İhracat yüzde 19 düştü

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), mayıs ayında ihracatın geçen yılın aynı ayına göre yüzde 19 gerileyerek 10 milyar 819 milyon 450 bin dolar olduğunu bildirdi.

TİM'in mayıs ayı ihracat rakamlarına ilişkin yaptığı açıklamaya göre, yılın ilk 5 ayında toplam ihracat yüzde 8,3 gerilemeyle 61 milyar 296 milyon 205 bin dolar olarak gerçekleşti. Geçen yıl ilk beş ayda 66 milyar 869 milyon 199 bin dolar düzeyindeydi.

Son 12 aylık ihracat ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,7 azalarak 151 milyar 725 milyon 75 bin dolar oldu.

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, otomotiv sektöründeki iş bırakma eylemlerinin üretim ve ihracatı olumsuz yönde etkilediğini belirterek, "Yaptığımız hesaplamalara göre yan sanayide 250, ana sanayide 300 milyon dolarlık ihracat ve üretim kaybı olduğunu görüyoruz. Yani kayıplar 500 milyon doları aştı, aylık ihracata 4 puan negatif etki oluştu" dedi.

Otomotiv endüstrisi, mayıs ayında en fazla ihracatın gerçekleştirildiği sektör oldu. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, mayıs ayında en fazla ihracatı, 1 milyar 481 milyon 932 bin dolarla otomotiv endüstrisi gerçekleştirdi.

Kimyevi maddeler ve mamulleri sektörü 1 milyar 379 milyon 462 bin dolarlık ihracat ile ikinci sırada yer alırken, bunu 1 milyar 348 milyon 222 bin dolarlık ihracatla hazır giyim ve konfeksiyon sektörü takip etti.

Söz konusu dönemde, Türkiye'nin toplam ihracatının yüzde 81,6'sını gerçekleştiren sanayi grubunda yıllık 20,3'lük düşüşle 8 milyar 838 milyon 432 bin dolarlık ihracat yapıldı.

Bu dönemde, Türkiye'nin ihracatının yüzde 14,6'sını oluşturan tarım grubunda geçen yılın aynı ayına göre, yüzde 12,9'luk azalışla 1 milyar 574 milyon 729 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Toplam ihracattan yüzde 3,8 pay alan madencilik grubu ihracatında ise yüzde 12,7'lik düşüş yaşandı ve ihracat 406 milyon 289 bin dolar oldu.

Bu yılın mayıs ayında sanayi sektörü alt başlığında toplam ihracattan yüzde 60,2'lik payla sanayi mamulleri ilk sırada yer aldı. Sanayi mamullerinde en büyük paya ise yüzde 13,7 ile otomotiv endüstrisi sektörü sahip oldu.

Bu dönemde en fazla ihracat artışını yüzde 70,9 ile mücevher yakalarken, bu sektörü yüzde 52,9 ile fındık ve mamulleri takip etti. Yıllık bazda ihracat yüzde 38,2 ile en fazla tütün ve mamulleri sektöründe azalırken, bu sektörü yüzde 37,1 ile çelik sektörü takip etti.

Mayıs ayında en fazla ihracat yapılan 5 ülke Almanya, İngiltere, Irak, İtalya ve ABD oldu. İhracat Almanya'ya yüzde 26,1, İngiltere'ye yüzde 15,7, Irak'a yüzde 38,1, İtalya'ya yüzde 22,1 ve ABD'ye yüzde 15 azalış gösterdi. Diğer taraftan İran'a ihracat yüzde 41,8 ve Suudi Arabistan'a yüzde 15,7 arttı.

Bölgesel olarak bakıldığında mayıs ayında ihracat AB'ye yüzde 21,7, Orta Doğu'ya yüzde 19,3 ve Afrika'ya yüzde 4,5 geriledi.

