Erdal Sağlam anlattı: Kore ile yapılan anlaşma ne anlama geliyor?

Güney Kore Merkez Bankası, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ile 2 milyar dolar (17,5 milyar TL-2,3 trilyon Güney Kore wonu) swap anlaşması imzalandığını duyurdu. Öte yandan TCMB, yüzde 19 olan politika faizini sabit tuttu. 

Konuyla ilgili konuştuğumuz gazetemiz yazarı Erdal Sağlam, Güney Kore ve Türkiye arasındaki anlaşmanın nasıl gerçekleştiğine ve ilerleyen zamanlarda ekonomik gelişmelere dair dikkat çeken açıklamalarda bulundu.

Türkiye’nin bir süredir ticaret açığı verdiği ülkelerle swap anlaşması talebinde bulunduğunu söyleyen Sağlam, “Türkiye’nin de içinde bulunduğu bazı ülkeler euro ve doların egemenliğini kırmak adına, yerel para birimleri cinsinden ikili ticaret yapmak istiyorlar.” dedi.

Erdal Sağlam ile gerçekleştirdiğimiz röportaj şöyle:

- Swap anlaşması nedir?

İki tarafın belirli bir zaman dilimi içinde farklı faiz ödemelerini ve/veya farklı para birimlerini karşılıklı olarak değiştirdikleri takas sözleşmesine swap anlaşması deniyor. Merkez bankaları arasında yapılan swap anlaşmaları daha çok ikili ticarette fazla açık veren ülkenin talebi üzerine gerçekleşiyor.

- Anlaşma neden Güney Kore ve Türkiye arasında gerçekleşti?

Türkiye bir süredir ticaret açığı verdiği ülkelerle swap anlaşması talebinde bulunuyor. Daha önce de Katar ve Çin ile benzer anlaşmalar yapıldı. Güney Kore ile ikili ticarette son yıllarda Türkiye aleyhine açık büyüyor. 2021’in ilk 6 ayında açığın 4.6 milyar dolara çıktığı görülüyor.

- İlerleyen zamanlarda ekonomiye ne gibi etkisi olabilir?

Türkiye’nin de içinde bulunduğu bazı ülkeler euro ve doların egemenliğini kırmak adına, yerel para birimleri cinsinden ikili ticaret yapmak istiyorlar. Ancak ödemeler sistemindeki yapının etkisiyle bu çok mümkün olmuyor. Bunun yerine, belki de ilk adımı olması amacıyla, swap anlaşmalarının yapıldığını da söyleyebiliriz. 

- Won kuru ile yapılan swap bilançoya nasıl işlenecek?

İktisatçılar zaten swap anlaşmalarının bilançolaştırılmasının tüm dünyada hala sıkıntılı olduğunu belirtiyorlar. İlginç olan Türkiye’nin açıkladığı konvertibl para listesinde Güney Kore wonu bulunmuyor, büyük ihtimalle yakında listeye almaları gerekecek. Tahminim dolar veya euro cinsinden bilançoda takip edilmesi gerekecek. 17,5 milyar TL karşılığı 2.3 trilyon Güney Kore wonu 3 yıllık süreyle karşılıklı el değiştirmiş olacak. Bu da büyük ihtimalle 2 milyar dolar olarak bilançoda gözükecek

- Azerbaycan ve Malezya gibi ülkelerle neden bir sonuca varılamadı?

Sanıyorum müzakereler hala devam ediyor. Merkez Bankası Başkanı’nın açıklamalarına bakacak olursak, Güney Kore’den sonra birkaç ülke ile daha bu tür takas anlaşmaları yapılabilir.

Türkiye son yıllarda uygulanan yanlış politikalarla eriyen döviz rezervleri nedeniyle son dönemde bu çabalarını artırdı. Swap hacimleri de brüt rezervler içinde gözüktüğü için, düşen rezervleri bir tür bilanço makyajı ile yüksek göstermek istiyorlar.128 milyar dolarlık döviz rezervinin eridiğine ilişkin muhalefet kampanyasının başarılı olması üzerine, iktidar rezervleri yüksek gösterecek bu tür adımlar atmaya başladı. Halbuki uluslararası piyasada bir ülkenin rezervi için bakılan rakam genel olarak swaplar çıkıldıktan sonraki net rezervlerdir. Şu anda brüt rezervler 105.7 milyar dolara çıkmış gözükse de net rezervler 24.6 milyar dolar. Swaplar çıkıldığında ise 41.4 milyar dolar ekside gözüküyor.