Kalın bağırsak kanserinde tarama çok önemli

Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Kubilay Çınar, kalın bağırsak kanserinin, hareketsiz yaşam, yetersiz beslenme, fast food, obezite ve sigara gibi faktörlerden kaynaklandığını belirterek, dünyada kanser vakalarında kadınlarda 2. erkeklerde 3. en sık görülen tür olduğunu söyledi.

Kalın bağırsak kanserinin 40 yaşından önce nadir görüldüğünü ifade eden Çınar, vakaların yüzde 90'ının 50 yaşından sonra ortaya çıktığını bildirdi.

Bu tür kanserden korunmada "tarama" programlarının çok önemli olduğunu vurgulayan Çınar, "Çünkü, zamanında tarama ve endoskopik takip yapıldığında ve taramalar ihmal edilmediğinde kalın bağırsak kanserinden ölümleri yüzde 50'den fazla azaltmak mümkündür" dedi.

Çınar, erken tespit edilen kalın bağırsak kanserinde tamamen iyileşmenin de önemli bir avantaj olduğuna işaret etti. Tarama ve takip yapılmadığında, genellikle kanserin ileri bir aşamada saptandığına dikkati çeken Çınar, bu durumda tüm tedavi çabalara rağmen ölümün kaçınılmaz olduğunu dile getirdi.

Kolonoskopik takip 10, sigmodoskopik takip 5 yılda bir yapılmalı

Kalın bağırsak kanserlerinin, çoğunlukla var olan bir polipin zaman içerisinde kanserleşmesi sonucunda geliştiğini anlatan Çınar, tarama ile bu poliplerin erken aşamada saptanarak kanser evresine geçmeden endoskopik metodlarla çıkartılmasının amaçlandığını bildirdi.

Çınar, tarama sırasında kanser olabilecek bir lezyon tespit edildiğinde bunun ameliyat olmaksızın tedavi edilebileceğini vurguladı. Taramalar için 45-50 yaşında, tüm kalın bağırsağın değerlendirilmesi için kolonoskopinin uygun olduğunu dile getiren Çınar, kolonoskopik takiplerin 10 yılda bir, bağırsağın son 50-60 cm'lik kısmının tarandığı sigmodoskopinin ise 5 yılda bir yapılmasını önerdiklerini söyledi.

Çınar, "Ancak günümüzde kalın bağırsağın ince bağırsağa yakın kısmında yerleşmiş kanserlerin oranındaki artış nedeniyle kolonoskopik takipler öne çıkmaktadır. Çünkü bu lezyonlara sigmoidoskopi metodu ile ulaşmak mümkün değildir. Bu nedenle 5 yılda bir kolonoskopik takipler daha faydalı olacaktır. Bu takip 75-80 yaşına kadar her 5 yılda bir yapılmalıdır" diye konuştu.

Kalın bağırsak kanserlerinin dışkıda gözle görülemeyecek oranda kanamaya neden olduğundan, senede bir kez immünokimyasal yöntemle dışkıda gizli kan testi (FIT) yaptırılması gerektiğinin altını çizen Çınar, dışkıda gizli kan testinin pozitif çıkması halinde kolonoskopi için 5 yıllık süre beklenmeden hemen yaptırılmasını önerdi.

Taramalar, aile öyküsü bulunanlarda daha önce başlamalı

Tarama testleri için belirlenen sürelerin, aile öyküsü bulunanlar için farklı olduğunu vurgulayan Çınar, "Birinci derece yakınlarında (anne, baba, kardeşler) 60 yaşından önce kalın bağırsak kanseri saptanan kişilerde tarama programına 40 yaşında veya en genç kanser tanısı alan yakının kanser tanısı aldığı yaştan 10 yıl önce başlanmalıdır" dedi.