İtiraz yolunu YSK açtı

Doç. Dr. Göztepe: Takdir yetkisi yok

Bilkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doçent Doktor Ece Göztepe, YSK’nin mühürsüz oyların geçersiz sayılması konusunda takdir yetkisinin olmadığını kaydetti. 298 sayılı yasa hükmü açıkken, YSK’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) Ek 1 No’lu Protokolün 3. maddesine atıf yaparak bu kararı aldığına dikkat çeken anayasa hukukçusu Doç. Dr. Göztepe, YSK’nin bu gerekçesiyle kendi kararlarına karşı Anayasa Mahkemesi yolunu açtığını kaydetti. Göztepe, “Artık Anayasa Mahkemesi, YSK kararlarını incelemeye yetkilidir” dedi. YSK’nin tartışmalı kararını Cumhuriyet’e değerlendiren Doç. Dr. Göztepe, YSK’nin mühürsüz oyların geçerli sayılması konusunda bir takdir yetkisi olmadığını belirterek, “Çünkü kanun maddesi çok açık ve herhangi bir yoruma gerek duymayacak şekilde. Mühürsüz oyların geçerli olmadığına ilişkin karar, referandumdan önce tespit edici bir karardır. YSK, hakkın kapsamını genişleten veya daraltan bir karar alamaz. İstediği kadar AİHS’ye atıf yapsın” dedi. Anayasa hukukçusu Göztepe, bıçak sırtıyla kabul edilen anayasa değişikliğine ilişkin ise “Meşrulukla hukukilik arasında bir ayrım yapılmalı. Anayasa değişikliğinde hukukilik arıyorsunuz. Ama halkoylamasında yüzde 10 katılımla yüzde 50+1 kararla kabul ediyorsunuz. Bu hukukilik ve referandum işlevi konusunda çok sorunlu. O anlamda meşruiyet açısından yanlış tercihle yapılmış bir yasa var. Meşruiyet açısından seçim şaibesiz olsaydı yapacak şey yoktu. Sonucu kabul ederdik. Ancak şu an bir milyon 300 bin fark var ve itiraz edilen 2.5 milyon oy var. Dolayısıyla meşruiyet sorunu, hukukilik sorunları çözülmediği için var” değerlendirmesini yaptı.

Prof. Dr.. Yaman Akdeniz: Tek yol AİHM

Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, YSK’nin kararına karşı tek yolun Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) olduğunu açıkladı. Akdeniz, şunları söyledi: Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözleriye cevap vermek gerekirse “Atı alan Üsküdar’ı geçmiş”. Tam oylar sayılırken YSK böyle bir karar veremez. YSK’nin mühürsüz oyları iptal etmemesi kanuna ve anayasaya aykırı. Verilen karar yalnızca yurtiçioyları için. Yurtdışında uygulanmamış. Çünkü yurt içinden emin değillerdi. “Evet” oylarının açık ara gitmediğini anladıkları için veya aradaki farkın az olduğunu görünce böyle yaptıklarını düşünüyorum. Aslında bu durumun hukuken bir açıklaması da yok. YSK’nin bir şekilde yetki aşımı var. Kanun 2014’te değiştirilmiş. Eskiden bu yönde verilmiş kararlar olduğunu söylüyorlar. Onların hepsi hikâye. Belli bir sandıkla alınmış kararlar. Türkiye genelini etkileyen kararlar değil. Sorun şu: YSK’nin kararı ne idari yargıya ne de Anayasa Mahkemesi’ne taşınamıyor. Yalnızca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) yolu açık.

Destek oluruz

Ancak AİHM de bunu ele alana kadar Cumhurbaşkanı’nın deyimiyle “Atı alan Üsküdar’ı geçer.” AİHM en hızlı bir, bir buçuk sene içinde böyle bir başvuruyu ele alır. AİHM’de konu ele alındığı zaman da yüksek mahkeme, “seçimin iptali yönünde karar verir mi” bilmiyorum. Siyaseten de bunu yapar mı bilmiyorum. Tutuklu gazeteciler için bile hâlâ bir karar oluşturmadı. Karar oluştursa bile “Türkiye o kararı uygular mı” o da tartışmalı. Ancak biz YSK’nin kararı ile ilgili AİHM’ye gidenlere destek olacağız. YSK’nin bu kararıyla ilgili bu başvurunun yapılması gerekiyor. Başka bir yolu yok.