Hukukun alet edildiği bir dava: Meng tutuklaması

Çinli teknoloji şirketi Huawei’nin mali sorumlusu Meng Wanzhou’nun, 1 Aralık’ta ABD’nin talebi üzerine Kanada’da tutuklanması Çin ile ABD arasındaki ticaret savaşının bir yansıması. Bu tutuklama operasyonu bir kez daha gösterdi ki ABD Çin’in dünya çapında çok etkili bu firmasını yok etmek için siyaseti de hukuku da kullanıyor. Kanıtlanan bir başka gerçek de politikanın ABD ile Kanada yargı işlerinde büyük rol oynadığı.

Kanada savcılarına göre, Meng, İran’a uygulanan ABD yaptırımlarını ihlal edişini örtbas etmede Huawei’ye yardımcı olmakla suçlanıyor. ABD’nin Kanadalı yetkililere tutuklama gerekçesi olarak sunduğu suçlama bu. Meng’in tutuklanması ABD ile Çin arasında süren ancak yakın bir zamanda iki ülke arasında varılan anlaşmayla ertelenen ticaret savaşındaki ateşkesi tehlikeye atabilir.

Gerçek neden ne?
Bunun için Meng’in tutuklanmasından önceki gelişmelere bakmak gerekecek. Huawei ABD firmaları için büyük bir ticari rakip. Huawei kendi alanında ABD firmalarını geride bırakan dev bir şirket. Bu yüzden Çin-ABD ticaret savaşları başladığında hedeflerden biri haline geldi. Öyle ki, önüne özellikle ABD’de çıkarılmadık engel kalmadı. Geçen yıl ağustos ayında, Donald Trump yönetimi, Savunma Yetkilendirme Yasası’nın bir parçası olarak Huawei ve ZTE teknolojisinin hükümetçe kullanımını yasaklayan bir karara imza atmıştı. Yani uzun zamandan beri şirkete yönelik bir engelleme politikası uyguluyordu ABD hükümeti.

Huawei cihazlarının ulusal güvenlik riskleri yarattığı gerekçesiyle Amerikan istihbarat örgütleri Amerikan vatandaşlarının Huawei telefonlarını kullanmaması gerektiğini duyurdu birkaç kez. Güvenlik kaygıları İngiltere’de dile getirildi. Yeni Zelanda ve Avustralya da, Huawei ekipmanlarının 5G mobil ağlarında kullanımını engelledi. Bu ABD’nin Çin ile girdiği ticaret savaşında müttefikleri olduğu anlamına da geliyor.

Washington ve Pekin dünyanın dört bir yanındaki müttefiklerini kendi 5G teknolojilerini kullanmaya ikna etmek için çaba gösteriyorlar. Dolayısıyla müttefiklerini taraf tutmaya da zorluyorlar. Kanada ABD lehine bunu yapan ilk ülke oldu.
Oysa güvenlik endişeleri bir ABD propagandası. Şirketin ekipmanları tam 170 ülkede güvenilir bulunduğu için kullanılmaya devam ediyor. Şirket geçen yılın ilk yarısında 47.4 milyar dolar gelir elde etti. Bu bir önceki döneme göre yüzde 15’lik bir artış demek.
Bu tutuklama karşılıklı “saldırılara” yol açacak bir gelişme. Çin de bazı ABD firmalarına karşı “misillemeye” gideceğini açıkladı. Sınırlarını gümrük duvarlarıyla koruyan ABD’nin Çin ürünlerine engel koymaya devam edeceği de sır değil. Bunun için “Çin tehlikesine” karşı AB ile de dirsek teması var.

Apple’dan fazla satıyor
Huawei, Shenzhen merkezli, dünya çapında akıllı telefonlar ve telekomünikasyon ekipmanları satan Çinli bir teknoloji şirketi. Geçen yılın başlarında Samsung’dan sonra dünyanın en büyük ikinci akıllı telefonu üreticisi oldu. Apple’dan daha fazla telefon satıyor.
Çin’in teknoloji alanındaki en iyi firması olan Huawei, ülkenin küresel bir teknolojik süper güç olma hedefinde önemli bir role sahip.
Şirket, 5G teknolojisini geliştirmek için uluslararası alanda rakipleriyle yarışıyor ve Çin’in süper hızlı kablosuz ağların piyasaya sürülmesine yönelik planlarının merkezinde bulunuyor.

46 yaşındaki patroniçe

Huawei’nin kurucusu Ren Zhengfei’nin kızı olan, Sabrina Meng ve Cathy Meng olarak da bilinen Meng, Huawei’nin baş finans sorumlusu ve Huawei’nin yönetim kurulu başkan yardımcısı olarak görev yapıyor. Çin İnşaat Bankası’ndaki kısa iş yaşamının ardından kariyerinin tamamını Huawei’de geçiren 46 yaşındaki Meng’in Ren Ping olarak da bilinen kardeşi Meng Ping de bir Huawei yan kuruluşunda çalışıyor.