İtaat etme, şikayet et!

Bir gün bir dost masasında ikimizin tatlı sert tartıştığımızı görünce bir dostumuz eşime “İtaat et, rahat et” demişti... Ve tabii ki bu kadim söz, ilk kez duyan beni benden almıştı. Evet itaat edip rahat etmeliydi. Bu çok şahane bir fikir ama itaat edilen ben olduğum sürece... İşin şakası bir yana bu sütunlarda zaman zaman gündeme getirdiğimiz, önlenmesi için çaba harcadığımız, kadınlar olarak yaşama hakkını korumak üzere her gün yeniden mücadele verdiğimiz alanlardan biri şiddet. Özellikle de kadına ve çocuklara yönelik şiddetin önlenmesi, kendimizi korumaya yönelik olduğu kadar çocuklarımıza da ödememiz gereken bir borç.

Kadına yönelik şiddetin önlenmesinde son dönemde yıldızlaşan İstanbul Sözleşmesi dışında neler var diye araştırdığımda karşıma çıktı: 4320 sayılı “Ailenin Korunmasına Dair Kanun”... 1998 yılında yürürlüğe giren ve daha sonra Medeni Kanun’da öngörülen önlemlerden ayrı olarak ilgili yasanın Madde 1 (Değişik: 26/4/2007-5636/1 md.) ve Madde 2 – (Değişik: 26/4/2007-5636/2 md.) düzenlemelerle kadın ve çocuklara yönelik şiddeti önlemeye dönük önemli bir adım atılmış.

4320 sayılı “Ailenin Korunmasına Dair Kanun” asılnda oldukça özel önem taşıyor. Söz konusu kanun, aile içinde şiddete maruz kalan kadın veya çocuklara şahsen şikâyet bildiriminde bulunma olanağı tanıyor.

Madde 1, Türk Medeni Kanunu'nda öngörülen önlemlerden ayrı olarak, eşlerden birinin veya çocukların veya aynı çatı altında yaşayan diğer aile bireylerinden birinin aile içi şiddete maruz kaldığını kendilerinin veya Cumhuriyet başsavcılığının bildirmesi halinde, aile mahkemesi hakimi re’sen meselenin mahiyetini gözönünde bulundurarak aşağıda sayılan tedbirlerden bir ya da bir kaçına birlikte veya uygun göreceği benzeri başkaca önlemlere de hükmedebiliyor.

KOMŞU DA ŞİKÂYET EDEBİLİR

Diyelim ki evde şiddet var. Şikâyetinizi sözlü olarak karakola, dilekçe ile savcılığa veya aile mahkemesine yapabilirsiniz. Yasa size istediğiniz yere başvurma hakkını tanıyor. Ancak bazen karakol, savcılık ve mahkeme görevlileri, çeşitli nedenlerden ötürü, başvurunuzu almaya yetkili olmadığını söyleyebilirler. Yasada belirtilen hakkınızı hatırlatın ve ısrar edin, başvurunuzu almak zorundalar. Diğer yandan, karakola yaptığınız şikâyetin tarih ve numarasını not edin veya tutanağın bir kopyasını isteyin. Savcılık veya mahkemeye verdiğiniz dilekçenin bir kopyasını saklayın ve başvuru tarih ve numarasını not edin.

Şikâyetin mutlaka sizin tarafınızdan yapılması gerekmiyor. Sizin yerinize komşunuz, arkadaşınız veya akrabanız da şikâyette bulunabilir. Siz de şiddete uğrayan komşunuz, arkadaşınız veya akrabanız için şikâyette bulunabilirsiniz.

ACELE CEVAP

Mahkeme acele ve duruşma yapmadan karar vermeli. İlgili kurumlara başvururken kimliğinizi (nüfus kağıdı, evlenme cüzdanı, pasaport, ehliyet) yanınızda bulundurun.

4320 sayılı yasa ile size sağlanan haklar ve olanaklar geçici, önlem niteliğinde. Kocanızın ya da diğer aile bireylerinden birinin size ve çocuklarınıza şiddet uygulaması nedeniyle ayrılmak veya boşanmak istiyorsanız, ayrıca cezalandırılmasını istiyorsanız başkaca davalar açmanız gerekebilir.

Daha önce boşanma veya ceza davası açmış olmanız, bu yasadan yararlanmanıza engel değil. Diğer dava veya davalar devam ederken de bu yasadaki önlemlerin uygulanması için başvuruda bulunabilirsiniz..

YASA NE SAĞLIYOR?

Aynı çatı altında yaşadığınız kocanız, kocanızın ana-babası, kardeşleri, size veya çocuklarınıza sözlü, fiziksel, duygusal, cinsel veya ekonomik şiddet uyguluyorsa bu yasadan yararlanabilirsiniz.

Bu yasa ile eğer istiyorsanız şiddet uygulayan koca evden belli bir süre uzaklaştırılır, sizin evden ayrılmanız gerekmez. Ayrıca mahkeme koca hakkında başka tedbir kararları da verebilir. Örneğin: Şiddete ve korkuya yönelik davranışlarda bulunmaması, evden uzaklaştırılarak eve ve iş yerine yaklaşmaması, eşyalara zarar vermemesi telefonla rahatsız etmemesi, silahı varsa polise teslim etmesi, alkol veya uyuşturucu madde kullanıyorsa bunları kullanarak eve gelmemesi, bunları evde kullanmaması gibi.

Eğer koca, kararlara uymazsa üç aydan altı aya kadar hapis ile cezalandırılır.  Kocanız hakkındaki önlemler geçici en fazla 6 ay için uygulanabilir. Gerekiyorsa tedbir kararı tekrar verilebilir.

Mahkeme tedbir kararı süresince tedbir nafakası bağlanmasına da karar verebilir. Bu tedbir kararı mahkeme tarafından derhal verilir ve bunun için harç veya başkaca bir masraf ödemeniz gerekmez. Tanık veya doktor raporu göstermenize de gerek yok.