İttifaka kural yok

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin üzerinde uzlaştığı ve yarın TBMM Başkanlığı’na sunulacağı açıklanan ilk uyum paketinde, ittifakın biçimi ve pusulada partilerin nasıl yer alacağı konularında tek bir model yerine partilerin seçimine bırakılacak birden fazla model yer alacak. İttifak yapan partiler, oy pusulasında yan yana olabileceği gibi ayrı yerlerde de olabilecek. Partilerin pusulada yan yana sütunlarda yer almayı tercih etmesi durumunda, her iki partinin amblemine ya da iki sütunun tam ortasına vurulacak mühür geçerli sayılacak.

AKP ve MHP’nin ortak imzayla yarın TBMM Başkanlığı’na sunacakları ilk uyum paketinde, şu düzenlemelerin yer alması bekleniyor:

Seçenekli ittifak: Siyasi Partiler Yasası, Milletvekili Seçim Yasası ile Seçimlerin Temel Hükümleri Yasası'nda yapılacak değişiklikle partilerin ittifak yapmasını engelleyen hükümler değiştirilecek. Siyasi partiler, birden fazla modelle ittifak yapabilecek. Partiler kendi aday listesi ve amblemiyle ittifak yapabileceği gibi kendi amblemlerinde ortak aday listesiyle ya da bir parti diğer bir partinin listesinde seçime girebilecek.

İttifakın pusuladaki yeri: İttifak yapan partiler oy pusulasında yan yana olabilecekleri gibi tercihlerine göre ayrı ayrı da yer alabilecek. İsteyen partiler, yapacakları ittifaka bir isim yazılmasını isteyebilecek. Siyasi partiler, oy pusulasındaki tercihleri ile hangi modelle ittifak yapacaklarını YSK’ye bildirecek.

İttifaka verilen her türlü oy geçerli: AKP yönetimi, ittifak yapacak partilerin oy pusulasında yan yana olmalarının seçmende kafa karışıklığı yaratacağı ve geçersiz oyların artacağı endişesi yaşıyordu. ‘Geçersiz oy’ kaygısı, ittifak partilerine atılan her türlü oyun ‘geçerli sayılması’yla çözüldü. Buna göre, her iki partiye ayrı ayrı verilen oylar da ittifak partilerinin bulunduğu sütunların tam ortasına mühür vurulması da geçerli sayılacak. Her iki partiye verilen oylar ittifakın oyu olarak sayılacak. Milletvekili dağılımında ise bu oylar, partilerin aldıkları oy oranına göre aralarında paylaştırılacak.

Parti sınırı olmayacak: Milletvekili seçiminde ittifak yapacak partilerle ilgili bir sayı sınırlaması konulmayacak. Ancak MHP, parti sınırlaması konulmamasına karşın AKP’nin BBP’yi de almak istemesi durumunda BBP’li adayların AKP listelerinden gösterilmesini isteyecek.

İttifakta baraj olmayacak: İttifak yapan siyasi partilerin aldıkları toplam oy, seçim barajı için kriter olacak. İttifakta yer alan bir partinin oy oranı yüzde 10’un altında kalsa bile toplam oy oranı yüzde 10’nun üzerindeyse altında kalan parti de barajı geçmiş sayılacak.

Cumhurbaşkanlığı’nda partiler yok: Cumhurbaşkanlığı seçiminde, oy pusulasında ittifak yapan partilerin adı yazılmayacak, yalnızca adayın adı yazılacak.

Seçim mevzuatındaki düzenlemeler: Yerel seçimlerde belediye başkanları, belediye meclis üyeleri ve muhtarlar başta olmak üzere tüm oy pusulaları tek bir zarfa konularak oy kullanılacak. Belediye başkanı, belediye meclis üyeliği ve muhtarlık için seçilme yaşı 18’e düşürülecek. Sandık kurulu başkanları, ilçe seçim kurulu başkanları tarafından kamu yöneticileri arasından seçilecek. Sandık çevresinde vatandaş da güvenlik görevlilerini çağırabilecek.