Gebelik diyabeti, anne adaylarını endişelendiriyor

Gebelik sürecinde ortaya çıkarak anne ve bebeğin diyabet riskini ortaya çıkaran gestasyonel yani gebelik diyabeti, genellikle beslenme tedavisi ve yaşam tarzı değişikliği ile kontrol altına alınabilen ve gerekli durumlarda insülin tedavisiyle riskleri minimalize edilebilen bir diyabet türü olarak karşımıza çıkıyor. Hekimler, gebelik diyabetinin doğru tedavi, izlem ve yaşam tarzı değişikliği ile kontrol altına alınabilirken ihmal edildiği takdirde, annenin ve bebeğin ileri yaşamda diyabete yakalanma riskini de artırabileceği uyarısında bulundular. 

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Salih Yılmaz, gebelik diyabeti hakkında merak edilenleri anlattı. 

HASTALIK KALICI OLABİLİR

- Gebelik diyabeti nedir?

Gebelikten önce olmayan, gebelik sırasında ortaya çıkan ve doğumdan sonra kaybolan şeker hastalığıdır. Gebeliğin herhangi döneminde görülebilse de çoğunlukla 2. ve 3. trimesterde (9 aylık gebelik süresinin her üç aylık dönemlerine verilen ad) ortaya çıkmaktadır. Kan şekerini düzenleyen insülin hormonunun yeteri kadar üretilememesi nedeniyle oluşmaktadır. 

- Korunmak için neler yapılmalıdır?

Gebeliğin ilk haftalarında veya gebelik öncesinde danışma için gelen çiftlerde kan şekeri ölçülerek veya gebelik diyabeti için risk oluşturan bir durum olup olmamasının saptanması ile bu hastalığın risklerinin olup olmaması saptanır. Bu riskler arasında ailesinde diyabetli birisinin olması, önceki gebeliğinde gebelik diyabet olması, 4.5 kg üzerinde bebek doğurmuş olması, vücut kitle indeksinin 30’un üzerinde olması ve insülin direnci bulunmasıdır.

- Gestasyonel diyabetin anne adayları ve bebekleri üzerindeki olumsuz etkisi nedir?

Gestasyonel diyabet çoğunlukla doğumdan sonra ortadan kaybolsa da bazı anne adaylarında kaybolmaz ve devam ederek tip 2 diyabete dönüşür. Kaybolan anne adaylarında ise yıllar içinde tip 2 diyabet gelişme riski daha fazladır. Gebelik diyabeti tanısı konulmuş anne adaylarına doğumdan 6 ile 12 hafta sonra şeker yükleme testi yapılmalıdır. Yine yılda bir kez şeker ölçümü yapılarak hayatları boyunca takip edilmelidirler. Gebelik diyabeti gebelik üzerine de olumsuz etkilere sahiptir. Bu etkiler arasında bebeğin suyunun fazla olması, gebelik tansiyonu dediğimiz preeklampsi, sezaryen doğum oranının artması ve erken doğum görülmesidir. Bebek üzerine etkileri ise anne karnında bebeğin kalbinin durması, bebeğin iri olması, doğum sırasında oluşabilecek travmalar ve doğumdan sonra solunum sıkıntısı ve kan şekerinin (hipoglisemi) düşmesidir.

- Hastalık tanısı nasıl konulur?

Her anne adayına gebeliğinin 24-28 haftası arasında şeker yükleme testi yapılmakta ve bu test sonucuna göre gebelik diyabeti tanısı konulmaktadır. 

‘ŞEKER YÜKLEMESİNE ÖNYARGI VAR’

“Şeker yükleme testi bebek için riskli midir” sorusuna Dr. Yılmaz, şu yanıtı verdi: 

Maalesef ülkemizde şeker yüklemesine karşı bir önyargı oluşmuştur. Fakat bu test anne adaylarının korkmasına gerek olmayan bir testtir. Aslında bu test sırasında içilen sıvıda günlük hayatınızda aldığınızdan çok daha az şeker miktarı bulunmaktadır. Bu test ile belli miktarda aldığınız şeker sonrasında ölçtüğümüz şeker değerlerinde referans değerlerin üzerinde olması ile tanı konulmaktadır. Bu test ile ne anne adayı ne de bebek herhangi bir risk altında kalmamaktadır. Her anne adayı 24-28 hafta arasında risk faktörleri açısından değerlendirilmeli ve risk faktörü varsa bu testi yaptırmalıdır.”