Çocukların geleceği karanlık

İstanbul Bilgi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü’nün düzenlediği “Çocuk Gelişimi ve Psikopatolojisi Sempozyumu”nda “İklim ve Çocuk” başlığıyla bir konuşma yapan Prof. Dr. Dağlı, sorularımızı yanıtladı.

- Dünyada iklim değişikliği nereye gidiyor? 

Sanayi devri başlangıcından bugüne kadar insan etkinliği 1 santigrat derece sıcaklık artışına neden oldu. İnsanoğlu toprak kütlesinin yüzde 50’sinin değişimini, nehirlerin 3’te 2’sinin seviyesinin ve akışının farklılaşmasını, deniz balıklarının 3’te 2’sinin kontrolünü sağladı. Sonucunda ormansızlaşma, çölleşme, şehirleşme ile doğal hayatın dağılımı değişti. Bitki ve hayvanlarda genetik değişiklik, antibiyotik, pestisit ve biyomühendislik uygulandı.

Gezegen zarar gördü. Eğer çok acil önlem almazsak 2040 yılında bu artış 1.5 dereceye ulaşacak. Türlerin neslinin tükenmesi izlenecek. Sıcaklığın 1.5-2.5 derece yükselmesi ile bitki türlerinin yüzde 20-30’u kaybolacak. 4-5 derece artışta canlı türleri yok olacak. Buzulların erimesiyle, 1-4 derece sıcaklık artışında denizler 4-6 metre yükselecek. Tam buzul erimesi ile 15 m yükselecek, kıyı kentleri, ekili tarım arazileri ve sağlıklı su kaynakları yok olacak. 

ASTIM ARTACAK

“Artan nüfusun tükettiği fosil yakıtları hava kirliliği oluşturuyor. Tanecik kirliliği, nitrik oksit, kükürt oksit, ozon çocukta akciğer büyümesini yavaşlatır, solunum enfeksiyonlarını, astım atağını arttırır. Çocuklar daha düşük ozon düzeyine hassastır. Ozon artışı astım insidansını arttırır. Astım ataklarını ve hastane yatışlarını arttırır.”

GELİŞME GERGİNLİĞİ 

- İklim değişikliğine bağlı yetersiz besin üretimi nedeniyle 2050 yılına kadar 529 bin kişinin yaşamını yitireceği belirtiliyor.

Etkilenenlerin çoğu şimdi çocuk olanlar olacak. Çocuklarda, tarım yapılamaması nedeniyle beslenme bozukluğu, gelişme geriliği, anne sütü değişikliği olacak. Çocuklarda öğrenme ve gelişme geriliği görülecek.

10 YILIMIZ KALDI

“Bitkiler daha hızlı büyüyor. Fotosentez ve su kullanımı artıyor, daha alerjenik yapıya sahip oluyor. Polen sezonu uzuyor. Polen sayısı artışı ile hastane başvuruları artıyor. Sıcaklık artışı ile polen süresi arasında doğrudan ilişki vardır. Şimdi çocuk olanların afetler ve felaketlerle dolu bir gelecekte yaşamamaları için çok acilen frene basılması gerekiyor. Fosil yakıtların kullanımını durdurmak, termik santral inşa etmemek zorundayız. Önümüzde felaketi durdurmak için sadece 10 yıl kaldı.”