İran’dan sürpriz teklif

İran, Suriye yönetiminin türbeyi koruması ve yetersiz kalması durumunda Türkiye’nin de devreye girmesini öngören bir teklifi iletti. Ankara’nın bu teklifi reddetmediği ancak olumlu veya olumsuz yanıt vermediği bildirildi.

Süleyman Şah Türbesi’nin etrafında Irak Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) kontrolü ele geçirmesinin ardından gözler buraya yönelik bir saldırı olup olmayacağına çevrilmişti. Türkiye’nin Suriye’ye ait uçağı 23 Mart’ta düşürmesinin ardından da gerginlik tırmanmıştı. Şam yönetimi, Türkiye’nin bu hamlesini ‘teröristlere destek vermek’ olarak tanımlamış, Dışişleri ise iddialar üzerine, “Suriye’nin Lazkiye/Kesep bölgesinde son dönemde yoğunluk kazanan çatışmalar sırasında, Türkiye’nin muhalif güçlere topraklarını kullandırmak suretiyle veya diğer şekillerde destek sağladığı yönünde bazı kesimlerce ortaya atılan iddialar bütünüyle mesnetsiz ve gerçek dışıdır” açıklamasını yapmış, iddiaları ‘siyasi propaganda çabası’ olarak tanımlamıştı.

Ankara, Suriye uçağının düşürülmesinin ardından başta Birleşmiş Milletler olmak üzere uluslararası kurumlara bildirimde bulunurken, İran’dan süpriz bir açıklama geldi. Dışişleri Bakan Yardımcısı Amir Abdullahian, Suriye ve Türkiye’ye “kendilerine hakim olma” çağrısı yaptı. Abdullahian, “askeri çözümün sürece yardımcı olmayacağı ve durumu daha da güçleştireceği’ uyarısında bulundu. Abdullahian, Ankara ve Tahran arasındaki diyaloğun, Suriye krizine siyasi çözüm bulmaya yardımcı olacağını iddia etti. İşte bu açıklamanın hemen ardından, İran’ın girişimi diplomatlar arasındaki ikili görüşmede ele alındı. Görüşmede, Süleyman Şah ve çevresindeki tehdit unsurları tartışılırken Türkiye, “egemenlik haklarını” anımsattı. İran da Türkiye’nin Süleyman Şah’daki egemenlik haklarını korumasının doğal olduğunu belirtti. Türbenin korunması için de Suriye yönetiminin her türlü güvenlik tedbirini almaya hazır olduğunu, rejimin yetersiz kalması halinde ise Şam-Ankara arasında sağlanacak koordinasyonla türbenin korunabileceğini belirtti. İran’ın teklifinde, Suriye yönetiminin bölgedeki operasyonlarına Ankara’nın destek vermesi de istendi.

Edinilen bilgiye göre, Türkiye bu öneriye olumlu veya olumsuz yanıt vermedi. Ancak görüşmeye katılan bir yetkili, Cumhuriyet’e, Şam-Ankara arasında diyalog için kapının aralanmadığını belirtti. Bu teklifin hemen ardından da Süleyman Şah türbesine ait dinleme kayıtlarının sızdığına işaret etti.