HSK, HSYK’den bağımlı

Türkiye, Avrupa Konseyi Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu’na (GRECO) verdiği sözleri yine tutmadı. GRECO’nun raporunda, yıllardır TBMM’de bekleyen siyasi etik yasa tasarısı yetersiz bulundu. İsmi ve yapısı değiştirilen Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’ndan (HSYK) daha da geriye gittiğine dikkat çeken GRECO’nun raporunda “HSK, HSYK’den daha az bağımsız görünüyor” denildi.

GRECO’nun Türkiye ile ilgili iki başlıkta hazırladığı raporlar dün yayımlandı. Türkiye’nin parlamento üyeleri, hâkimler ve savcılar açısından yolsuzlukla mücadele konusundaki 22 başlıktan sadece 2’sine uyum sağladığı belirtildi. Türkiye’nin yolsuzlukla mücadele alanında adım atmamakta direttiği başlıklar şöyle:

Türkiye’nin vize karşılığında AB’ye taahhüt ettiği, ‘Siyasi Etik Yasa Taslağı’ GRECO tarafından yetersiz bulundu. 2012 yılından bu yana TBMM’de bekleyen taslağın, “hediyeleri”, “lobi firmaları ile temasları” ya da “varlık beyanını” kapsamadığına işaret edilen raporda, vekiller için etik alanda eğitime ihtiyaç olduğu vurgulandı.

GRECO, HSYK’den HSK’ye geçişte yapılan düzenleme ve stratejik planlamayı da yetersiz buldu. “Bu değişikliklerin ardından, yargı, öncesine kıyasla yürütme ve siyasi güçlerden daha az bağımsız gözükmektedir” denilen değerlendirmede, HSK üyelerinin Cumhurbaşkanı ve Meclis tarafından atandığı ancak hiçbirinin hâkim ve savcılar tarafından seçilmediğine işaret edildi. Bunun yargı bağımsızlığının temeli olan ‘kendi kendini yönetme’ ilkesine aykırı olduğu belirtildi.

Yasama sürecinde sivil toplum ile ilgili danışma sürecine yapısal bir temel olmadığı anımsatılırken, bunun sadece davetle gerçekleştiği belirtildi.

Torba yasaların arttığına da işaret edilen raporda, 2007’de yüzde 2 oranında olan torba yasanın 2011’de yüzde 6.3’e, 2015’te ise yüzde 9’a çıktığına dikkat çekildi. GRECO, “Bu endişe verici bir tırmanış” değerlendirmesini yaptı.

GRECO, vekillerin basit suçlarda dokunulmazlıklarının kaldırılmasını isterken, Türkiye’nin sunduğu raporda, terör ile bağlantılı olarak yüzlerce vekil hakkındaki fezlekenin sayıları sunuldu. Ancak GRECO, bunların Venedik Komisyonu tarafından da eleştirildiğini anımsattı ve “Bunun yolsuzlukla mücadeleyle ilgisi yok” diyerek yükümlülüklerin karşılanmadığını belirtti.

GRECO, Türkiye’nin yükümlülüklerine yönelik attığı adımları ‘küresel olarak yetersiz’ diye tanımladı.

Şeffaflık vurgusu

GRECO’nun Suç Haline Getirme başlığındaki raporunda ise Türkiye’nin bu konudaki 17 tavsiyeden 7’sini yerine getirdiği belirtildi ve Türkiye’nin 2012’de yeni bir yasal düzenleme hazırlanacağına dair söz verdiği anımsatıldı. “O zamandan beri, bu konuda hiç yeni bir bildirim olmadı” denilen raporda, partilerin finansmanında şeffaflık için Türkiye’ye etkili adım atma çağrısı yapıldı.