Elektrik sektörünün tabularını yıktılar

Günsan Elektrik, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve İŞKUR Sancaktepe Hizmet Merkezi işbirliği ile yürüttüğü ‘Hayatı Aydınlatan Kadınlar’ projesiyle ilk kadın elektrik ustaları yetiştirildi. 3 aylık 508 saatlik teorik ve pratik eğitim kapsamında elektrikçiliğin temellerini öğrenerek, sahada uygulama da yapan 13 kadın, eğitimlerini başarıyla tamamladı. Ve 13 kadından 8’i Günsan’ın bünyesinde çalışmaya başladı. Projenin fikir sahipleri ve 3 elektrik ustası kadınlarla bir araya gelerek elektrik sektörüne ve mesleğine dair sohbet ettik. Projenin fikir sahiplerinden Günsan Pazarlama Direktörü Alişan Çapan, elektrik sektörüyle ilgili çalışmalar yaparken hiç kadın elektrik ustasının olmadığını farkettik ve ‘Hayatı Aydınlatan Kadınlar’ adlı bir proje hazırladıklarını söyleyerek süreci anlatıyor: “Atatürk’ün de söylediği gibi bir ulusu eğitmek istiyorsanız ilk önce anneleri eğitin. Bu eğitimler toplumun içindeki bazı dinamikleri de değiştiriyor. Kadınların bu tarz eğitimlere çok ihtiyacı var. 35 yaşına kadar kendini ev hanımı olarak tanıtan kadınlar, şimdi ise elektrik ustası olduklarını gururla söylüyor. 35 yaş üstü ilkokul mezunu kadınlar, 3 ay boyunca elektrik mühendisliği okuyan öğrencilerin aldığı dersleri aldılar. O kadar azimli davrandılar ki onlar için çok zor olan matematik derslerinde bile başarılı oldular” diyor.

‘ERKEK İŞİ YAPAMAZSIN LAFINI ÇOK DUYDUM’

43 yaşında ve ilkokul mezunu olan İlknur Yılmaz, iş bulamama ve evinin kredilerini ödeyememe korkusunun kendisini azimli bir kadın yaptığını söyleyerek kadınların iş ararken yaşadığı sorunları birbir anlatıyor: “ Evli, 1 kız çocuğu annesiyim . Eşim özel güvenlik. 4 sene önce sağlık problemleri nedeniyle işe ara verdim. Sağlık problemlerim düzelince tekrardan iş aramaya başladım. Ama yaşımdan dolayı kimse işe almadı. 35 yaşındayım sağlıklıyım ama yine de iş vermiyorlar. Kapılar birbir yüzüme kapandı. İş verenler kadın çalışan için neden 35 yaş sınırı koyuyor ki. Çok zor olduğum bir dönemde beni Günsan Elektrikten beni Tuğba Hanım aradı ve eğitimden bahsetti. Benim yapacağım başka bir işim olmadığı için hemen kabul ettim. Dersler çok güzel geçti. Ama matematik dersinde çok zorlandım. Sonuçta ilkokul mezunuyum. 4 işlem dışında matematiğe dair bir şey bilmiyordum. 4-5 yıl elektrik mühendisliği okuyan öğrencilerin aldığı eğitimi 3 ayda aldık ve başardık. Bir kablonun ölçüsü, bir duvardan bir duvara kadar ne kadar kablo gerekiyor bunun için formülleri önce öğrendik. Sonra pratiğe geçtik. Elektrik tehlikeli ama korkmuyorum. Takım çantam benim ayrılmaz bir parçam haline geldi.220 wolt beni çarpacak diye bu işten vazgeçseydim evde oturup ağlıyor olacaktım. 220 wolt çarptığı zaman direk kalbe geldiği için insanı öldürüyor. Hiç elektrik çarpmadı bütün önmeleri alıp işi yaptım. Ayrıca elektrik çarpacak diye korkmadım. Korksaydım vazgeçerdim ama vazgeçmedim.Ben geçen günlerde evimin dülerini (?) kendim değiştirdim. Bu derslere başladığımı söylediğimde eşim bana saçmalama erkek işi ne işin var yapamazsın dedi. Kardeşlerim, komşularım tepki gösterdi. Kime söylesem çarpılırsın, 40 yaşından sonra elektrik ustası mı olacaksın diye moralimi bozmaya çalıştılar. Çevremde herkes gülüyordu. Erkek işi yapamazsın lafını o kadar çok duydum ki. Ama pes etmedim. Başaracağıma dair kendime kızıma söz verdim. Ve sözmü tuttum başardım.Arkadaşlarına, benim annem elektrik ustası diyor. Kızımın benimle gurur duyup arkadaşlarına anlatması beni çok mutlu ediyor. Kızımı elektrik mühendisliği okuyan arkadaşları arayıp, ‘annen benim yıllardır bir türlü geçemediğim derste başarılı olmuş bana da yardım edebilir mi’ diyormuş. Bu tarz tepkiler almak çok güzel.”

