Ve ilk darbe

ABD Başkanı Barack Obama’nın önceki gün “Irak’ın kuzeyindeki Amerikalı personeli tehdit etmesi durumunda” Amerikan ordusuna IŞİD’e karşı hava saldırısı düzenlemesi için yetki vermesinden sonra dün, ABD hava kuvvetlerine mensup savaş uçaklarının IŞİD mevzilerini vurduğu bildirildi. Saldırının “Başkomutan Obama’nın emriyle” yapıldığını belirten ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, IŞİD’in Erbil’de ABD personelinin bulunduğu bölgenin yakınına top ateşi açmasından sonra Amerikan güçlerinin IŞİD’i vurduğunu belirtti. Kirby, ABD deniz kuvvetlerine mensup uçak gemisinden kalkan 2 F/A-18 uçağından atılan 500 kilo ağırlığındaki lazer güdümlü bombalarla vurulan hedeflerde IŞİD’in Kürt kuvvetlerine karşı kullandığı ağır silahların bulunduğunu kaydetti.

Obama, Irak’taki durumu “İnsani felakate doğru gidiyor” sözleriyle değerlendirmiş ve Irak’taki ABD personeli için tehlikeli bir durum olduğunda hava kuvvetlerine saldırı emri vermişti. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry de Obama’nın attığı adımı desteklediğini belirterek “Kimin uyarı alarmına ihtiyacı varsa bu, o alarmdır” dedi. IŞİD’in Irak’ı bölmek ve parçalamak için mücadele verdiğini belirten Kerry, “IŞİD kaos, hiçlik ve acımasız eşkıyalık dışında bir şey sunmuyor” değerlendirmesinde bulundu.

ABD Savunma Bakanı Chuck Hagel de Amerikan ordusunun Irak’ın kuzeyinde Sincar yakınlarında insani yardım operasyonu yürüttüğünü ve “gerekli görüldüğü takdirde hedefe odaklı hava saldırıları düzenlemeye hazır olduğunu” belirtti. Hagel, dün yaptığı açıklamada, “ABD ordusu Başkan’ın talimatı ve Irak hükümetinin talebiyle Irak’ın kuzeyinde Sincar yakınlarında bir insani yardım operasyonu yürüterek, IŞİD’le bağlantılı silahlı grupların tehdidi altındaki binlerce Iraklı sivile gıda ve su sağladı” dedi.

 Yalanlanmıştı

ABD’nin Kuzey Irak’taki IŞİD hedeflerini bombaladığı iddiası ABD makamlarınca yalanlanmıştı. New York Times gazetesi, Kürt yetkililere dayandırarak, ABD askeri güçlerinin Kuzey Irak’ta en az iki hedefi bombaladığını öne sürmüştü. Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, ABD’nin Irak’a hava saldırıları düzenlediğine dair basında çıkan haberlerin “tümüyle yanlış” olduğunu ve bu tür bir eylemde bulunulmadığını kaydetti.

Çocukları kullanıyor

Uyguladığı vahşetle dünyanın gündemine oturan IŞİD’in intihar eylemleri için çocukları kullanmaya hazırlandığı ileri sürüldü. Irak İnsan Hakları Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, IŞİD’in 300 ila 5 bin dolar ödediği bazı aracılar vasıtasıyla çocukları kandırdığını belirterek “IŞİD, yaşları 12’nin üzerinde olan çocukları, hükümet güçlerine karşı savaşmaları için silahlandırarak Anbar iline gönderiyor. Cihat düşüncesiyle beyinleri yıkanan çocuklara intihar eylemi öncesi uyuşturucu veriliyor” denildi.

Biden - Barzani görüşmesi

ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın dün Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani ile telefonda görüştüğü bildirildi. Görüşmede Biden’ın, IŞİD’in ilerlemesi sırasında hayatını kaybeden Kürtler için taziyelerini sunduğu, Barzani’nin de Sincar dağlarında mahsur kalan Ezidilerin karşı karşıya olduğu şartlarla Erbil’i koruyan Kürt güçlerinin tertibatı hakkında bilgi verdiği kaydedildi. Biden’ın, Başkan Obama’nın Ezidilere dönük insani yardım teklifini ilettiği de belirtildi.

