Joy Womack: Hayal ettiğim yerdeyim

Devlet Opera ve Balesi’nin özel davetlisi olarak Türkiye’ye gelen ve Çaykovski’nin ‘Uyuyan Güzel’ balesinde, Ayşem Sunal’ın koreografisiyle baş balerin olarak sahneye çıkacak Joy Womack’la, ABD’den çıkıp nasıl bir Kremlin balerini olduğunu, Rusya’daki bale eğitiminin ona kattıklarını ve kız çocuklarına tavsiyelerini konuştuk. Womack’ın hayatı gerçekten tam anlamıyla bir ‘azmin elinden hiçbir şey kurtulmaz’ öyküsü. ABD’nin Kaliforniya eyaletinde dokuz çocuklu bir ailede büyümüş Womack. Yaşamının bu ilk yıllarını anlatırken, “Çok çocuklu bir ailede büyümenin dezavantajı kaynakların kısıtlı olmasıdır. Ayrıca annem ve babam Harvard çıkışlı hekimler oldukları için ailemizde eğitim çok önemliydi ve eğer bale gibi okul dışı bir etkinliğe zaman ayırmak isterseniz o kadar iyi olmalıydınız ki aile sizi desteklemeye devam etsin. Bu beni 3 yaşımdan beri hırslı yaptı” diyor.

Disiplin ve adanmışlık

Yalnız, öyle böyle bir hırs değil, Joy konuşurken, herhangi bir sanatta böyle başarılı olmanın nasıl bir disiplin ve adanmışlık gerektirdiğini anladım: “9 yaşımda aileme bir mektup yazdım, onlara kaç yaşımda nerede olacağımı anlattım. Geçenlerde bu mektubu tekrar okudum, o yaşa göre çok isabetli bir yol haritası çizmişim ve 23 yaşımda neredeyse tam olarak o gün bu yaşta olacağımı hayal ettiğim yerdeyim.”

Ailesi yine de küçük Joy’un bale tutkusunu ciddiye almamış. Ne zaman ki 12 yaşında Washington DC’deki Kirov Uluslararası Bale Okulu’na yatılı olarak kabul edilmiş işte o andan itibaren ailesi de Joy’un bu işi bir meslek olarak yapacağına ikna olmuş. “Dedem, The Scientific American adlı ünlü bilim dergisinin sahibi ve yayın yönetmeniydi. 1950’lerde ABD’de anti- Rus eğilimler doruk noktasındayken büyükannemle Moskova’da Bolşoy Balesi’ni izlemişler ve bunu ben çok küçükken bana bir masal gibi anlatırlardı. Tahayyülümde bir büyü gibi yer etmişti ve ne yapıp yapıp bir Bolşoy balerini olmak istiyordum” diye anlatıyor neden o okula gittiğini Womack.

Joy Womack bir Rus hocasının özel tavsiye mektubuyla Bolşoy Bale Akademisi’ne kabul edildiğinde 15 yaşındadır. Sene 2009 ve Rusya- ABD ilişkileri berbattır. Moskova’ya ayak bastığında tek kelime Rusça bilmemektedir. “Rusya’daki öğretmenim beni karşısına aldı ve şöyle dedi; ‘Seni kabul ederek öğretmenlik kariyerimi tehlikeye attım. Sana üç ay, Rusçayı anadilin gibi sökmüş olmazsan ülkene dönersin.”

Sakatlık da yıldıramadı

Bunlar Joy’un inadını kıramamış: “Günde 10 saat zaten stüdyoda bale çalışıyorduk ve dili öğrenmek için yalnızca gecelerim vardı. Oda arkadaşlarım asla yapamayacaksın diyordu. O günden beri hayatıma yön veren düstur şudur: ‘Asla kimsenin sana yapamayacaksın demesine izin verme!’ Üç ayın sonunda Rusçayı akıcı bir şekilde konuşabiliyordum. Kendi yaş grubumun ‘Prima Balerini’ olmuştum ve Rus sınıf arkadaşlarım bu yeni Amerikalı kızın başrol oynamasını hazmedemiyordu. Herkesten daha çok kazanarak sonunda herkesin saygısını kazanmayı başardım.”

Ne var ki, işler her zaman yolunda gitmez, Womack, sahneye çıkacakken vücudunu aşırı zorlamaktan ayağını kırar. Bu bir balerin için neredeyse ‘yolun sonu’ demektir: “Acılar içinde oyunu tamamladım. Bolşoy’un doktoru görünce ameliyat kararı verdi. Ailem ‘Hemen buraya dön’ dedi. Ancak bir kez dönersem Bolşoy hayalimin biteceğini biliyordum. Okul da ameliyatı karşılamıyordu.” Onu kurtaran bir Klise Vakfı olmuş.

Womack, Bolşoy’u bitirdikten sonra Kremlin Balesi ile baş balerin olarak sözleşme imzalamış ve son beş yıldır ünlü Kızıl Meydan’a bakan bir atölyede çalışıyor.