En hızlı uzay aracı hangisi?

Araştırmam sırasında karşıma bir çorba çıktı, bir çok hızlı uzay aracı vardı ama tanım olarak hepsi birbirinden farklıydı. Örneğin hız deyince Güneş'e göre mi, dünyaya göre mi? Hız deyince insanoğlunun yaptığı roketlerle kazanılan hız mı yoksa gök cisimlerinin çekim alanından yararlanarak ivmelendirilen uzay araçlarının hızından mı söz etmemiz gerekiyor? En sonunda bir web sayfasında güzel bir çizelge buldum ve onu türkçeleştirdim, fotoğraf olarak onu görüyorsunuz.

(Şekil 1 - Değişik kategorilerde en hızlı uzay araçları)

Güneş sisteminde içeriye doğru gönderilen uzay araçlarının yörünge hızları her zaman çok büyük, neden çünkü Güneş'in çekimi dolayısıyla gittikçe hızlanıyorlar ve maksimum hıza enberi noktalarında kavuşuyorlar. Alman yapımı Helios 2 uzay aracı bu konuda rekora sahip. NASA'nın 2018 yılında güneşin taç katmanını incelemek için göndereceği Solar Probe Plus (Güneş Sondası Artı) enberi noktasında Helios 2'nin üç katı hızına ulaşacak.

Çizelgede hızları iki ayrı birimde gösterdim dikkat ettiyseniz. İkinci sütunu özellikle şık hızı ile karşılaştırasınız diye oluşturdum. Güneş sistemi dışına attığımız uzay araçlarının ilk hızı sistemin kaçış hızından büyük olmalı. Fakat daha sonra yine sistemin çekimi nedeniyle hızları gittikçe düşüyor. Yeryüzünde güneş sisteminden kaçış hızı saniyede 42 km. New Horizons'ın (Yeni Ufuklar) fırlatılışı saniyede 16 km, ama yerin yörünge hızını da (30 km/sn) ona eklersek saniyede 46 km'ye çıkıyor, ve iki hafta sonra Plüton ile buluşacak.

(Şekil 2 - New Horizons Plüton yolunda Jüpiter'in de yanından geçti)

Bizim amacımız uzayda seyahat olduğuna göre Voyager (Gezgin) 1 ve New Horizons adlı uzay araçlarını düşünmemiz gerekir. Rakamı yuvarlayalım ve diyelim ki saniyede 20 km hızla gidiyorlar. Bu araçlar yeryüzünde çalışsaydı Ankara'dan İstanbul'a 22 saniyede gidebilirdik. Peki en yakın yıldızın uzaklığı 40 trilyon km olduğuna göre acaba ne kadar zamanda gidebilirdik? Çok daha basit bir soru, 20 sayısı üzerinden düşünürsek insanoğlu ışık hızının yüzde mi, binde mi yoksa on binde birine mi ulaştı? Sevgilerimle...

Twitter: @EthemDerman