Kandil-İmralı için yasal hat

Milli İstihbarat Teşkilatı’na (MİT) olağanüstü yetkiler veren düzenlemenin içerisinden İmralı’da kalan Abdullah Öcalan’ın “çözüm süreci” kapsamında Kandil ve Avrupa’daki PKK/KCK yöneticileriyle görüşebilmesi olanağının çıktığı öne sürüldü. Buna göre MİT’in ceza ve infaz kurumlarındaki tutuklu ve hükümlülerle görüşebilmesine imkân veren maddede teşkilat üyeleri cezevindekilerle “görüşmeler yaptırabilir” hükmü bu durumun altyapısını hazırladı. Bu ifade sayesinde MİT yetkilileri, Öcalan’ı örneğin PKK yöneticileri Cemil Bayık, Murat Karayılan gibi isimleri görüştürebilir. Yasada herhangi bir sınırlama yer almadığı için bir PKK yöneticisinin gizlice İmralı’ya gelip müzekereye katılmasının önü de açık. İmralı’daki görüşmelere katılan BDP Grup Başkanvekili Pervin Buldan, bu maddenin Öcalan’ın PKK/KCK yöneticileriyle görüşebilmesine imkân verdiği yorumunu yaparken “Öcalan, bunu müzekere sürecinin olmazsa olmaz koşulu olarak görüyor” dedi.

17 Aralık operasyonunun ardından 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Yasası’nda önemli değişikliklere giden hükümetin hazırladığı düzenleme 26 Nisan’da Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kamuoyunda yoğun tepkilere neden olan ancak Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından veto edilmeyen yasa, MİT’e dış operasyon yetkisi, terör örgütleriyle görüşebilme ve “göstermelik” olarak Meclis denetimi getirdi.

Yasadaki “MİT mensupları görevlerini yerine getirirken ceza ve infaz kurumlarındaki tutuklu ve hükümlülerle önceden bilgi vermek suretiyle görüşebilir, görüşmeler yaptırabilir, görevinin gereği terör örgütleri dahil olmak üzere milli güvenliği tehdit eden bütün yapılarla irtibat kurabilir” maddesi; MİT’in PKK ve Abdullah Öcalan ile yürüttüğü çözüm sürecine yasal dayanak sağlandığı yorumlarına neden olmuştu. “Görüşmeler yaptırabilir” ifadesi ise “BDP’lilerin ve ileride gazetecilerin Abdullah Öcalan ile görüşmesini olanaklı hale getirdiği” değerlendirmesini yaptırmıştı.

MİT’in görüşme yaptırması

Ancak MİT’in “ceza ve infaz kurumlarındaki tutuklu ve hükümlülerle görüşmeler yaptırabilmesi” hükmünün daha geniş şekilde yorumlanabileceği belirtildi. MİT’in cezaevindeki mahkûmlarla dışarıdaki kişileri görüştürmesi konusunda yasada herhangi bir sınırlandırma olmadığı değerlendirmesi, “çözüm sürecinin ileri aşamasında Kandil veya Avrupa’daki PKK/KCK yöneticilerinin Abdullah Öcalan’la görüşmesine zemin hazırlıyor” iddiasını gündeme getirdi. Buna göre MİT’in “yaptıracağı görüşmelerin” şeklinin yasada açıkça tanımlanmamış olması dikkat çekiyor. MİT, isterse herhangi bir PKK yöneticisini İmralı’ya gizlice getirebilir veya Öcalan ile Kandil arasında video konferans bağlantısı sağlayabilir.

Buldan: Öcalan, Kandil ile görüşmeli

“Yasal boşluk” iddiası ile ilgili olarak Öcalan ile görüşen BDP heyetinin içinde yer alan Grup Başkanvekili Pervin Buldan, Cumhuriyet’e şu açıklamayı yaptı:

“Öyle olması gerekiyor. Sonuçta Öcalan’ın, bir müzekere olduğunu düşünürsek, sadece bizimle değil, kendi örgütü ve istediği kurumlarla, şahsiyetlerle görüşebilmesinin yolu buradan geçecek. Biz de sizinle aynı yorumu yapabililiriz. Aynı düşünüyoruz. Yoksa MİT Yasası bizim istediğimiz kapsamda olmazdı. Tabii, önümüzdeki süreçte bunu daha iyi değerlendiririz. Öcalan hem KCK yetkilileriyle, hem Avrupa’daki yetkililerle hem de başka gruplarla görüşebilir. Zaten biz bunu başından beri söylüyoruz, (Kandil ile) görüşmesi gerektiğini. Öcalan, bunu müzekere sürecinin olmazsa olmaz koşulu olarak görüyor. Sadece siyasetçilerle değil, kendi örgütüyle görüşebilmesi gerektiğini devlet heyetine de söylemişti.”

MİT parti kurabilecek

Öte yandan yürürlüğe giren MİT düzenlemesinin ayrıntısında dikkat çeken bir yetki daha yer aldı. MİT’e verilen yeni yetkiler arasında “İstihbari faaliyetler için görevlendirilenlerin kimliklerini değiştirebilir, kimliğin gizlenmesi için her türlü önlemi alabilir, tüzelkişilikler kurabilir. Kimliğin oluşturulması veya tüzelkişiliğin kurulması ve devam ettirilmesi için zorunlu olması durumunda gerekli belge, kayıt ve dokümanlarla araç ve gereçler hazırlayabilir, değiştirebilir ve kullanabilir” hükmü yer aldı. Hukukta “tüzelkişilik” olarak siyasi parti, dernek, vakıf, sendika, şirket gibi kuruluşlar sayılıyor. Bu yasanın yürürlüğe girmesiyle “MİT, isterse bir siyasi parti kurup seçimlere girebilecek” değerlendirmesi yapılıyor. Yani her alanda dernek, vakıf kurabilecek. Yurttaşlar kurucusunun MİT olduğunu bilmeden bu dernek vakıf ve partilere üye olacak ve teşkilatın “örtülü elemanı” konumuna düşecek.