 

İhracat rakamları

TİM verilerine göre, 2014 ve 2015 yılı mayıs ayı ile 12 aylık ihracat rakamlarının aldığı değerler, yüzdesel değişimleri ve toplam içindeki aldıkları paylar şöyle (bin dolar): SEKTÖRLER 2014 2015 Değişim ('15/'14) Pay(15) (%) 2013-2014 2014-2015 Değişim ('15/'14) Pay(15) (%) I. TARIM 1.808.454 1.574.729 -12,9 14,6 22.117.283 21.751.693 -1,7 14,3 A. BİTKİSEL ÜRÜNLER 1.205.380 1.119.467 -7,1 10,3 15.317.463 15.355.372 0,2 10,1 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mam. 542.968 482.190 -11,2 4,5 6.897.434 6.377.158 -7,5 4,2 Yaş Meyve ve Sebze 188.105 161.794 -14,0 1,5 2.409.944 2.230.499 -7,4 1,5 Meyve Sebze Mamulleri 109.161 96.314 -11,8 0,9 1.405.608 1.340.468 -4,6 0,9 Kuru Meyve ve Mamulleri 108.919 85.612 -21,4 0,8 1.445.855 1.394.063 -3,6 0,9 Fındık ve Mamulleri 141.867 216.964 52,9 2,0 1.864.600 2.683.426 43,9 1,8 Zeytin ve Zeytinyağı 19.756 17.066 -13,6 0,2 314.183 208.136 -33,8 0,1 Tütün ve Mamulleri 86.381 53.360 -38,2 0,5 895.779 1.043.530 16,5 0,7 Süs Bitkileri 8.222 6.168 -25,0 0,1 84.061 78.092 -7,1 0,1 B. HAYVANSAL ÜRÜNLER 186.505 125.124 -32,9 1,2 2.182.029 2.104.204 -3,6 1,4 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 186.505 125.124 -32,9 1,2 2.182.029 2.104.204 -3,6 1,4 C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 416.568 330.138 -20,7 3,1 4.617.790 4.292.117 -7,1 2,8 Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri 416.568 330.138 -20,7 3,1 4.617.790 4.292.117 -7,1 2,8 II. SANAYİ 11.089.776 8.838.432 -20,3 81,7 122.316.122 116.714.271 -4,6 76,9 A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER 1.129.509 942.048 -16,6 8,7 12.921.801 12.362.609 -4,3 8,1 Tekstil ve Hammaddeleri 768.633 653.933 -14,9 6,0 8.685.638 8.389.305 -3,4 5,5 Deri ve Deri Mamulleri 166.262 118.181 -28,9 1,1 1.976.339 1.756.974 -11,1 1,2 Halı 194.614 169.934 -12,7 1,6 2.259.823 2.216.330 -1,9 1,5 B. KİMYEVİ MADDELER VE MAM. 1.586.058 1.379.462 -13,0 12,7 17.609.556 16.956.083 -3,7 11,2 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 1.586.058 1.379.462 -13,0 12,7 17.609.556 16.956.083 -3,7 11,2 C. SANAYİ MAMULLERİ 8.374.209 6.516.922 -22,2 60,2 91.784.765 87.395.579 -4,8 57,6 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 1.612.655 1.348.222 -16,4 12,5 18.215.094 17.613.877 -3,3 11,6 Otomotiv Endüstrisi 2.040.798 1.481.932 -27,4 13,7 22.232.752 21.119.369 -5,0 13,9 Gemi ve Yat 131.933 117.094 -11,2 1,1 1.189.434 1.212.434 1,9 0,8 Elektrik Elektronik ve Hizmet 1.064.519 828.472 -22,2 7,7 12.196.828 11.201.130 -8,2 7,4 Makine ve Aksamları 544.228 411.136 -24,5 3,8 5.919.210 5.779.076 -2,4 3,8 Demir ve Demir Dışı Metaller 650.684 520.655 -20,0 4,8 7.054.284 6.625.635 -6,1 4,4 Çelik 1.272.872 801.019 -37,1 7,4 13.453.175 11.793.797 -12,3 7,8 Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 289.417 243.867 -15,7 2,3 3.167.198 2.977.075 -6,0 2,0 Mücevher 202.616 346.275 70,9 3,2 2.353.555 3.294.517 40,0 2,2 Savunma ve Havacılık Sanayii 142.828 110.326 -22,8 1,0 1.475.976 1.621.332 9,8 1,1 İklimlendirme Sanayii 411.021 298.033 -27,5 2,8 4.423.872 4.053.622 -8,4 2,7 Diğer Sanayi Ürünleri 10.638 9.892 -7,0 0,1 103.387 103.715 0,3 0,1 III. MADENCİLİK 465.271 406.289 -12,7 3,8 4.931.559 4.268.440 -13,4 2,8 Madencilik Ürünleri 465.271 406.289 -12,7 3,8 4.931.559 4.268.440 -13,4 2,8 T O P L A M (TİM) 13.363.501 10.819.450 -19,0 100,0 149.364.964 142.734.404 -4,4 94,1 İhracatçı Birlikleri Kaydından Muaf İhracat 6.572.190 8.990.671 36,8 5,9 T O P L A M (TİM+TUİK) 13.363.501 10.819.450 -19,0 100,0 155.937.154 151.725.075 -2,7 100,0

