Güneş çarpması nedir? Belirtileri nelerdir?

Sıcak ve nemli hava, gün içinde nefes almayı zorlaştırmakla kalmayıp, pek çok hastalığa zemin hazırlıyor. Güneş çarpması da bu rahatsızlıkların başında geliyor. Güneş çarpması, yüksek sıcaklığa maruziyet nedeniyle meydana gelen vücuttaki aşırı ısınma halini ifade ediyor. Sıcak maruziyetinin en ciddi seyrinde vücut sıcaklığı 40 derece ve üzerine çıkıyor. Bu durum ise özellikle yaz aylarında daha sık meydana geliyor.

İşte 5 soruda güneş çarpması, belirtileri ve güneş çarpması durumunda yapılması gerekenler…

GÜNEŞ ÇARPMASI NEDİR?

Egzersizle ilişkili ya da ilişkisiz aşırı sıcak ve nemli havanın etkisiyle, vücut ısısını ayarlayan terleme mekanizmasının bozulması ve vücut ısısının ayarlanamaması yüzünden ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Erken tanı konmadığı takdirde, güneş çarpması vücutta kalıcı hasarlara veya ölüme neden olabilir.

KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Egzersizle ilişkili olmayan sıcak çarpması sıklıkla 70 yaş üzeri ve ek hastalığı olan yaşlılarda görülür. Sıcak ortamdan uzaklaşmasını engelleyecek kalp damar, nörolojik veya psikiyatrik hastalığı olanlar, aşırı şişmanlar, fiziksel engelli olan ya da alkol, kokain gibi madde bağımlıları ve bazı ilaçları kullanan (beta bloker, diüretik vb.) kişilerde görülebilir. Egzersizle ilişkili sıcak çarpması genelde sıcak ve nemli havada ağır egzersiz yapan ya da çalışan kişilerde görülebilir.

BELİRTİ VE BULGULARI NELERDİR?

Ateşin 40 derece olması, terlemenin olmaması, deride kızarıklık, kuruluk, çarpıntı, tansiyon düşüklüğü, nefes darlığı, baş ağrısı, bulantı, kusma, şuur bulanıklığı, uygun olmayan davranışlar, akciğer ödemi, böbrek yetersizliği, şeker düşüklüğü, koma ve ölüm gibi ciddi durumlara neden olabilir.

SICAK ÇARPMASINA MARUZ KALAN BİR KİŞİYLE KARŞILAŞILDIĞINDA NELER YAPILMALI?

Kişi, serin, hava akımı ve gölge olan bir yere alınır. Başına, koltuk altına ve kasıklara soğuk su ile ıslatılmış bez tatbik edilir ya da daha büyük bir örtü ile de tüm vücuda uygulanabilir. Ilık- soğuk arası duşa sokulabilir fakat asla çok soğuk olmamalıdır. Şuuru yerinde ise soğuk içecekler içirilir (ayran, su), şuuru kapalı ya da uykuya meyilli ise kesinlikle herhangi bir şey içirilmemelidir. Ardından 112 aranabilir ya da en yakın sağlık kuruluşuna götürülebilir.

GÜNEŞ ÇARPMASINDAN KORUNABİLİR MİYİZ?

Özellikle yaz aylarında 10.00-16.00 saatleri arasında mecbur kalınmadıkça dışarı çıkmamaya özen gösterilmeli ve güneşin dik geldiği saatlerde denize girmekten sakınılmalı. Sıcak mevsimlerde dışarı çıkarken açık renkli, hafif, bol kıyafetler ve şapka giyilmelidir. Egzersiz yapmak ya da çalışmak için günün serin saatlerini tercih edilmeli. Bol sıvı alımı ihmal edilmemeli. Bebekler, çocuklar, engelli bireyler, yatalak hastalar, yaşlılar kısacası sıcak ortamdan uzaklaşamayacak bireyler, ev ve araç gibi kapalı ortamlarda yalnız bırakılmamalıdır.

Editör notu: Bu içerik yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, kesin tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurulması gerekmektedir.