Devlete güven azaldı özele ilgi arttı

Eğitim sistemi toplumdaki eşitsizlikleri daha da derinleştiriyor. Sosyoekonomik durum, yalnız özel okullara gidebilmeyi değil, gidilen okul türünü de etkiliyor. Ortaöğretimde, yoksul ailelerden gelen çocuklar devlet okulları içinde meslek liselerinde yoğunlaşıyor. En yüksek sosyoekonomik dilimdeki çocuklar ise ağırlıklı olarak fen liseleri ve Anadolu liseleri’nde öğrenim görüyor. Böylece toplumdaki eşitsizlik ve yoksulluk döngüsünün kırılması zorlaşıyor. Devlet okullarına güvenin azalması nedeniyle de giderek daha çok öğrenci özel öğretim kurumlarına yöneliyor.

Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) hazırladığı Eğitim İzleme Raporu 2014-2015, dün düzenlenen basın toplantısıyla tanıtıldı. ERG Direktör Vekili Işık Tüzün, ilk Eğitim İzleme Raporu’nun yayımlandığı 2008’den bu yana eğitim sisteminde pek çok değişikliğin, yeniliğin gündeme geldiğini hatırlatarak, “Buna rağmen ilk raporun bulgularıyla son raporun bulguları ne yazık ki çok farklılaşmıyor. Politikalar halen en dezavantajlı grupları önceliklendirmiyor ve bölgesel eşitsizlikler giderilemiyor’’ diye konuştu.

Özel’e giden artıyor

Raporun bulgularını sunan ERG Politika Analisti Yaprak Sarıışık, okulöncesi eğitimde ve ortaöğretimde okullaşma oranlarının ve öğrenci sayısının arttığına dikkat çekerek, şunları söyledi:

“Ancak giderek daha fazla öğrencinin özel öğretim kurumlarına yöneldiğini görüyoruz. Bunun bir açıklaması, devlet okullarına güvenin azalması ve maddi imkânı olan ailelerin çocuklarını özel kurumlara göndermeyi tercih etmesi olabilir. Buna bağlı olarak eğitim sistemi içinde zaten var olan sosyoekonomik duruma göre ayrışmaların giderek belirginleşmesi kaçınılmaz.’’

Devlet okuluna talep yok

Rapordaki bazı bulgular şöyle:

- Özel ilkokullarda okuyan öğrenci sayısı 2013 yılına oranla yüzde 10 arttı, resmi ilkokullarda yüzde 3 azaldı. Ortaokul düzeyinde ise özel kurumlardaki öğrenci sayısı yüzde 15 oranında arttı, resmi kurumlarda yüzde 5 azaldı.

- İlköğretimde örgün eğitime devam edebilen engelli çocuklar, liseye geldiklerinde örgün eğitim dışında kalıyorlar.

- Türkiye’deki Suriyeli çocukların çoğu temel hakları olan eğitime erişemiyor. Okul çağındaki çocukların yüzde 70’inin okula devam edemediği tahmin ediliyor.

- Eğitime erişimde sorun yaşayan bir grup da çalışan çocuklar. 450 bin çocuk hem çalışıyor, hem okula gidiyor. 7 milyon çocuk da okula devam ederken ev işlerine de destek oluyor. Bu iki durum, okula devamı ve akademik başarıyı olumsuz etkiliyor.

- Mevsimlik tarım göçüne katılan ailelerin çocukları da eğitim yaşamında sorunlar yaşıyor. Tarlada çalışan 18 yaş ve altı çocukların yüzde 50’si eğitimlerini terk etmiş, eğitime devam edenlerin yüzde 57’si ise okula düzenli gidemiyor.

- 2014 itibarıyla Türkiye’deki 18-24 yaş arasındaki erkeklerin yüzde 35’i, kadınların yüzde 41’i ortaöğretimi tamamlamadan eğitimden ayrıldı.