'Gereksiz D vitamini kullanmak sağlık açısından olumsuzluk yaratabilir'

Son yıllarda D vitamini kullanımının yararlı olduğu ve genel sağlık ile hastalıklar üzerine olumlu etkileri daha çok gündem oluşturan D vitaminin eksikliği kadar gereksiz dozda yüksek kullanımı da giderek artıyor. Endokrinoloji, Diyabet ve Metabolizma Uzmanı Dr. Metin Alış “Normal ve uygun miktarlarda yerine koyma elbette sağlık için devamlı gereklidir, fakat uygunsuz dozda fazla kullanımı da zararlıdır. Böbrek taşları, böbrek yetersizliği, kanda kalsiyumun anormal yükselmesi, böbreklerde kalsiyum birikimi gibi zararlı etkileri vardır” uyarısında bulundu.

Alış,  D vitamini vücutta devamlı tamamlanması gereken bir vitamin olduğunu, bu nedenle her zaman D vitamininden zengin gıdalarla gerekliliğine dikkat çekti. Alış “İlkbahar ve yaz aylarında, cilt hastalıkları açısından sakınca yoksa, yeteri kadar güneşe maruz kalmalı, sonbahar ve kış aylarında da dışarıdan D vitamini takviyesi yapılmalıdır. Covid-19 enfeksiyonu açısından D vitamini hedefi, öncelikle eksikliğin yeterli dozlarda yerine konması olmalıdır. Toksik dozlar ve yan etkilerden kaçınmak için ilave hastalığı olan kişiler ilgili doktora danışmalıdır” dedi. Alış, gazetemize yaptığı açıklamada D vitamininin, başta kalsiyum ve kemik metabolizması olmak üzere, birçok sistemin işleyişinde rolü olan bir vitamin olduğunu anımsatarak “Son yıllarda D vitamini kullanımının yararlı olduğu ve genel sağlık ve hastalıklar üzerine olumlu etkileri daha çok gündem oluşturmaktadır. Yine eksikliğinin tamamlanmasının yanı sıra, maalesef uygunsuz yüksek dozlarda kullanımı da yaygınlaşmaktadır” diye konuştu.

YETERSİZ GÜNEŞ VE YANLIŞ BESLENME

D vitamini eksikliğinin genel toplum için çok yaygın olduğunu dile getiren Alış “Özellikle kapalı ortamda yaşamak, ilkbahar, sonbahar ve kış ayları dışında yeterli güneşe maruz kalmamak, D vitamininden yetersiz gıdalarla beslenmek, ana sebeplerdir” değerlendirmesini yaptı. D vitamininin cilt güneşe maruz kaldığında vücutta sentezlendiğini, karaciğer ve böbreklere kadar uzanan bir reaksiyon zinciriyle aktif hale getirildiğini anlatan Alış, şöyle devam etti:
“Normal ve uygun miktarlarda yerine koyma elbette sağlık için devamlı gereklidir, fakat uygunsuz dozda fazla kullanımı da zararlıdır. Böbrek taşları, böbrek yetersizliği, kanda kalsiyumun anormal yükselmesi, böbreklerde kalsiyum birikimi gibi zararlı etkileri vardır. Ülkemizde eskiden beri yaygın olarak çok kullanılan yüksek doz D vitamini ampuller uygunsuz toksik dozlara sebep olmakta, yan etkilerinin çok sık görülmesi de problem oluşturmaktadır. 

Günlük D vitamini ihtiyacı genellikle 600-1.500 ünite civarındadır. Hiçbir hastalığı olmayan bir kişi günde ortalama 1.000 ünite D vitamini kullanabilir, fakat eşlik eden hastalıkları olan kişiler doktora danışmalıdır. ”

D vitamini yeterli düzeyde olan kişilerde Covid-19 enfeksiyonunun daha hafif seyrettiğine dair veriler olmakla birlikte, bu konunun netlik kazanmadığını da anımsatan Alış “D vitamini düzeyinin esas olarak yeterli olması hedeflenmeli, çok yüksek doz D vitamini almanın Covid-19 enfeksiyonunu iyileştirdiği çalışmalarla kanıtlanıncaya kadar bundan kaçınılmalıdır. Ülkemizde D vitamini eksikliği yaygındır, ama aslında her iki cinsiyet arasında bir ayrım yoktur. Kadınlardaki D vitamini eksikliği, osteoporoz onlarda çok görüldüğü için daha önemlidir. D vitamini eksikliğinin ana nedeni olarak yaz aylarında yeterli derecede güneşe maruz kalmamak, sonbahar, kış ve ilkbaharın başlangıç zamanlarında da dışarıdan D vitamini takviyesi almamaktır” dedi.

D VİTAMİNİNDEN ZENGİN GIDALAR

- Sardalye, somon, uskumru, ton balığı gibi yağlı balık çeşitleri, 
- Süt ve süt ürünleri,
- Yumurta,
- Portakal suyu,
- Tavuk ciğeri,
- Isırgan otu,
- Maydanoz,
- Mantar.