Doğalgazdaki artışlar nedeniyle elektrikte yüzde 20 zam gündemde

Doğalgazda bir yıl içinde yapılan 7 zammın ardından son yüzde 15'lik artış, elektrik üretiminde maliyetleri arttıracağı için yeni zamların öncüsü oldu.

Elektrikte en son Temmuz ayında yüzde 11’lik bir artış gelmişti piyasalarda önümüzdeki aylarda yüzde 20’ye yakın artış bekleniyor. Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Özdağ, "Dövizle geri alım garantisi ve dövizdeki artış da düşünüldüğünde zam kaçınılmaz oldu" dedi. 

EKİM'DE ZAM ŞART OLDU

Enerji Bakanlığı’nın raporlarına bakıldığında ithal girdilerin yüzde 49’a yükseldiğini söyleyen Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Özdağ, ithal girdideki bu artış ile dağıtım şirketlerinin iki aydır elektriği pahalı aldığını dile getirdi. Şu anda 21 dağıtım bölgesindeki dağıtım şirketlerinin 2 milyar TL civarında kayıplarının olduğunu ekleyen Özdağ, "Aslında tabii ki kardan zarar ettiler. Ama bu zararı devam ettiremezler, ekim ayında bir zam olması büyük ihtimal" dedi.

İktidarın tepki çekmemek için bu zammı tüketiciye yansıtmaması halinde ise sübvanse etmesi gerekeceğini dile getiren Özdağ, şöyle devam etti: “O zaman da bu zammı nasıl sübvanse ettiklerini açıklamaları gerekir. Yani şirketler karlarından daha fazla düşürmezler. Bu da kamu zararı demek. Bu da yine vatandaşa yük olarak yansır."

Özdağ, elektrik fiyatlarındaki sürekli artışın Elektrik Piyasası Kanunu ile YEKDEM projelerinin desteklenmesi ile başladığını da belirterek kamunun özel şirketlerin girişimlerini desteklemek uğruna yanlış adımlar attığını hatırlattı.

Özdağ şöyle konuştu: “AKP ve MHP'li milletvekillerinin oylarıyla 25 Kasım 2020 de TBMM'de değiştirilen Elektrik Piyasası kanunun amacı ‘Özel sektör yatırımcılarının faaliyetlerini daha sağlıklı ve hızlı bir şekilde gerçekleştirmesini temin etmek’ olarak ifade edilmişti. Dolayısıyla AKP önce mevzuatı hazırlıyor, geriden de zamları yapıyor. Çünkü bu mevzuatla, bu politikalarla zam kaçınılmaz oluyor. EMO olarak bizim savunduğumuz politikalar yapılsa bugün elektirkte yüzde 20 indirim olurdu."

Özdağ, 25 kasım 2020 tarihinde TBMM'de değiştirilen Elektrik Piyasası Kanunu ile elektrik üretim ve dağıtım sektöründeki özel şirket çıkarlarının gözetildiğini ve bu nedenle elektrik fiyatlarındaki artışın sürekli hale geldiğini ifade etti. 

BU TAHMİN DEĞİL BİR ZORUNLULUK

Elektrik Tedarikçisi Karşılaştırma platformu encazip.com'un kurucusu Çağada Kırım da “Elektriğin yarıya yakını doğalgazdan üretiliyor” dedi. Kamunun YEKDEM sisteminde üretim yapan elektrik şirketlerine alım garantisi verdiğini ve elektriği bu şirketlerden piyasadan daha pahalı fiyata aldığını söyleyen Kırım, “Doğalgazdaki son artış elektrik fiyatlarına yüzde 20 yansıyacak. Bu tahmin değil bir zorunluluk" dedi.

Kırım şöyle konuştu: “Geçtiğimiz yıl YEKDEM alım garantilerine 46 milyar 335 milyon TL ödendi. Bu fiyat da Türkiye’de üretilen bütün elektriğe bölünür ve tedarikçinin fiyatına YEKDEM bedeli olarak eklenir. Yani faturamızda gördüğümüz aktif enerji bedelinin içinde YEKDEM bedeli de var. piyasa fiyatlarını ön görebiliyoruz ama YEKDEM fiyatlarını ön göremiyoruz.” 

3.7 MİLYON HANE BORÇLU

Doğalgaz ve elektrik fiyatları 2021 yılında yaklaşık yüzde 40 arttı. Hatay CHP Milletvekili Mehmet Güzelmansur'un önergesine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın verdiği yanıtta 2020 yılında 3.7 milyon hanenin elektriği borcundan dolayı kesilmişti. Kış dönemine girerken gelecek yeni bir zammın bu rakamı artırmasından korkuluyor.