Doğanın iyileştirici gücü

“Birçok insan ahtapotları uzaylı olarak görür. Ama gariptir ki onlara yaklaştıkça birçok açıdan birbirimize çok benzediğimizi fark ediyorsun, bambaşka bir dünyaya adım atıyorsun. Bu inanılmaz bir duygu. Sıra dışı bir şeyin eşiğinde olduğunu hissediyorsun. Aynı zamanda aşılmaz bir çizginin varlığını da ayırt ediyorsun. Her şeyin başladığı o gün, çok uzun bir zaman önceydi” diyor Oscar ödüllü belgesel My Octopus Teacher’ın anlatıcısı ve yapımcısı Craig Foster.

Belgeselci, doğa bilimci, kameraman, dalgıç Craig Foster, Kalahari Çölü’nde The Great Dance (2000) filmini çekerken iz sürücü adamların doğadaki ince işaretlerin peşinden giderek hayvanları bulmalarından çok etkilenmiş. “Onlar tümüyle doğanın içindeydiler, Bense orada olmama rağmen doğanın dışındaydım” diyen Foster, uzun çalışma yıllarının ardından yıpranır, amacının yitirir, depresyona girer. Köklü bir değişikliğe gereksinim duyan belgeselci çocukluğundan ve Kalaharili usta iz sürücülerden esinlenerek doğduğu Güney Afrika’daki Western Cape’te iyileşebileceğini düşünür. Fırtınalar Burnu olarak bilinen, su sıcaklığının 8-9 dereceye düştüğü bu yerde okyanusta yüzmeye başlar. Buradaki kayalık kıyıları, gelgitleri, yosun ormanlarını çok iyi bilen Craig suyun soğukluğunun beyni geliştirdiğini, tüm bedeni canlandırdığını belirtiyor: “Oksijen tüpü takmadan, dalgıç kıyafeti giymeden daldım. Amfibi bir hayvan gibi olmak, doğayla bütünleşmek istedim. Gittikçe enerjimi topladım”.

Okyanusun altında kendini başka bir gezegende, boyutta bulan Craig, bir gün büyük bir yosun ormanının koruduğu özel bir yerde garip bir şekil görür. Bu garip şekil Craig’i görür görmez ondan kaçar, kaygan bir yosun parçasını kaldırıp etrafına pelerin gibi sarar. Bu varlığın bir ahtapot olduğunu anlayan Craig onun korunma iç güdüsünden çok etkilenir. Her gün ahtapotun bölgesine gidip onu gözlemlemeye karar verir. Günler geçtikçe ahtapotun korkusu azalır, Craig’i merakla izler, riske girmez. Craig elini uzatınca onun elini vantuzuyla tutar. Yavaş yavaş bu zeki ve hassas yaratık Craig’e güvenmeye başlar. Her gün onun yanına gitmeye başlayan Craig, ahtapot gibi düşünmeye başlar. Tüm varlığıyla düşünen, hisseden, keşfeden bu devasa zeka Craig’in onun için bir tehlike olmadığını anlamıştır. “Ahtapot dünyama hoş geldin Craig” der.

Craig bir yıl süresince bu dişi ahtapotu izler. Ona bir isim vermez, çünkü o bir evcil hayvan değildir. Onu “her” (İngilizce de üçüncü dişi şahıs) olarak ifade eder. Kırılgan, savunmasız ahtapot Craig’i yaşamının içine alır. Aralarında güçlü bir bağ, arkadaşlık kurulur. Craig, onun değişik yönlerini keşfeder. Fiziksel teması seven küçük ahtapot Craig’in göğsünde dinlenir, balıklarla oyun oynar, avlarına tuzak kurar, Craig’i av stratejisinin parçası olarak kullanır, birlikte yoğun zamanlar geçirirler.

Yaşamının yüzde 80’inde Craig, dişi ahtapotun yanında olur. Bu süre boyunca Craig vahşi hayvanların yaşamlarının ne denli hassas olduğunu ayrımsar. Üst düzey omurgasız zekasına, detayları öğrenme ve hatırlama yeteneğine sahip bu dişi ahtapot Craig’i iyileştirir, ona yeniden yaşama sevinci verir.

My Octopus Teacher’ın (Ahtapot Öğretmenim/ 2020) baş rolünde akıllı, zeki, kırılgan, savunmasız, oyuncu, şifacı, meraklı, dikkatli, yabanıl bir ahtapot var. Onu izlerken gülüyoruz, seviniyoruz, endişe duyuyoruz, üzülüyoruz. Bu küçücük yaratık tek başına olağanüstü güzelliklerle dolu bir ortamda, olağanüstü bir yaşam savaşımı veriyor. İzleyiciye ve Craig’e duygusal anlar yaşatıyor. Craig, ahtapotla çıktığı içsel yolculukta kendini anlıyor, kendini buluyor. “Doğa muhteşem bir iyileştirici. Vahşi yaşama sevgi ve tutkuyla yaklaşırsanız tüm önyargılarınız silinir. Irk, sınıf, yaş ve cinsiyet tümüyle yok olur. Doğa anayla bütünleşmek hepimizi iyileştirir” diyor Craig Foster.

Doğa tarihi yönetmeni, deniz bilimi uzmanı, çevreci gazeteci Pippa Ehrlich ile yönetmen James Reed’in yönettiği, denizaltı kameramanı Roger Horrocks’ın çektiği, Craig Foster’ın yapımcısı olduğu My Octopus Teacher’ı Netflix platformunda izleyebilirsiniz. Her canlının (hayvan, bitki, böcek, …) dramatik, coşkulu bir hayatı olduğunu, insanlar gibi çok sayıda deneyimler geçirdiğini bu belgesel bize açıklıkla öğretiyor.