İsrail'in yeni cumhurbaşkanı Yitzak Herzog kimdir?

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, gerçekleştirdikleri telefon görüşmesinde, Herzog'u göreve başlaması dolayısıyla tebrik etti.

Görüşmede Türkiye-İsrail ilişkilerinin mevcut seyri, Orta Doğu'nun güvenliği, iki ülke arasında enerji, turizm ve teknoloji başta olmak üzere muhtelif alanlardaki iş birliği olanakları ve Filistin-İsrail ihtilafı gündeme geldi; tüm görüş ayrılıklarına rağmen temas ve diyaloğun sürdürülmesi gerektiği vurgulandı. 

İsrail'de cumhurbaşkanlığı oldukça sembolik bir pozisyon, yetkileri ise büyükelçilerin güven mektuplarını kabul etmek, hükümeti kurma çalışmaları için temsilciler atamak ve mahkumları affetmekle sınırlı. Ancak Herzog'un siyasi ve sosyal profili ve cumhurbaşkanlığının İsrail siyasetine olası etkileri kapsamlı bir incelemeyi hak ediyor.

HERZOG KİMDİR?

7 Temmuz'da yemin ederek görevi eski cumhurbaşkanı Reuven Rivlin'den devralan Yitzak Herzog, 1983-1993 yılları arasında iki dönem İsrail Cumhurbaşkanı olarak görev yapan General Hayim Herzog'un oğlu. Baba Herzog, 1936-1939 yılları arasındaki Arap isyanı sırasında bugükü İsrail ordusunun çekirdeğini oluşturan Yahudi milis grubu Haganah'da (Savunma) yeraltı faaliyeti yürütmüş, ardından İkinci Dünya Savaşı sırasında İngiliz Ordusunda bir subay olarak görev yapmış, pek çok savaşta aktif rol almış ve 1962'de de ordudan tümgeneral rütbesiyle emekli olmuştu.

Baba tarafından dedesi, Haham Yitzak HaLevi Herzog, 1936'dan 1959'a kadar da Aşkenaz Hahambaşı olarak İsrail'in en üst dini otoritelerinden biri olarak görev yaptı. Kardeşi Michael Herzog emekli bir tuğgeneral, teyzesi Suzy ise eski Dışişleri Bakanı Abba Eban'ın eşiydi. 

1960 yılında Tel Aviv'de doğan Yitzak Herzog, babasının İsrail BM temsilcisi olarak görev yaptığı üç yıl boyunca New York'ta yaşadı burada sırasıyla Cornell ve New York Üniversitelerinde eğitim gördü. 1978'in sonunda İsrail'e dönen Herzog, orduya katıldı ve İstihbarat Kolordusu elekronik istihbarat birimi 8200'de görev yaptı. Ardından Tel Aviv Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olan Herzog, babası tarafından kurulan ve ülkenin en büyük hukuk firmalarından biri olan Herzog, Fox & Ne'eman'da çalıştı.

İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜM

Herzog, 1999-2001 yılları arasında Ehud Barak'ın kabinesinde Hükümet Sekreteri olarak görev yaptı. 2003'ten 2018'e kadar ise milletvekili olarak Knesset'te hizmetlerine devam etti. 2005 ve 2011 yılları arasında sosyal hizmetler ve turizm bakanlıklarının yanı sıra Diaspora, Toplum ve Antisemitizmle Mücadele Bakanlığı gibi önemli pozisyonlarda bulundu. Herzog bu bakımdan İsrail siyasetinin yakından tanıdığı bir isim.

22 Kasım 2013'te İşçi Partisi liderliğine seçilen Herzog, aynı zamanda muhalefet lideri haline de geldi. Rakibi Shelly Yahimoviç sosyoekonomik konulara odaklanırken, Herzog İsrail-Filistin çatışmasının çözümünü öncelemekteydi. Seçimden on gün sonra "iki devletli çözüm" fikrine destek amacıyla Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile bir araya geldi.

Herzog, Haziran 2014'te Başbakan Benjamin Netanyahu'yu, uluslararası toplumla ilişki kuramamak, Filistinlilere bir barış teklifi sunmamak ve ABD Başkanı Barack Obama ile etkin bir şekilde çalışmamakla eleştirdi. Herzog, Netanyahu'nun "Barack Obama'ya duyduğu nefret ve düşmanlığın" İsrail'in güvenliğini riske attığı için en büyük başarısızlıklarından biri olduğunu ifade etti.

DEMOKRATLARIN ETKİSİ

Herzog, ABD'li demokratlara yakın bir isim. Daha önce Netanyahu'yu "İsrail hükümetinin tamamen Cumhuriyetçi partinin muhafazakar, evanjelik hizbiyle özdeşleşmesi tehlikelidir" sözleriyle hedef almıştı. Partisi 2013 yılında Filistinliler açısından, "Ölümü gösterip sıtmaya razı etmek" şeklinde tarif edebileceğimiz bir taslakla "iki halk için iki devlet" çağrısı yaptı.