Türkiye’nin haberi bile olmadı

ABD, Türkiye’nin beklentilerinin aksine Irak’taki IŞİD hedeflerini havadan vurdu. Operasyon öncesinde, ABD’nin Ankara ile detaylı operasyonel bilgileri paylaşmadığı öne sürüldü. ABD operasyonundan birkaç saat öncesine kadar Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, “Kapsamlı bir operasyon yapılmasını
beklemiyoruz” şeklinde değerlendirmelerde bulundu. Türkiye’deki herhangi bir askeri üssün Irak’taki operasyon için kullanılmadığını kaydeden kaynaklar, ABD’nin operasyonu Katar’dan yönettiğini ifade etti. Türk hava sahası ve askeri üsler operasyon sırasında kullanılmadı. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nu önceki gün geç saatlerde aradı. Yabancı diplomatik kaynaklar, bu görüşme sırasında Kerry’nin Davutoğlu’na, operasyon konusunda “herhangi detaylı bir bilgi vermediğini” kaydetti. Önceki gün önce Dışişleri Konutu’nda ardından da gece yarısı Başbakanlık Konutu’nda yapılan Irak zirvelerinde, IŞİD’in ilerleyişi masaya yatırıldı. Zirveyle ilgili Cumhuriyet’e bilgi veren üst düzey diplomatik kaynak, ABD’nin Irak’ı vurmasından birkaç saat önce, ABD’den IŞİD’e yönelik büyük çaplı bir operasyon beklemediklerini söyledi. Aynı yetkili, “Obama’nın açıklamalarındaki operasyon talimatı ABD’li diplomat ve askerleri korumakla ve insani yardım dağıtmakla sınırlı kalacaktır” dedi. Ancak Dışişleri’nin bu öngörüsü doğru çıkmadı.

Operasyon, rehinelere tehdit

Türk rehinelerin güvenliği nedeniyle IŞİD’e yönelik bir operasyon düzenlenmesini istemeyen Ankara’nın bu beklentisini ABD dikkate almadı. Ankara,
bu kaygısını Washington’a iletmişti. Sınıra yönelik mülteci akınından endişe eden Türkiye, olası bir göç dalgasını öncelikle Irak içinde durdurmayı planlıyor. Bunun için Irak içinde mülteci kampları oluşturulması hedefleniyor. ABD operasyonu öncesinde uluslararası haber ajansları ‘Türk jetleri IŞİD’e karşı keşif uçuşu yapıyor’ şeklinde haberler geçti. Ancak askeri kaynaklar bu tür haberleri maksatlı bulduklarını belirterek, “Türkiye, Irak’a müdahil edilmeye çalışılıyor” değerlendirmesini yaptılar. Askerlerin bu tespiti TSK’nin Irak’taki iç karışıklığa müdahale etmek istemedikleri şeklinde yorumlandı. Aynı kaynaklar, ABD savaş uçaklarının önceki gece Irak üzerinde olağan olmayan uçuşlar gerçekleştirdiklerini belirterek “Asıl keşifi biz değil onlar yaptı. Nitekim o uçuşları bugünkü (dünkü) operasyonun ön hazırlığı olduğu ortaya çıktı” dediler. ABD’li kaynaklara göre, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry de önceki gün akşam Afganistan, Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri, Türkiye ve Ürdün’lü muhataplarıyla konuyu sadece “tartıştı.”

‘Bush’ 3. kez vurdu

ABD’nin Irak’ta IŞİD’e yönelik hava harekatında yine “Bush” adı. IŞİD’i vuran ABD’nin eski başkanı George Bush’la aynı adı taşıyan uçak gemisi USS George H.W. Bush’tan kaldırıldı. 1990-1991’deki Birinci Körfez Savaşı’nda Irak’a “vur” emrini dönemin Başkanı George Bush (Baba Bush) vermişti. 2003’teki İkinci Körfez Savaşı’nda vur emrini bu kez, oğul George Bush vermişti.