Hollanda'da yargı yasak savdı

Hollanda’da yargı 1995’te Srebrenitsa’da aralarında çocukların da olduğu 300 Boşnak erkeğin katledilmesinde o sırada Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde askeri birlikleri görev yapan Hollanda’nın sorumluluğu bulunduğu yönünde karar verdi. Bosna Hersek’in Srebrenitsa kentinde Bosnalı Sırplarca işlenen soykırımda öldürülen 8 bin Boşnak erkeğin sorumluluğunu üstlenmesi için kurban yakınları tarafından 2007’de açılan davada dün mahkeme Hollanda devletini kısmen suçlu buldu. Karar çerçevesinde Srebrenitsa’nın işgali sırasında BM bünyesinde görev yapan Hollandalı tabura sığınan 300 sivil Boşnak’ın Sırp askerlerine teslim edildiğine işaret edildi ve bu kişilerin öldürüleceğinin öngörülmesi gerektiği vurgulandı. Kararı okuyan Yargıç Larissa Alwin, o dönemde de Sırpların savaş suçları işlediğine dair kanıtlar bulunduğunu belirterek “Hollandalı BM Barış Gücü askerleri bu erkeklerin karargâhtan götürülmesinde işbirliği yaparak yasalara aykırı davranmışlardır” dedi. Mahkeme Hollanda devletinin katledilen 300 erkeğin yakınlarına tazminat ödemesi gerektiğine karar verdi. Ancak mahkeme diğer yandan Hollandalı askerlerin Srebrenitsa’nın düşmesinden ve karargâha değil, etraftaki orman arazisine sığınan diğer kurbanların ölümlerinden sorumlu tutulamayacağını da bildirdi.

Lahey’deki mahkemeye Srebrenitsa’da yakınlarını kaybeden anneler ile çeşitli Boşnak derneklerinin temsilcileri de katıldı. Srebrenitsalı kurban yakınlarının avukatı Semir Guzin AA yaptığı açıklamada, “Mahkeme böylece soykırım kurbanlarını farklı kategorilere böldü. Talebimizi kısmen kabul ederek Hollanda’yı sadece katledilen 300 kişiden sorumlu tuttu. Bu insanlar Hollandalı askerler tarafından 13 Temmuz’da Sırp askerlere teslim edilmişti. Potoçari’deki Hollandalı taburun etrafına gelen ve daha sonra katledilen binlerce insan için mahkeme maalesef Hollanda’yı sorumlu tutmadı” diye konuştu. Bu karardan memnun olmadıklarını kaydeden Guzin, yasal çerçeve içerisinde kararı temyize götüreceklerini söyledi.

Srebrenitsa Anneleri Derneği Başkanı Hatica Mehmedoviç de kararı “skandal” olarak değerlendirdi. Mehmedoviç, “Srebrenitsa’nın tamamı BM güvenli bölgesiydi, sadece Hollandalı askerlerin karargâhı değil. Bu yüzden Hollanda, soykırımın tamamından sorumluluk üstlenmeli” diye konuştu. Srebrenitsa Anneleri Derneği üyesi Kada Hotiç ise karardan kısmen memnun olduklarını kaydetti.

Bosna’daki savaş sırasında BM’nin koruması altında olan Srebrenitsa, 11 Temmuz’da 1995 yılında Sırp general Ratko Mladiç'in başında olduğu Sırp birliklerince işgal edildi. BM bünyesinde görev yapan Hollandalı askerlere sığınan çok sayıda Boşnak, Hollandalı askerler tarafından Sırplara teslim edilmişti. Boşnakların büyük kısmı ormanlık alanlarda ve depolarda katledilmişti. Mladiç’in Lahey’de eski Yugoslavya için kurulan savaş suçları mahkemesinde yargılanması ise sürüyor.