Devlet acıya ortak oldu

Ermeni cemaati, Ermeni Patrikhanesi’nin ev sahipliğinde 1915’te hayatını kaybedenleri anmak üzere 100 yıl sonra dün, ilk kez geniş katılımlı bir etkinlik yaptı.

Kumkapı’daki Meryem Ana kilisesinde düzenlenen Surp Badarak (Kutsa Sunu) ayinine Avrupa Bİrliği Bakanı ve Başmüzakereci Volkan Bozkır da katıldı. 1916’dan bu yana ilk kez resmi olarak yapılan ayine, Türk hükümetinin bir temsilcisi de ilk kez katılmış oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise Ermenice gönderdiği mesajda, “Ermeni toplumunun geçmişte yaşadığı üzüntü verici hadiseleri bildiğimizi ve acınızı samimiyetle paylaştığımı bir kez daha ifade ediyorum” dedi.

Ayini yöneten Patrik Genel Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan, “İmanları için hayatlarını yitirmiş şehitlerimizi andığımız bugün, bir başka davete daha icabet ediyoruz. Yüreklerimizden çıkan dualardan bir payı da Çanakkale Savaşı’nda hayatlarını kaybeden Osmanlı ordusu askerlerinin ruhlarının esenliği için ayırıyoruz” diye konuştu.

Patrik Bartolomeos, Dışişleri ve Kültür Bakanlığı temsilcileri, İstanbul müftü yardımcısı, Ruhani Meclis üyeleri, Ermeni vakıf yöneticilerinin katıldığı törene Ermeni cemaatinden çok sayıda kişi yoğun ilgi gösterdi. Bu yılki anma 1915’te hayatını kaybedenlerin aziz ilan edilmesi nedeniyle de ayrı bir öneme sahipti.

Acımasız siyaset

Ateşyan vaazında, “Birinci Dünya Savaşı yılları ve özellikle de 1915’te tarihin acı dolu sayfalarındandır. Halkımızın çocukları acımasız bir siyasetin sonucu olarak tehcir yollarında ve diğer birçok yerde hayatlarını kaybettiler ve büyük zararlara uğradılar” dedi. Türkiye Ermenilerinin bu ülkenin ayrılmaz ve sadık bir parçası olduğunu, vatandaşlık sorumluluklarının tamamen farkında olduklarını vurgulayan Ateşyan, “Birçok devlet adalet adına yaralı halkımıza destek olmaktadır ancak bir gün acımızın siyasi malzemeye çevrildiğini görmek bizlerin acısını artıracaktır.”

‘Kötü bir olay’

Kiliseden ayrılırken gazetecilerin sorularını yanıtlayan Bozkır ise Avrupa Parlamentosu’nun kararının hiçbir geçerliliği olmadığını belirterek, “Bizim bakımımızdan da yok hükmündedir. Etkisi, hukuki geçerliliği olmadığı için de sadece çıktığı andaki kadar bir yer yakacaktır” dedi. 1915 olayları yerine 1870’ten 1920’ye kadar Birinci Cihan Savaşı’nın kanlı yılları dahil incelenmesi arzusunda olduklarını belirten Bozkır, “Bu şekilde ortak bir hafıza ama adil bir hafıza ortaya çıkacaktır. Biz Ermeni kardeşlerimizin yaşadıkları acılara saygı duyuyoruz. Bunu yaşanmış kötü bir olay olarak addediyoruz.” ABD Başkanı Barack Obama’nın 1915 olayları ile ilgili mesajına ilişkin görüşü sorulan Bozkır, şu yanıtı verdi: “Tabiatıyla ABD süper bir güçtür. ABD Devlet Başkanı Obama’nın bu yıl yaptığı açıklamada da gerçekten tarihi mesnedi ve hukuki geçerliliği olmayan bir kelimeyi telaffuz etmemesini doğru buluyoruz."

‘Acılarınızı paylaşıyorum’

Erdoğan’ın anma ayinini yöneten Ateşyan’a gönderdiği mesajı Başrahip Tatul Anuşyan tarafından okundu. Ermeni toplumunun, Osmanlı İmparatorluğu’na ve Cumhuriyet’e yaptığı ekonomik, sosyal, kültürel, siyasi katkıları daima takdirle hatırladığını söyledi. Erdoğan, Birinci Dünya Savaşı şartlarında hayatını kaybeden tüm Osmanlı Ermenileri’ni saygıyla andığını, çocuklarına ve torunlarına taziyelerini sunduğunu belirterek, “Türkiye Cumhuriyeti devletini, bu acıları unutmadan ama bunlarla baş etmesini de bilerek kurmayı başardık. Bugün de huzur, barış ve kardeşlik temelinde daha güzel günlere ulaşmak için, etnik ve dini kimliğine bakmaksızın, tüm vatandaşlarımızla dostlarımızla birlikte çalışıyor, mücadele ediyoruz. Ermeni toplumunun geçmişte yaşadığı üzüntü verici hadiseleri bildiğimizi ve acınızı samimiyetle paylaştığımı bir kez daha ifade ediyorum. Osmanlı Ermenilerinin dünyanın her yerindeki torunlarına gönül kapılarımızın sonuna kadar açık olduğunu da bilmenizi istiyorum” dedi.

Sevgi ve kardeşlik şafağı

Sabrın bir Hıristiyan erdemi olduğunu söyleyen Ateşyan, atalarının bu yıkıcı olaylar hakkında konuşamadığını ancak bugün, şehitler anısına rahatlıkla dua edebildiklerini söyledi. Ermeni ve Türk halkları arasında sevgi ve kardeşlik şafağını karşılayabilecekleri günlerin geleceğine inandığını dile getiren Ateşyan, “Tanrı’nın birbirimizi anlayabilme meşalesini yakacağına da inanıyoruz. O meşale dualarımızın karşılığı olarak sürekli yanacak” dedi. Ateşyan, savaşların sona ermesi ve insan haklarını tehdit eden kavgaların bitmesi için de dua etti. Ateşyan’ın konuşmasının ardından, çocuklar kilisede barış güvercinleri uçurdu.