İstanbul’un yeraltı kadınları: Biz yaradılış olarak çok güçlüyüz

Türkiye’nin en büyük kent içi raylı ulaşım sistemleri işletmecisi olan METRO İstanbul A.Ş.’de işe alımlarda liyakat ve kadın istihdamı ön planda tutulurken, yeni 109 kadın tren sürücüsüne eğitim verilmeye başlandı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin “www.kariyer.ibb.istanbul” internet sitesi üzerinden başvuru yaparak 4 aylık eğtimi sürecine başlayan kadınlar, teknik ve teorik derslerin ardından başarılı olmalarının ardından brövelerini alarak görevlerine başlayacak. Bir günü beraber geçirdiğimiz İBB’nin M1A Yenikapı-Atatürk Havalimanı Metro Hattı’nda görev alacak 3 kadın makinist aday ile mesleğe girmeye nasıl karar verdiklerini ve işin püf noktalarını konuştuk. 

‘KADIN DEMEK GÜÇ DEMEKTİR’

Eğitim sonrası kullandığı metroda bulunma ihtimalimizin olduğu 109 kadından biri olan Pınar Alpan, (34) evli ve bir çocuk annesi. İBB’de mülakata girmeden önce ulaştırma teknisyenliği yapan Alpan, aldığı eğitimde kullanılan terimlere çok da uzak olmadığını söylüyor. Tren sürücülüğü ile yolunun kesişme hikayesini anlatan Alpan, “İBB’nin açtığı ilanda genel başvuru statüsüne başvuruda bulundum. Daha sonra davet edildim ve sınav süreci gerçekleşti. Mülakatın ardından da olumlu yanıt aldım. Sağlık taramasına girdik ve sonrasında eğitime başladık. Eğitimin ardından da vardiyalı olarak İstanbul halkına hizmet etmeye başlayacağız” diyor. Ailesinin kendisine çok destek olduğunu belirten Alpan, “Ailemin hoşuna gitti. Aile desteği olmadan kesinlikle bu işi yapamazdım. Hem eşimden hem ailemden hem de çocuğumdan büyük destek gördüm. Makinistlik toplumda kadınlar için çok alışık olmayan bir meslek dalı olsa da ben başaracağıma inanıyorum. Her kadın başarır. Çünkü kadın demek güç demektir. Bir erkek her işi yapıyorsa kadın da yapar. Biz yaradılış olarak çok güçlüyüz” ifadelerini kullanıyor. 

ATANAMADI MAKİNİST OLDU

Bilişim teknolojileri öğretmeni olan Özlem Tutuş (32) da atanamdığı için kendi mesleğini yapamadığını söylüyor. Metro sürücülüğünün ilgisini çektiğini aktaran Tutuş, “Maalesef günümüzde yeterli derecede kontenjan ayrılmadığı için atanamadım. İBB ile yollarımız kesişti. İş ilanını ilk gördüğümde bana iyi bir meslek olarak geldi. Tabii ki kendine göre zorlukları var. Ailem de destek oldu. Çalışmaya başladığımızda gece vardiyası da olacağı için sıkıntılı gibi durabilir ama ‘erkekler gece vardiyasına kalır, kadınlar için sorun olur’ algısını yanlış buluyorum. Bir kadın da gece işinde çalışabilir. Önemli olan işini iyi yapmak” diye konuşuyor. “O kadar emek verdin kendi mesleğini yapmak dururken neden makinistlik diyen arkadaşlarım oldu” diye Tutuş, “Gerçekçi bakmak lazım. Ortada öğretmenlerin atanamaması gibi bir sorun var. Dolayısıyla bu kadar öğretmen ne yapacak? Kendi alanları dışında çalışacak. Ben de bu mecburiyette kaldığım için bunu tercih ettim. Şimdi bu mesleği çok heyecan verici buluyorum ve yapmak istiyorum” diyor. İBB’nin mülakat aşamasında şeffaf davrandığını da belirten Tutuş, “Sınavımız ve mülakatımız çok şeffaf gerçekleştirildi. Bu zamana kadar yaptığım iş başvurularında elemek adına çok sorunlu sorularla da karşılaştığım olmuştu. Ama İBB’nin yaptığı mülakatta bunlara benzer hiçbir soru ve tavırla karşılaşmadım” ifadelerini kullanıyor. 

‘ERKEK İŞİ OLARAK BİLİNİYOR’

İBB’den önce özel bir sağlık kuruluşunda fizik tedavi teknikeri olarak görev yapan Ebru Polat (25) ise “Ben ablamın haber vermesi üzerine İBB’nin açtığı ilana tren sürücülüğü adına başvuruda bulundum. Sağlık iyi bir sektör olarak gözükmesine karşın şu an çok sıkıntıda. İş imkanlarımız problemli, atanamıyoruz, iş bulamıyoruz. İşimi değiştirmek adına benim için bir fırsattı açıkçası. Başörtülü olduğum için mülakattan geçemeyeceğimi düşündüm diyebilirim. Ama işe alım konusunda kuruldakiler çok şeffaf bir şekilde yaklaştılar” diyor. Metro sürücülüğünün erkek işi olarak tanımlandığını söyleyen Polat, “Metro sürücülüğü toplumda erkek işi olarak bilinen bir iş. Ama aldığımız eğitimlerde de görüyoruz ki toplumun sınır koyacağı bir zorluk yok ortada. Bu kalıpların yıkılması gerekiyor. Her kadının bu mesleği yapabileceği daha eğitimdeyken anlaşılıyor. Bir mesleği erkek yapar, kadın yapamaz diye ayırmak başlı başına bir hata zaten. Bu kadar kadın arkadaşıma eğitim almak da gurur verici bir duygu. Toplu olarak eğitim alıyoruz birçoğumuz aynı hatlarda çalışacağız. İBB kadınların bünyesinde olmasına çok önem veriyor. Kadınlar erkeklere göre çok daha disiplinli. Derste hep bir şeyleri daha iyi öğrenmek adına çaba sarf ediyoruz. Kadınlar bir işi öğrenirken daha özverili oluyorlar. Bunu kendi hocalarımız da söylüyor” diyor. 

HAZİRAN AYINDA ARAÇ BAŞINDA OLACAKLAR

109 kadın sürücüsüne eğitim veren Makinist Eğitmeni Barbaros Erduran da kadın makinist adaylar için şöyle konuşuyor:  “4 aylık bir eğitim sürecimiz var. Daha sonra sınavlar yapılacak. 1,5 staj görecekler ve Haziran ayı gibi kendileri araçları kullanmaya başlayacaklar. Öğrencilerimiz; oryantasyon ve kurum kültürü, temel iş sağlığı güvenliği, demiryolu teknolojisi, hat bilgisi, güç bilgisi, sinyalizasyon ve haberleşme, araç işletimi, arıza durumunda müdahale, acil durumlarda müdahale, yolcu ile iletişim, stres yönetimi, halkla ilişkiler gibi dersleri görüyorlar. Bu derslerden sonra sınava giriyor. Öğrencilerimiz çok ilgili ve meraklı. Bu da dersin verimi açısından çok olumlu sonuçlar doğuruyor. Her birinin iyi bir makinist olacağına inancım tam.”  

TOPLAM SAYI 118 OLDU

Metro İstanbul A.Ş. Genel Müdürü Özgür Soy ise Ağustos 2019’da brövelerini alan kadınlarla birlikte yeni dönemde toplam 118 kadın tren sürücüsü olacağını söyledi.