Barzani’ye ‘tost’ baskısı

Bağımsızlık referandumu”nda ısrar eden ve gerçekleştiren Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne (IKBY) yönelik komşu ülkelerden gelen yaptırımlar, “tost” baskısı olarak nitelendiriliyor. Barzani ve yönetimine yönelik caydırıcı yaptırımların sınır kapıları ve diğer dış bağlantı noktalarıyla yapılması bekleniyor. Bu konuda alınan kararlar; Türkiye, Irak ve İran’ın eşgüdümünde alındığı ve sonraki aşamalarda da ortak hareket edilmesinin beklendiği öğrenildi. Üç ülke, IKBY’nin dış dünyayla bağlantılarının Bağdat’taki merkezi hükümet üzerinden sağlanması amacıyla aşamalı olarak hava sahaları ve sınır kapılarını kapatma kararı aldı.

IKBY, dış dünyayla bağlantısını büyük oranda Türkiye üzerinden kuruyor. Bölgeye çok sayıda mal ve hizmetin girişi Habur sınır kapısından gerçekleşiyor.

İran referandum öncesinde hem kara sınırlarını hem de hava sahasını IKBY’ye kapattı. İran’ın her türlü ilişkiyi Bağdat üzerinden yürüteceğini açıklamasının ardından Türkiye’den sert açıklamaların yanı sıra ileri askeri uygulamalar gündeme geldi. Üç ülkenin ulusal güvenlik sorunu olarak algıladığı IKBY’nin tavrına ilişkin yürütülecek adımlar Bağdat ile eşgüdüm içinde yürütülüyor. Bu kapsamda ilk olarak Türkiye sınırda yürüttüğü tatbikatı Irak’la ortaklaşa yürütmeye başladı. İlerleyen dönemde Türkiye’nin sınır kapılarını ve hava sahasını kapatması durumunda IKBY otomatik olarak dış dünyaya çıkışını Bağdat üzerinden gerçekleştirmek durumunda kalacak. IKBY’nin İran ve Türkiye’nin dışında Suriye ile de kısa bir sınırı bulunuyor. Ancak Suriye’deki istikrarsızlık bu bölgede de had safhada bulunuyor.

Bölgeyi izleyen kaynaklar Barzani yönetiminin Suriye üzerinden ihtiyaçlarını karşılama girişiminin devreye Şam yönetimi, Hizbullah, İran ve Rusya’yı da sokacağını, bu güzergâhta istikrarlı bir durum oluşmasının olanaksız olduğuna dikkat çekiyor.

Kaynaklar, ayrıca, bu güzergâhta bulunan İran ve Hizbullah gibi aktörler nedeniyle IKBY’ye açık destek veren İsrail’in rahatsızlığının gündeme geleceğine de dikkat çekiyor.