‘İNSANLARI BAŞARILARINIZLA MAHÇUP EDİN’

Kendisiyle alay eden komşusunun tesisat işini yaptığını söyleyen Yılmaz başarmanın sırrını paylaşıyor: “Benimle alay eden komşum, elektrik tesisatının bozulduğunu söyleyerek benden yardım istedi. Bende ona ‘erkek işi yapamam deyip takıldım’ ama işini hallettim. Tesisatı bir kadın yapınca duvarı kırmıyor. Etrafa çöpleri atıp kirletiyor. Kadınlar erkekelere göre daha temiz ve estetik çalışıyor. Aynı işi erkek yapınca kırılmamış duvar kalmıyor, çizilmemiş parke kalmıyor. Kadınlar yaptıkları her işi daha temiz, estetik bir tarz katarak yapıyor. O yüzden bugüne kadar elektrik ustası kadın olmaması büyük bir eksiklik olmuş. Şimdide Günsanın bünyesinde 8 arkadaşımızla işe başladık. Bütün zor günlerimi atlattım. Evimi kurtardım. Kızım üniversiteye başladı. 40 yaşımdan sonra mesleğim oldu. Kadınlara fırsat verin ve izleyin yapabileceklerini, inanın sizleri şaşırtacaklardır. Makine operatörü olmak istiyorum. İleride imkanım olursa kendi dükkanımı açmak isterim.”

‘ÇARESİZLİK YÜZÜNDEN’

Sinem Kaz, 35 yaşındayken elektrik ustası olmaya çaresizlik yüzünden karar verdiğini söylüyor: “Bütün ailenin sorumluluğu benim üzerimde. Annem, babam yaşlı bir de engelli kardeşim var. Onlara bakmam gerekiyor. İlknur bir gün beni aradı ve bana Günsan’ın yaş sınırı  aramadan kadınlara eğitim vereceğini söyledi. Bende o dönemde iş arıyordum. Ama yaşımdan ve mesleğimin olmayışından dolayı hiçbir fabrikada iş bulamıyordum. O yüzden kursa kayıt yaptırmaya koşa koşa gittim. Ama ailem ilk önce karşı çıktı. Kadınsın erkek işi yapamasın diye beni vazgeçirmeye çalıştılar. Ama ben mecburdum bu kursa gitmeye işim yok mesleğim yok çaresizimdim. İyi ki de gittim. Etrafımda bana söylenen olumsuz cümlelerin hiç biri olmadı. Çaresizlikten gittiğim kurs benim hayatımı değiştirerek iyi ki dediğim bir şeye dönüştü.Bu  proje sayesinde meslek sahibi oldum. Derslerde zorlandık fakat başardık. Cümlenin sonunu başaramadım diye bitirmediğim için çok mutluyum. Hocalarımız çok iyiydi defalarca anlamadığımız konuları anlatıyorlardı. Matematik sevmeyen insan bile hocalarımız sayesinde sevebilirdi. Onların yardımları olmasa başaramazdık. Sadece elektrik tesisatını öğrenmedik. Mesela gizli kamera nasıl bağlanır, güneş paneli vb. bir çok işi öğrendik. Tek başımıza yapabiliriz. Babamın kurs sonrası bana gelip bana inat gittin devam ettin  ve başardın seninle gurur duyuyorum sözlerini hayatım boyunca unutamam. Devamlı soğutmaya çalıştılar ama boyun eğmedim. Bomboş duvarın elektrik kablolarımı kendim döşedim. Elektrik de çarpmadı. Sınıfta duvara zil kabloları döşediğimizde ilk çalan zil benim olmuştu. Grurula anlatacağım bir başarım olmuştu. Kadınlar araştırılmalı evde oturup sadece ailesine hizmet etmemeli. Mutlaka meslek sahibi olmaları gerekiyor. Evet bu söylediklerimi bir kerede okununca kolay gelicek ama öyle değil.”  

‘HAYATINIZDA İLLA Kİ ERKEK OLMASINA GEREK YOK’

 2 çocuk annesi, ilkokul mezunu Canan Yılmaz, 43 yaşında olması nedeniyle iş bulamadığını ve karşısına çıkan bu fırsatla hayata tekrardan nasıl bağlandığını anlatıyor: “Çalışmaya ilk 13 yaşında başladım. Evlenince çalışmayı bıraktım. 15 yıl boyunca çalışmadım çocuklarıma baktım. 15 yılın sonunda eşim ölünce çalışmak zorunda kaldım. Oğlum askere gidecek, ben de iş arıyorum. Ama bulamıyorum. Kardeşim Günsan da çalışıyordu. Onun sayesinde böyle bir kurstan haberim oldu. Zaten iş de bulamıyordum. Evde boş oturmaktansa gidip bir şeyler öğrenip kendimi geliştirmek istedim. Matematik dersleri başlayınca önce korktum. Her konuda azimliyimdir. İlkokul mezunuyum ama şimdi açıktan liseyi okuyorum. Aileme ben elektrik ustası olucam kursa gidiyorum diyince gülüyorlardı. Yıllar sonra kader işte. Kızım meslek lisesine başlamıştı ve elektrik alanında dersler görüyordu. Kızım sonra başka bir liseye gitti. Onun zorlandığı derslerde ben başarılı oldum. Benim babam her şeyi yapan bir adamdı. Bende ondan örnek aldım. Ben de elimden geldiğince kendi ihtiyaçlarımı karşılamak istedim. Kızımın beni örnek almasını istedim. Annesi hiç vazgeçmedi, hep mücadele etti. Onun da benim gibi azimli olmasını isterim. Kadınların illa ki hayatlarında bir erkek olmasına gerek yok. Kadın isterse her şeyi yapar.”