Devrimin silahı ve hediyeler

Avrupa’da birçok ülkede liglerin tatil olduğu dönemde, Birleşik Krallık’ta ‘Boxing Day’ her 26 Aralık günü bir futbol bayramı olarak yaşanıyor. Ada futbolunun en önemli geleneklerinden biri olarak kabul edilen bu özel günün hikayesi olduça eskiye dayanıyor. 26 Aralık 1860’ta Sheffield FC ile Hallam FC arasında oynanan karşılaşmada ev sahibi 2-0 kazanırken, bir geleneğin de başlamasına vesile oldular. O zamanlarda İngiltere, ulusal lige sahip olmasa da ‘Boxing Day’ geleneği diğer şehirlere de yayıldı ve fikstüre özel olarak eklenmesi 1957 yılında gerçekleşti. Noel günlerinde oynama geleneği bir süre sonra rafa kalkmasına karşın 26 Aralık futbol bayramı hız kesmeden bütün hayranlarının tatil günlerini daha da keyifli bir hale getirmeye devam ediyor. Birleşik Krallık başta olmak üzere, eski İngiltere sömürgelerinde de önemini yitirmeyen bu günün hikayesi ise Aziz Stephen’a dayanıyor. Zengin ve işverenlerin Noel’in ertesi günü çalışanlarına ve ihtiyacı olanlara hediyeler vermesi geleneği, Aziz Stephen’ın bu hediyeleri metal kutularda dağıtmasıyla birleşince ‘Boxing Day’ de adını almış oldu. Noel akşamlarında çalışan hizmetçilerin hediyelerini açmalarına izin verilmez, yoruldukları gerekçesiyle ertesi gün hediyelerine kavuşabilirlerdi. Premier Lig’de de aynı durum geçerli. Noel’in 1 gün sonrasına tekabül eden 26 Aralık günü, futbolseverlerin yeni yıl hediyesi niteliğinde.

İnsanları mutlu etmek
‘Boxing Day’ ilk duyulduğunda boks ile bir ilgisi varmış gibi algılansa da, sporla bağlantısı incelendiğinde futbol, rugby ve kriket gibi sporlarla Anglosakson kültürü etkisinde olduğu görülüyor. Anlam olarak spordan ziyade, din, yeni yıl ruhu ve maddi durumu yetersiz insanları mutlu edebilmeye adanılan önemli bir kutlamayken, kapitalizmle dönüşen 'futbol' da bu günden paye çıkarmayı başardı. Yeni yıl yaklaştıkça, alışverişin artması için yapılan indirimler ve ‘Black Friday’ uygulamasının bir tezahürü olarak karşımıza çıkmakta Premier League’deki ‘Boxing Day’. Premier Lig yönetiminin, Noel gününden bir gün sonra, tatil henüz bitmemişken insanların stadyum ve evlerinde maçlara en yoğun ilgiyi gösterecek zamanı bu denli iyi pazarlamasının tahmin edileceği üzere ekonomik sebeplerle de doğrudan ilgisi bulunuyor.

Kim için tatil?
2009 senesinde Birleşik Krallık’ta 12 milyon insan ‘Boxing Day’ furyasına katılınca seneler içinde giderek artan rakamlarla 1 gün olarak planlanan ‘hediye günü’ bir haftaya kadar çıktı. İngiltere futbol ligi için bir gün olarak kalmaya devam eden bu uygulama, tarafatarların en merakla bekledikleri maçları içermeye devam ediyor. İnsanlar tatil günlerinde evlerinden fazla uzağa gitmek zorunda kalmasın diye genellikle lokal derbiler ve büyük olarak nitelendirilebilecek maçların özel olarak konulduğu gün, Noel’den hemen sonra insanların bir de futbol bayramı yaşamasına olanak sağlıyor. İzleyiciler için merakla beklenen güzel bir aktivite olsa da, bu durum için antitezler de yok değil. Takımların teknik direkörleri aralık ayındaki sıkışık fikstürden oldukça rahatsız durumda. Bu kadar kısa aralarla yapılan maçların daha sonraki haftalarda kendilerine sorun çıkarmasından rahatsız olan teknik adamların bu günü ‘tatil’ olarak görmedikleri kesin. Tarihin en iyi futbolcularından biri olarak kabul edilen, eski UEFA Başkanı Michel Platini de zamanında, “Neden İngiltere’de oynamadın?” sorusuna verdiği esprili cevapla, bu günün futbolcular ve takım çalışanları için çok da tatil olmadığını gözler önüne seriyordu; “Maç takvimi çok yoğundu ve Noel’de maç yapıyorlardı.” 1963’te Küba’da futbol elçiliği yaptığı sırada Ernesto Che Guevara’nın futbolcularla gülerek çektirdiği meşhur fotoğrafındaki kadar masum bir futbol olmasını beklememiz ekonomik sebeplerden ötürü ütopik olsa da, Che’nin sözü herşeyi özetleyen nitelikte; “Futbol sadece basit bir oyun değildir, futbol devrimin silahıdır”