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, mayıs ayı ihracat rakamlarını Sekapark Film Platosu'nda düzenlenen basın toplantısıyla açıkladı. 7 Haziran'da yapılacak seçimlerin ülkeye hayırlı olmasını dileyen Büyükekşi, seçimlerin demokrasinin bayramı olduğunu söyledi.

Büyükekşi, milletin iradesini sandıkta tecelli ettireceğini ve nasıl yönetilmek istediğine kendisinin karar vereceğini ifade ederek, buna saygı duymanın demokrasiye saygının açık göstergesi olduğunu dile getirdi.

Seçimin ardından bu atmosferden çıkarak "yüzün" Türkiye ekonomisi ve kalkınmasına çevrilmesi gerektiğini vurgulayan Büyükekşi, "Önümüzde Cumhuriyetimizin 100. kuruluş yıl dönümüne yönelik hedeflerimiz var. Burada asıl olan güven, istikrar ortamının devam etmesidir. Biz 2023 hedeflerine kilitlenmiş durumdayız. İnşallah seçimden sonrada huzur, güven ve istikrar ortamında yolumuza devam ederiz" diye konuştu.

 

'İhracatın en önemli konusu katma değeri artırmak'

Büyükekşi, Kocaeli'nin Türkiye ekonomisine yaptığı katkıdan bahsederek, kentin ihracatta şampiyonlar çıkaranlar arasında yer aldığını bildirdi.

"İhracatın olmazsa olmaz en önemli konusu bundan sonra katma değeri artırabilmek" diyen Büyükekşi, bunun yolunun inovasyon, Ar-Ge ve markadan geçtiğini vurguladı. Bu konuda Kocaeli'deki Bilim Merkezi ve Bilişim Vadisi'yle önemli adımların atıldığını ifade eden Büyükekşi, bunların ülke ihracatına katkı sağlayacağını söyledi.

 

'Bugün Türk dizileri 100'den fazla ülkeye ihraç ediliyor'

Büyükekşi, ihracat verilerini farklı il ve mekanlarda açıkladıklarını anımsatarak, Türkiye'nin ihraç ettiği dizilerle yumuşak alanda süren rekabette "ben de varım" dediğini bildirdi.

Seka Film Pilatosu'nun bu rekabete altyapı sağladığına işaret eden Büyükekşi, "İddiamızın büyüklüğünü gösteriyor. TİM olarak neden burayı seçtik? Artık hizmet ihracatı değişen ve gelişen dünyada ileri çıktı. Hizmet sektörleri ekonomideki payını artırıyor. Ülkemiz de hizmet ihracatı konusunda önemli adımlar atıyor. Görsel ve işitsel hizmetler sektörü de hizmet ihracatında en fazla öne çıkan sektör haline geldi. Bugün Türk dizileri 100'den fazla ülkeye ihraç ediliyor. Bu ihracattan şu anda 200 milyon dolarlık bir gelir elde ediyoruz. 2023 hedefimiz ise 1 milyar dolar" diye konuştu.

Bu rakamların aslında çok daha büyük bir çarpan etkisi yaptığını anlatan Büyükekşi, bunun turizm ve ihraç ürünlerine büyük katkı sağladığını kaydetti.

Büyükekşi, dünyada 2,5 milyardan fazla kişinin Türk dizilerini izlediğini belirterek, dizilerde kullanılan kıyafet, mutfak eşyaları, kozmetik ürünler ve takıların büyük ilgi çektiğini söyledi. Bu durumun ilgili sektörlerin ihracatına da katkı sağladığına dikkati çeken Büyükekşi, "Dizilerimiz Orta Doğu ülke vatandaşlarının ülkemizde yaşama özlemini de artırıyor. Özellikle 2 hafta gayrimenkul sektörünün önemli firmaları beni ziyaret ettiler. Bu dizilerin katkısıyla Türkiye'de geçen sene 4 milyar dolarlık konut ve ofis satıldığından bahsettiler" dedi.

