkoklu bir genç kuşak editoryal karikatürcü.