İthal arpaya muhtaç hale gelindi

İthalatla artırılmaya çalışılan hayvan varlıkları, yine ithalatla sağlanan arpa ve buğdayla sürdürülmeye çalışılıyor. Üç gün önce 252 bin ton ekmeklik buğday ithal etmek için bir dizi uluslararası alım ihalesi açan Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), şimdi de Avrupa’dan 246 bin ton yemlik arpa ithal edecek. Reuters’in Avrupa’lı ticaret kaynaklarına dayandırdığı haberine göre TMO, arpa ithalatı için sekiz farklı limana indirilecek ve her biri 6 bin ton büyüklüğünde olacak 41 ayrı ihale açtı.

Fiyatı artırıyor

Türkiye’de yüzde 99’u yem amaçlı kullanılan arpanın Avrupa’dan ithal edilecek olması, çiftçinin hayvanına yedireceği yemi dahi dışarıdan almak zorunda kalması gerçeğini gündeme getirerek tepkilere neden oldu. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Ahmet Atalık, Türkiye’nin 2010’dan itibaren canlı hayvan varlığını ithalatla artırdığı halde hayvanlara yedirilecek arpanın üretim alanının küçülmesine tepki gösterdi. 20 yılda yüzde 38 küçülerek 2.4 milyon hektara gerileyen arpa ekim alanındaki daralmayla birlikte üretim 9 milyon tondan 7.1 milyon tona geriledi. Atalık, “Daralan tahıl arazilerimiz yalnızca hayvanlarımıza ithal yem yedirmekle kalmıyor. Artan nüfusun gıda ihtiyacını karşılamak için de ekmeklik buğday ithal eder hale de geliyoruz. İçerideki üretim gerilediği gibi, fiyatlar sabit bile tutamıyor. Tüketici zamlı ürünlere mecbur bırakılıyor” diye konuştu.

Maliyetler katlandı

TMO’nun asıl işlevinin tarımı destekleyip, yönlendirmek olduğunu anımsatan Atalık, ithalata başvurulmasını ‘kolaycılık’ olarak yorumladı. Azalan ekim arazilerinin ve kuraklığın etkisiyle rekoltesi azalan arpada, 2016’da yapılan ithalat 40 bin ton iken, bu sayı 2017’de 384 bin tona, 2018’in Ocak-Temmuz döneminde ise 505 bin tona yükseldi.

Diğer yandan yüksek kurun etkisiyle arpaya yalnızca 2018 Temmuz-Eylül arasında yüzde 33, yemlik buğdaya da yüzde 28 zam gelmişti. Son bir yılda da süt ve besi yemleri yüzde 50 civarında, mazot fiyatı yüzde 31, gübre fiyatları da yüzde 100’ün üzerinde arttı.
Maliyetlerdeki fahiş artışlara rağmen arpa üreticisi ürününü 2017 Ağustos’ta Konya Ticaret Borsası’nda 84 kuruşa satarken 2018 Ağustos’ta sadece 85 kuruşa satabildi.
Tarımın yıllar içinde kronikleşen bu sorunları patlak verdiği zaman yapısal sorunların çözülmesi yerine geçici çözüm olarak ithalata başvuruluyor.