 

'FED'in haziran ayında da faiz artırma ihtimali azaldı'

Büyükekşi, son günlerde özellikle tüm dünyanın gözünün FED'in faiz artırımına odaklandığını belirterek şöyle devam etti: "Çünkü FED'in kararı sadece bizim ihracatımızı değil, dünya ticaret seyrini de yakından ilgilendiriyor. Özellikle FED'in faiz artışını ne zaman yapacağı son derece dünya için önemli. Zamanlama olarak hep 'faiz arttırımı ne zaman olacak' diyor ama son baktığımızda yine bir konsensüs oluşmamış durumda. Haziran ayında da bir artış ihtimali azaldı. O yüzden FED'in önümüzdeki dönemde temkinli bir şekilde verileri takip edeceğini düşünüyoruz."

AB Merkez Bankasının her ay 60 milyar avro parasal genişleme yaptığını vurgulayan Büyükekşi, "Bu da avro bölgesinde büyümeye ivme kazandırıyor. AB Merkez Bankası Başkanı da bunu teyit etti. Büyümenin ve tüketici güvenin arttığını söyledi. Bunun sonucunda AB'nin ithalatı ilk olarak bu aylarda artmaya başladı. Eurostat verilerine göre AB'nin ithalatı ilk 3 ayda yüzde 2 arttı. Türkiye AB'ye avro bazında ihracatını ise yüzde 13 arttırdı. Bu biz orada yüzde 11'lik pazar payı artırmış durumdayız. Türkiye, AB'ye en çok ihracat yapan 4. ülke oldu. Diğer taraftan doların değer kazanmasıyla dünya ticaretindeki fiyat baskısı devam ediyor" değerlendirmesinde bulundu.

 

'Küresel ticarette yüzde 10'luk daralma'

Büyükekşi, küresel ticarette yüzde 10'luk bir daralma yaşandığını anlatarak, şunları kaydetti: "2015 sonunda dünya ticareti 18 trilyon dolar altına gerileyebilir. Dünya ticaretinde ilk 70 ülkenin ihracatı ilk 3 ayda yüzde 10,2 azalırken, Türkiye'nin ihracatı ilk 3 ayda 7,5 azaldı. Birim fiyatları da gerilemeye devam ediyor. TÜİK verilerine göre, ihracat birim değer endeksi mart ayında yüzde 9, ilk çeyrekte yüzde 8 azaldı. Bunu sektörlerde de görmek mümkün. Yılın 4 ayında otomotiv ihracatı, adet bazında rekor kırdı, yüzde 17 artış gösterdi ama yılın ilk 4 ayında otomotiv ihracatı değer bazında baktığımızda yüzde 8 gerilemiş durumda. Parite, ihracatımız da demek ki etkili olmaya devam ediyor, olumsuz etki. Mayıs ayında paritenin etkisi 1,1 milyar dolar olumsuz etki yarattı. Mayıs ayında yüzde 18,8 düşen avro-dolar paritesi ilk 5 ayda yüzde 18,7 gerilemiş oldu. Diğer taraftan siyasi açıdan soruldu. 6 pazarda ihracatımızı olumsuz etkiliyor. Örneğin, Irak ihracatımız ilk 5 ayda yüzde 27, Rusya ve Ukrayna'ya yüzde 37, Libya'ya yüzde 40 düştü. Mısır ve Suriye'ye yüzde 2 arttı, bu 6 ülkede ilk 5 aydaki ihracat kaybımız 2,9 milyar dolar."

Olumsuz gelişmelere rağmen eylülden itibaren ihracatın pozitife dönmesini beklediklerini aktaran Büyükekşi, "Dünya ticaretinden aldığımız pay da böylelikle artmaya başladı. Şu anda itibarıyla dünya ticaretinden aldığımız pay, binde 85'ten binde 9'a çıkmış durumda. 2018 hedefimiz bunu yüzde 1'e, 2023 hedefimiz de yüzde 1,5'e çıkarabilmek. Dolayısıyla dünyadaki pazar payımızın artması da ihracatımızın düşmesi de tek başına önemli değil, önemli olan pazar payımızın artması" ifadesini kullandı.