Kadın takımları neden daha başarılı?

Bundan iki hafta öncesi… Polonya’nın Almanya sınırına yakın Szczecin şehri… 12 kadın sahada çılgınlar gibi seviniyor. Onlar Eczacıbaşı Vitra takımının voleybolcuları ve az önce ulaştıkları Avrupa şampiyonluğunu kutluyorlar. Tarihinde ilk kez Şampiyonlar Ligi kazanmanın haklı gururu var hepsinde. Bu büyük bir başarı kulüp için… Ama bu bir sürpriz mi? Pek de değil. Türk takımları voleybolda son altı sezonda finale yükseldi bu kupada ve dördünü kazanmayı başardı zaten.

Filmi bir hafta ileri saralım. Geçen hafta sonu bu kez Bursa’da bir başka kadın takımı Challenge Cup’ta final oynuyor. Bursa Büyükşehir Belediyesi, Rusların ekol takımı Uraloçka’yı yenerek kupayı kazanıyor. Aynı gün Fenerbahçe kadın basketbol takımı Prag’da Euroleague yarı finaline çıkıyor. Ev sahibine yeniliyor ama kupaya da çok uzak değil. Çok geçmişe gitmeye de gerek yok. Daha geçen yıl Euroleague finalini iki Türk takımı oynamış, Fenerbahçe’yi yenen Galatasaray Odeabank Avrupa şampiyonu olmuştu. 

Kadın takımlarının bu başarı eğrisi bu sezona özgü değil. Hatta herhangi bir takım sporunda ilk final oynayan takım da 1980’de yine Eczacıbaşı’ydı. Yıllar içinde voleybol ve basketbolda final oynayan, zaman zaman kupa kazanan takımları çıktı. Ama son beş yılda bu eğilim iyice belirginleşti. 2010’dan bu yana kadın takımları Avrupa’da 17 kez final oynadı ve bunların altısını da kazandı. Şimdi bu başarının altında yatan sebeplere bakalım.

1) UZUN VADELİ YATIRIM

Kadın sporunda birkaç kulüp, yıllardır Türk oyunculara yatırım yapmaktan vazgeçmedi. Örneğin Eczacıbaşı Vitra 40 yıldır Avrupa’da final ve şampiyonluk hedefliyor. Bu amaç için oyuncu yetiştirmeye hep özel bir önem verdiler, gençlere yatırım yapmaktan vazgeçmediler. Basketbolda yetiştirilen Nevriye Yılmaz, Meral Tunçluer, Birsel Vardarlı, Tuğba Palazoğlu, Şaziye İvegin gibi oyuncular yıllarca milli takımı ve kulüpleri sürükledi. 

2) SABIRLI YÖNETİM 

Erkekler futbol oynayarak ve üzerine konuşarak kapışadursun kadınlar bu kavga dövüşten uzak bir çalışma ortamına sahip. Futboldaki bıktırıcı sabırsızlık kadın sporunda yok. Antrenörlerin rahat rahat çalışmasına müsaade ediliyor. Her yaz antrenör değişikliği yapılmıyor. Örneğin Giovanni Guidetti’nin Vakıfbank’ta yedinci sezonu. Benzer şekilde Galatasaray basketbol takımında Ekrem Memnun önceki altı yıllık tecrübesinden sonra şimdi altıncı sezonunda. Kayseri Abdullah Gül Üniversitesi’nde Ayhan Avcı yedinci sezonunu geçiriyor ve takıma Avrupa’da iki kez final oynattı.

3) SPONSOR GÜCÜ 

Voleybolda cömert sponsorlar hep mevcuttu. Ama 2009’da Acıbadem Grubu’nun Fenerbahçe’ye destek vermeye başlaması voleybolda seviye atlattı. Eczacıbaşı ve Vakıfbank da bu hamleye ayak uydurdular. Avrupa’da hep zirve hedefleyen üç takım çıktı ortaya. Keza basketbolda Odeabank’ın verdiği destekle Galatasaray geçen yıl Avrupa şampiyonluğuna ulaştı. 

4) BASKIYA KARŞI MOTİVASYON 

Yarışmacı erkeklere karşı işbirlikçi kadınlar… Dokuz Eylül Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Erkut Konter, kadınların işbirliğine dayanan takım sporlarında daha başarılı olduğunu söylüyor. Ayrıca Konter’e göre Türkiye’de kızlar küçük yaştan itibaren sürekli sosyal baskıyla karşı karşıya. “Hareketli sporları yapmalarına her zaman iyi gözle bakılmıyor. Bu baskı, kadınlarda spora başarılı olmak için ekstra bir motivasyon yaratabiliyor.”

5) KALİTELİ YABANCILAR

Türkiye’deki önde gelen kulüpler dünyanın en iyi oyuncularını rahatlıkla kadrolarına dahil edebiliyorlar. Galatasaray Basketbol Şubesi Koordinatörü Murat Özyer’e göre basketbolda yakalanan iyi Türk oyuncu kuşağı bu yabancıların katkısıyla Avrupa’da sürekli final kovalayan seviyeye çıktı. Aynı şekilde voleybolda çok kariyerli Rus, Amerikalı, Polonyalı, İtalyan, Alman veya Dominikli oyuncuların katkısı üst üste gelen şampiyonluklarda önemli bir faktör oldu. Hatta bazı antrenörlerin görüşüne göre Türkiye, dünyanın en iyi voleybol ligi haline geldi.

6) AVRUPA’DAKİ KRİZ

Avrupa’da takım sporları 2008 ekonomik krizi sonrası ciddi bir bütçe kısıtlamasına gitti. Özellikle Avrupa voleybolunun en güçlü ülkesi İtalya’daki kısıtlamadan sonra birçok oyuncu ve önemli antrenör Türkiye’nin yolunu tuttu. Basketbolda ise en iyi Amerikalı oyuncular için adres, ya Türkiye Ligi ya da Rusya Ligi.