Covid aşısı: Bilim insanlarından İngiltere ve diğer zengin ülkelere 'Aşılarınızı Hindistan'la paylaşın' çağrısı

İngiltere'nin önde gelen bilim insanları, Hindistan gibi düşük gelirli nüfusun fazla olduğu ülkelerde artan koronavirüs vakalarıyla mücadele için Başbakan Boris Johnson ve diğer zengin ülkelerin liderlerine Covid-19 aşılarını paylaşmaları çağrısı yapıyor.

Wellcome Trust Vakfı Yöneticisi Sir Jeremy Farrar, İngiliz Guardian gazetesine yazdığı makalede, İngiltere ve diğer zengin ülkelerin ulusal aşılama programlarına ve Covax'a ek olarak aşılarını dünyanın geri kalanıyla da paylaşmaları gerektiğini söyledi.

Farrar, İngiltere'nin başı çekmesi gerektiğini belirtip "Nüfusumuzun (Birleşik Krallık nüfusunun) yarısından fazlasını aşıladık, buna Covid-19 nedeniyle en yüksek risk grubunda olanlar da dahil. Aslında İngiltere neredeyse, Covax'ın acil ihtiyaç duyan 120 ülkeye dağıttığı kadar aşı dozunu kendi vatandaşlarına uyguladı" dedi.

Her ülke nüfusundaki en yoksul % 20'lik kesime aşı dağıtımı yapma amacıyla oluşturulan BM destekli Covax programının Mayıs ayına kadar dağıtması planlanan Oxford/AstraZeneca aşı dozlarından yalnızca beşte birlik kesimi teslim edilebildi. Sebebi de küresel tedarikte yaşanan zorluklar ve eksiklikler.

Yüksek gelirli ülkelerde her dört kişiden biri korunabiliyorken, düşük gelirli ülkelerde ise 500 kişiden yalnızca bir kişi koruma altında. Bu ülkelerin çoğunda da henüz aşılanmayan sağlık çalışanları hayatlarını tehlikeye atıyor.

ABD, kendi ülkesinde henüz kullanım onayı almasa da Hindistan'a 60 milyon doz Oxford/AstraZeneca aşısı göndereceğini duyurdu.

Farrar, aşı paylaşımının her ülkenin kendi çıkarına da olduğunu söyledi.

'Kabul edilir bir durum değil'

Guardian gazetesine konuşan Oxford Aşı Grubu Başkanı Prof. Andrew Pollard da İngiltere'nin ülke içinde her yetişkini aşılaması gerektiğini ifade etti ama aşı paylaşımının önemine dair de şu yorumu yaptı:

"Küresel olarak liderlerin 'dünya nüfusunun gözümüzün önünde ölmemesi için ne yapmalıyız' demesi lazım henüz bunu görmüyoruz.

"Binlerce kişi aşıya erişimleri olmadığı için ölürken, yüksek gelirli ülkelerde gençleri aşılamaya odaklanmaya devam etmek kabul edilir bir durum değil (…) İnsanların gelecek ay ölmesini engellemek istiyorsak onlara bu ay aşı yapmamız lazım."

Londra Hijyen ve Tropik İlaç Okulu (LSHTM) Viroloji Profesörü Polly Roy, Hindistan'daki durumun zengin ülkeler üzerinde baskıyı artırdığını söyledi:

"Hindistan'daki Covid-19 durumu kontrolden çıktı. Hindistan'ın virüsün bulaşmasını durdurmak için mümkün olduğu kadar çok kişiyi aşılaması lazım."

"Enfeksiyonu ve ölümleri durdurabilmek için aşılarımızı paylaşmamız lazım. Aşılama, Covid'in ilerleyişinin kontrol altına alınabilmesi için kilit önemde, hem Hindistan için hem de bizim için."

LSHTM Aşı Merkezi Başkanı Prof. Beate Kampmann da İngiltere'nin kendi nüfusunun ihtiyacının beş katı kadar aşı sipariş ettiğini söyledi. Kampmann, sürü bağışıklığı kapsamında düşük risk grubunda kalan 30 yaş altı grubu aşılamak yerine siyasetçilerin bu aşıları Hindistan ve diğer ülkelerdeki en yoksul ve mahrum kesime vermeleri gerektiğini ifade etti.

İngiltere, Covax programına 548 milyon sterlin katkı yaptı. Nisan başı itibarıyla ülke içinde kullanılmak üzere de 400 milyon aşı dozu sipariş etti. İngiltere ihtiyaç fazlasını da bağışlayacağını duyurmuştu.

Başbakan Boris Johnson'ın sözcüsü, aşıların Hindistan'a ihraç edilip edilmeyeceği sorusu üzerine Salı günkü açıklamasında henüz İngiltere'de ihtiyaç fazlası aşı olmadığını, önceliğin ülke nüfusunun aşılanması olduğunu söyledi.

Gazetecilere konuşan sözcü, "Şubat ayında ihtiyaç fazlası aşıları Covax havuzunda tutacağımızı ve ihtiyaç sahibi ülkelere göndereceğimizi söyledik. Ama şimdilik Birleşik Krallık'ın öncelik listesi doğrultusunda ülke içinde dağıtıma bakıyoruz, ihtiyaç fazlası doz yok ama değerlendirmeye devam edeceğiz" dedi.

Sözcü, İngiltere'nin Covax'a yaptığı 548 milyon sterlin katkıyı ve Hindistan'a gönderilen tıbbi malzeme yardımını hatırlattı. İngiltere'nin Hindistan'a gönderdiği, aralarında solunum cihazı, oksijen konsantratörünün bulunduğu 200 parçalık tıbbi cihazlar Salı günü Delhi Havalimanı'na ulaştı.

İngiltere'de aşılanma 42 yaş grubuna çekildi. Ülkede 26 Nisan itibarıyla aşılananların sayısı da 47 milyonu geçti.

Hindistan'a ise Covid-19 bağlantılı can kaybı 200 bini aştı. Son 24 saatte kaydedilen günlük vaka sayısı da 320 binin üstünde.