‘Değerli mimarlara kulak veriniz!’

Geçtiğimiz yıl yayımlanan mimari “armağan” kitaplarının başında Verita Yayıncılık’tan çıkan Doç. Dr. Nilay Ünsal Gülmez, Doç. Dr. Hikmet Sivri Gökmen ve Prof. Dr. Özen Eyüce tarafından hazırlanan Prof. Dr. Ahmet E. Eyüce’ye Armağan isimli kitap geliyordu.

Özenli bir basımla yayınlanan ve zengin bir içeriğe sahip kitap salgın koşulları söz konusu olmasaydı kültürel bir şölene dönüşebilecek bir etkinlikle mimarlık camiasına sunulacaktı. Ne yazık ki olamadı.

TMMOB Mimarlar Odası Yayınları’nca basılan Ersen Gürsel Mimarlığı kitabı ise görkemli tasarımıyla göz dolduruyordu. YEM Yayıncılık’ın yayımladığı Mimari Yansımalar - Prof. Dr. Şengül Öymen Gür’e Armağan kitabı ile Kent ve Planlama - Hüseyin Kaptan’a Armağan kitapları da dev boyutlarda ve yine zengin içerikliydi.

Prof. Dr. Nevnihal Erdoğan’la hazırladığımız ve yine Verita’dan çıkan Mimar Gözüyle Gelibolu kitabının da Doç. Necibe Çakıroğlu’nun anısına armağan edildiğini de belirtelim.

Armağan kitapların ortak özelliklerine gelince: Özgün olabilmeleri, şık tasarımlara sahip olmaları, birer “güldeste” mantığı ile hazırlanmış olmaları.... Çok sayıda mimar-entelektüel bu kitaplara yazılarıyla katkı koyarken, editörlüklerinin mimarlık saygın kişileri tarafından üstlenilmesi...

Sanatsal boyutu yüksek eskiz ve çizimlerle; iz bırakmış proje görselleri ile yeri geldiğinde renkli fotoğraflarla birlikte basılmış olmaları; “tribute” (övgü) yanlarının ağır basması, anekdotal anılara yer vermesi, özgün ve özgür içeriklere sahip, mimarlığın bambaşka alanlarından yazıları bir araya getirmesi.

Türkiye’de önemli mimarların bugünkü konumlarına nasıl ulaştıkları; mimarlık yaratılarının entelektüel arka planı, mimarlık akademyasının tutkulu üyelerinin incelikli duruşları ve yapı sektörünün arka planı ve mimarlık dünyamızın yapısına ilişkin geniş bilgi vermeleri...

Yine özenle hazırlanmış Prof. Dr. Ahmet Eyüce’ye Armağan kitabının öznesi Prof. Dr. Ahmet Eyüce, DEÜ Mimarlık Fakültesi'nde öğretim üyeliği, İYTE Mimarlık Fakültesi öğretim üyeliği ve Mimarlık Bölüm Başkanlığı, Bahçeşehir Üniversitesi öğretim üyeliği, Mimarlık Bölüm Başkanlığı ve dekanlığı görevlerinde bulunmuş, sayısız mimarın yetişmesinde rol almış, onların hayatlarında iz bırakmış bir mimar-akademisyen.

Ona adanan armağan kitapta yer alan, anekdotlar, anılar, tanıklıklar, yazılar, makaleler ve denemeler de adeta yıldız mimarlar resmi geçidi niteliğinde. Kimler yok ki aralarında: Prof. Dr. Süha Özkan, Prof. Dr. Sümer Gürel, Doç. Dr. Hikmet Sivri Gökmen, Sermet Elçi, Nevzat Sayın, Prof Dr. İhsan Bilgin, Prof. Dr. Özen Eyüce, Doç Dr. Nilay Ünsal Gülmez ve daha niceleri.

Mahalle arası yap-satçı olmayı değil de mimarlık sanatında ilerlemeyi kafaya koymuş mimar adaylarının ve kent kültürüne ilgi duyan okurların, mimarlık eğitiminin ve toplum olarak mimari gelişimimizin birer aracı olabilecek bu değerli kitapları kitaplıklarında bulundurmalarını öneririm.

Şu konuya da dikkat çekmek isterim: Kimi okurlar soracaktır; “Ülkemizdeki mimarlığın durumu, kentlerimizin, mahallelerimizin, evlerimizin hali ne ki bize bu mimarları öven kitapları öneriyorsunuz?”

Mimarlık diploması edindiği halde bu mesleğin ülkedeki pratiğini içine sindiremediği için bunu icra etmeyi reddetmiş ve mimarlığın kuramsal tarafında mütevazı bir yer edinmeyi seçmiş bir yazar olarak derim ki:

Türkiye’de mimarlığa dair entelektüalizm mimarlık pratiğinin çok ama çok ilerisindedir. Sorun şu ki paraya hükmedenler; kültürel eksikliklerinden dolayı mimarları dinlememektedirler.

Övülen hocalara, değerli mimarlara, mimar-entelektüellere kulak veriniz yurttaşlar. Sanatlarını ciddiye alınız. Ülkeniz de sokaklarınız da, mahalleniz de, eviniz de daha güzel olabilir. Siz de daha mutlu olabilirsiniz.

Prof. Dr. Ahmet Eyüce’ye Armağan / Haz.: Doç. Dr. Nilay Ünsal Gülmez, Doç. Dr. Hikmet Sivri Gökmen, Prof. Dr. Özen Eyüce / Verita Kitap / 2020.

Ersen Gürsel Mimarlığı / Haz.: Müge Cengizkan, Gizem Albayrak / TMMOB Mimarlar Odası Yay. / 2020.

Kent ve Planlama - Hüseyin Kaptan’a Armağan / Haz.: İclal Dinçer, Zeynep Enlil / YEM Yay. / 2020.

Mimari Yansımalar - Prof. Dr. Şengül Öymen Gür’e Armağan / Haz.: Gamze Kaymak Heinz, Dilek Yaşar / YEM Yay. / 2020.