İlk 60 yılın hikâyesi

Bir köşede Attilâ İlhan’ın sarı daktilosu... Bir başka köşede Ahmed Arif’in annesinin Leyla Erbil’e ördüğü çoraplar... Ve kitaplar; yerden göğe kadar kitaplar. Sıra sıra, boy boy, çeşit çeşit, cilt cilt kitaplar... Burası edebiyat ve kitap tutkunları için bir cennet adeta. Burası İş Sanat’ta açılan İş Kültür Yayınları’nın 60. yılı için hazırlanan sergi alanı.

İlk kitap 1956 tarihli

“Türkiye İş Bankası’nın Müdürler Heyeti’nin 6 Haziran 1956 tarihli toplantısında alınan kararla Kültür Yayınları İş-Türk Limited Şirketi unvanlı iştiraki, 250 bin lira sermayeyle hayata geçer.” İş Kültür Yayınları’nın 60 yıllık tarihinin ilk cümlesi bu işte. Ama bir de öncesi var ki, serginin iki küratöründen biri olan Nedret İşli’den dinliyoruz: “50’li yıllarda bankanın yapmış olduğu kültür hizmetlerine yardım etmeler, onlara sponsor olmalarla başlıyor aslında yayınevinin kuruluş hikâyesi. ‘Sultan Cem’ diye bir kitap hazırlanıyor İstanbul Üniversitesi’nde. İstanbul’un fethinin 500. yılı sebebiyle yapılan yayınlardan biri bu kitap. İş Bankası bu kitabı destekliyor ve basılması için gereken finansmanı sağlıyor. Çok önemli bir kitap bu ve o tarihler için de bir hayli yüksek bir maliyeti var. 200 bin lira civarında bir bütçe açılması gerekiyor, çünkü kapağı, teshibi, içindeki bazı fotoğrafların ve gravürlerin yurtdışından getirtilmesi, fontlarının özel insanlara hazırlatılması gibi büyük bir çabayı gerektiyor. Bu kitabın daha sonra satışı itibarıyla başarısız kaldığı görülüyor ve bunu üzerine bankada Ahmet Dallı, Uluğ Iğdemir, Ferit Basmacı ve özellikle de Hasan Ali Yücel ‘biz bu işe dışarıdan destek olmak yerine bir sermaya koyarak iştirak şeklinde bir yayınevi kuralım’ diyerek yola çıkıyorlar.” Bugün, hemen ilk engelde, ilk ticari başarısızılıkta havlu atan piyasa aktörlerinin çağında, Hasan Âli Yücel ve çevresindekilerin tavrı ne kadar ilginç, ne kadar önemli ve ne kadar zamanının ilerisinde, değil mi?

Bir kitap cenneti

Dedik ya, burası bir cennet, ama biraz tarif edelim neler bulacaksınız geldiğinizde. Bir kere İş Kültür Yayınları’nın 60 yıllık tarihinin köşetaşları, Rûken Kızıler, Nedret İşli ve tasarımcı Emre Senan’ın özenli çabaları sayesinde, kronolojik olarak ziyaretçilerin önüne serilmiş durumda. Sergi alanına yerleştirilmiş camekanlı masaların içinde yayınevinin ilk kitabı olan “Zabit ve Kumandan ile Hasbihal”dan tutun da, Âşık Veysel’in “Dostlar Beni Hatırlasın” kitabına; Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun “Mavi Yolculuk Defterleri” için yaptığı çizimlerin orijinallerinden, Cumhuriyet’in 50. yılı sebebiyle basılan özel seriye; Hasan Âli Yücel klasiklerinin belli başlı örneklerinden yayınevinin ayrı bir önem atfettiği çocuk kitaplarına; Çanakkale Savaşı’ndan kalma gerçek malzemelerden (askeri techizat, eşyalar, propaganda malzemeleri vb.) Ahmet Hamdi Tanpınar, Ümit Yaşar Oğuzcan, Attilâ İlhan, Leyla Erbil, Metin And, Sait Faik, Halil İnalcık, Melih Cevdet Anday ve Sunay Akın gibi birçok yazara ait elyazmaları, şahsi eşyalar ve belge var.

Oturma-okuma alanı

Yine kimi yazarların yayınevinden çıkan tüm eserlerinin bir arada sergilendiği dikey standlar da var ki bunlar arasında Can Yücel, Attilâ İlhan, İlber Ortaylı, Önay Sözer, Doğan Hızlan, Necati Tosuner gibi isimler de var. Bu cennetin tam ortasında da son derece keyifli bir mola için düzenlenmiş bir oturma-okuma alanı var. Bu alanın iki yanında yükselen devasa kitaplıklarda yayınevinin bugüne kadar çıkardığı 3650 kitabın her birinden birer kopya bulunuyor. Bu kitapları istediğiniz gibi alıp (boyunuzun yetişmediği yerde yardım isteyerek elbette) ziyaretçilerin oturması için düzenlenen bölümde okuyabilirsiniz. Bundan daha büyük bir huzur olabilir mi? Sanata, edebiyata, tarihe meraklı herkesin gezip feyz alması gereken bir sergi İş Kültür Yayınları’nın 60. Yıl Sergisi. İş Sanat’ın Kibele Sanat Galerisi’nde 18 Aralık’a kadar açık, ama siz siz olun elinizi çabuk tutun. çabuk tutun zira sergiyi bir defa gezmekle doymayacak, bir kez daha, bu kez belki çocuğunuzla ya da bir dostunuzla tekrar gezmek isteyeceksiniz. Sonra belki tekrar...