Fanny’nin özgürlük yolculuğu

İngiliz İç Savaşı’ndan ve 1.Charles’ın idamından sonra İngiltere Oliver Cromwell’in Cumhuriyet rejimiyle yönetilmeye başlandı. Kralın zorbalığından kurtulan halk Oliver Cromwell’in püriten yasalarında boğulmaya başladı. Bazıları yeni idealler ve yeni bir dinin peşinden gittiler. Bu kısa ve şiddet içeren dönemde İngiltere’de kişisel, politik, cinsel yeni kavramlar ortaya çıktı.

Fanny (Maxine Peak) sadece toprağı, çalışmayı ve savaşı bilirdi.  Savaş başladığında 17 yaşındaydı, dünyası Shopshire’dan ibaretti. Savaş sona erdi, Kral 1.Charles aklını yitirdi. 1646’da Cromwell’in ordusuyla Shopshire’a gelen Yüzbaşı John Lye (Charles Dance) müzayede de Fanny’nin efendisinden tarlasını satın aldı. Üstelik bu satışın içine Fanny’de dahil oldu. Yüzbaşı John’un ilk aşkı kutsal kitaptı. Fanny için mevsimler gelip geçti. Fanny ile John’un Arthur (Zak Adams) adlı bir oğulları oldu. Arthur savaşı bilemeyecek kadar küçük, naïf, neşeli bir çocuktu. John, Fanny ve Arthur’a katı püriten yasalarını uyguladı. Onları doğru yolda tutmak için kırbaçladı, dayak attı. Fanny’nin aklında çocukken öğrendiği bir ayet vardı, her şeye katlanır, her şeye inanır, her şeyi umut eder, her şeye dayanır. Fanny, her şeye katlanan, inanan, dayanan, umudunu hiç yitirmeyen bir kadındı.

Bir gün ailecek köye dua etmeye giden Lye ailesi dönüşte evlerine sığınmış olan Thomas (Freddie Fox) ile Rebecca’yı (Tanya Reynolds) bulur. Bacadan duman çıkmasına rağmen evlerine yaklaşırlar çünkü tehlikenin ve bilinmeyenin garip çekiciliği vardır. Thomas ile Rebecca, John’la Fanny’nin kalplerini kazanırlar, yanlarında uzun bir süre kalmanın yolunu bulurlar. Aslında geri dönüp kaçış planlarını yapmaları gerektiğini de akıllarından çıkartamazlar.

Thomas’la birlikte Arthur oyun oynamaya, gülmeye, eğlenmeye başlar. Bu durum babası John’un canını sıkar. Rebecca, Fanny’ye Thomas’ın efendisi olmadığını söyler, hiç bir erkek onun efendisi değildir. Thomas’la Rebecca’nın evli olmadığını öğrenen Fye ona günah işliyorsunuz der. Bir gün Eyalet Konseyi’nin en yetkili adamı Henry (Peter McDonald) John’ın çiftliğine gelir, kafirleri aradıklarını söyler.

The Great Ecstasy of Robert Carmichael (2005), Soi Cowboy (2008) filmlerinin yönetmeni Thomas Clay’in, Christopher Hill’in The World Upside Down adlı kitabını okuduktan sonra İngiltere tarihi hakkındaki algısı değişmiş. “Sıradan insanlar ve yaşamlarıyla ilgili bir öykü anlatmak istedim. Toplumu oluşturan bu insanlar seslerinin duyulması için savaşıyorlar” diyen Clay bunu da western türüyle aktardığını belirtiyor. Heaven’s Gate, Days of Heaven, Once Upon a Time in the West filmlerinden etkilendiğini açıklayan Clay, ünlü Yunanlı görüntü yönetmeni Yorgos Arvanitis’le çalışmaktan çok hoşnut. “Yorgos’la ilk filmimden tam 16 yıl sonra  yeniden birlikteyiz. Bu filmi ancak onunla çekebilirdim” diyor. Arvanitis’in uzun plansekansları, dumanlı puslu görüntüleri filme tecrit, yalnızlık, klostrofobi duygusu katıyor.

Thomas Clay, tek mekanda 17. yüzyıl İngiltere’sini yetkin bir anlatımla irdeliyor, libertinizm, özgürlük, puritanizm, eşitlik, feminizm, radikalizm kavramlarını sorguluyor. Tarihi, halkbilimi, dram, western türlerini içeren, Thomas Clay’in senaryosunu yazıp yönettiği Fanny Lye Deliver’d’de (2020) de Maxine Peak, Charles Dance, Freddie Fox, Tanya Reynolds, Zak Adams, Peter McDonald, Perry Fitzpatrick, Ken Collard oynuyorlar.