İTÜ tarihinden nadir eserler

İTÜ Mustafa İnan Kütüphanesi’ndeki Nadir Eserler Koleksiyonu’ndan yapılan seçkiyle oluşturulan “İTÜ Nadir Eserler Sergisi” ziyarete açıldı. Önemli bilginlere ait elyazması eserlerin, bilim kitaplarının, nadir cilt örneklerinin, Osmanlıca, Fransızca ve Almanca çeşitli plan-proje çizimlerinin ve İTÜ öğrencilerince çıkarılan “Şaka” dergisinin nüshalarının bulunduğu sergi İTÜ Rektörlük Sanat Galerisi’nde meraklılarını bekliyor.

Sergi hakkında bilgi veren Yrd. Doç. Dr. Burak Barutçu, serginin 7 bin nadir eser arasından uzman heyetçe içerik ve görsel olarak önemli eserlerden seçilerek oluşturulduğunu belirtiyor. Sergide önemli gökbilimcilerden Ali Kuşçu’ya ait, Farsça, astronomi üzerine yazılmış “Menâzil” ve bir astronomi cetveli olan “Risalet-i Berkiye” kitapları ile Nasuruddin Tûsi’ye ait, Öklid’in “Elementler” kitabı üzerine yazılmış “Kitabu’l Öklid is minel-Hendese” ile Batlamyus’un “Almagest”i üzerine yazdığı “Tahrir-i Mıcısti fi’l-Hey’e” adlı eserlerin elyazmaları dikkat çekiyor. Mühendis Mektebi’nin ilk başhocası olan Hüseyin Rıfkı Tamâni’nin “El-Feridetü’l-Münire fi ‘İlmü’l-Küre” adlı kitabının elyazması, 1930 yılında başhoca olan İshak Efendi’nin, Osmanlı’da döneminin en büyük bilim kitapları arasında olan, içinde ilk analitik kimya makalesi ve elektrik konusunda ilk yazılan makalelerden birisi de bulunan “Mecmua-i Ulûm-i Riyâziye”nin kendi el yazısıyla bir cildi ve baskı dört cildi de sergilenen eserler arasında.

Sergi, ciltleme sanatının örneklerini göstermesi açısından da önemli. Osmanlı ve Avrupa tarzı cilt örneklerine göre seçilen eserler, kullanılan beze, üstündeki baskıya, dikiş tarzına ve işçiliğine göre seçilmiş. Bunların içerisinde, nadir bulunan, deri üzerine ebru uygulanmış ciltler de serginin önemli parçaları arasında.

Üniversitenin kuruluşundan bu yana öğrencilere ders anlatmakta kullanılan kitap, şema vb. eğitim araçlarından örneklerin de bulunduğu serginin en ilginç bölümlerinden birisi ise 1909-1928 yılları arasında öğrenciler tarafından çıkarılan “Şaka” dergisinin sergilendiği bölüm. Burak Barutçu, “İçinde bilimsel makaleler de var, çok sayıda karikatür, şiir, resim de yer alıyor. İzafiyet teorisinden bahseden çeşitli matematik problemleri, statik problemleri üzerine de yazılar var. Mizah ağırlıklı; espriler mühendis gözüyle, o tür terimler kullanılarak yapılmış” diyor.

Burak Barutçu, nadir eserler koleksiyonundaki eserlerin yaklaşık bin cildinin dijital ortama aktarıldığını, bu kitapların hepsinin dijital ortama aktarılacağı ve konunun meraklılarının erişimine açılacağını da müjdeliyor.

Sergiye sadece konunun meraklılarını değil, İTÜ mezunlarını ve öğrencilerini de okulun tarihi mirası hakkında fikir edinmek için beklediklerini belirten Barutçu, daha sonra da benzer bir sergi planladıklarını ifade ediyor.

İTÜ Rektörlük Sanat Galerisi’ndeki sergi, özel bir ortamda saklanması gereken eserlerin zarar görmemesi için 2 hafta ile sınırlandırılmış ve 8 Temmuz’a kadar görülebilir.