Çırpındıkça batıyor

AKP hükümeti, HSYK’yi Adalet Bakanı’na bağlayan yasa önerisinin ardından Yargıtay’a da hâkim olmak için yasa değişikliği üzerinde çalışıyor. Yargıtay’ın üye yapısına göre dairelerin yeniden şekillendirilmesi, cemaat yanlısı üyelerin ceza ve hukuk kurullarına girmesini engellemek için kıdem sınırı getirilmesi üzerinde duruluyor. Adli Kolluk Yönetmeliği’nin Danıştay tarafından yürürlüğü durdurulan hükümlerinin Ceza Muhakemesi Yasası’na (CMY) eklenmesi, son operasyonda bakanların çocukları ve üst düzey bürokratlarının telefonlarının dinlenmesi nedeniyle benzer bir durumla karşılaşılmaması için telefon dinlemelerinde hâkim kararının yanı sıra bir izin mekanizması daha getirilmesi formülleri üzerinde duruluyor. Dinlemelerde sürenin 3 aydan 1 aya düşürülmesi de tartışılıyor. HSYK’de yetkileri Adalet Bakanı’na veren yasa önerisi üzerindeki tartışmalar sürerken, hükümet iki paket üzerinde daha çalışıyor. Bu çalışmaların ayrıntıları şöyle: Yargıtay’a da el atılacak: Hükümet, iş yükünün hafifletilmesi ve bekleyen dosyaların daha hızlı karara bağlanması gerekçesiyle 2011 yılında daire sayısını artırarak 160 yeni üyenin Yargıtay’a atanmasını sağladı. Ancak o dönem Gülen Cemaatiyle bir sorunu olmayan hükümet, 160 üyenin neredeyse tamamının cemaat tarafından belirlenmesine vize verdi. 160 üyenin çoğunluğu 45-50 yaş aralığından seçilerek bu üyelerin 15-20 yıl Yargıtay üyesi olarak görevlerini sürdürmesi güvenceye alındı. Yeni üyeler, Yargıtay Başkanlığı ve başsavcı seçimi başta olmak üzere daireler, ceza ve hukuk genel kurulundan çıkan kararlarda etkili olmaya başladı. Hükümet, şimdi Yargıtay’a egemen olabilmek için üye dağılımındaki  dengeye göre daireler ile ceza ve hukuk genel kurullarını yeniden şekillendirmek istiyor. Bu yönde yapılan çalışmalarda, dairelerin üyelerinin yeniden belirlenmesi, ceza ve hukuk genel kurullarının üyelerinin sabit hale getirilerek her üyenin kurullara girmesinin önüne geçilmesi planlanıyor. Bunun için kurullara üyelik için kıdem ya da yaş şartı getirilerek özellikle 2011 sonrası Yargıtay üyeliğine seçilenlerin kurullara girmesinin engellenebileceği hesabı yapılıyor. AKP kulislerinde, yeni üyelerin tamamının hukuk dairelerinde görevlendirilmesi de başka bir seçenek olarak tartışılıyor. Danıştay’ın iptal ettiği hükümler: Adli Kolluk Yönetmeliği’nin Danıştay’ca yürürlüğü durdurulan hükümlerinin de CMY’nin “adli kolluk”un görevini düzenleyen ilgili maddesine eklenmesi için de bir çalışma yapılıyor. Türkiye Adalet Akademisi’ne tasfiye: Hükümet, HSYK ile ilgili yasa önerisiyle Türkiye Adalet Akademisi’ndeki yapıyı da tamamen değiştiriyor. AKP kulislerinde, akademiyle ilgili değişikliğin temelinde Türkiye Adalet Akademisi Başkanı Hüseyin Yıldırım’ın, cemaatin yargıdaki önde gelen ismi olmasının yattığı belirtiliyor.

DİNLEMELERE AYAR

Hükümet, CMY’de değişiklik için de ayrıca bir çalışma yürütüyor. Yolsuzluk ve rüşvet operasyonunda bakanların çocukları ve üst düzey bürokratların telefonlarının hâkim kararıyla dinlenmesi, hatta çocuklar için verilen dinleme kararıyla bakan babalarıyla telefonlarının da dinlenmesi gibi benzer bir durumla karşılaşmak istemeyen hükümet, CMY’nin ilgili maddelerinde değişiklik planlıyor. Hâkim kararının yanı sıra bir izin mekanizmasının daha getirilebileceği dile getirilirken, dinlemenin süresinin de aşağı çekilmesi planlanıyor. CMY’ye göre dinleme kararı en fazla 3 ay için verilebiliyor ve bu süre bir defa daha uzatılabiliyor. Ancak örgüt suçlarında gerekli görülmesi halinde hâkim bir aydan fazla olmak üzere müteaddit defalar sürenin uzatılmasına karar verebiliyor. Hükümet, 3 aylık dinleme süresini 1 aya, toplamda da 6 aylık süreyi 3 aya düşürülmesi üzerinde çalışıyor.

YENİDEN YARGILAMA ZOR

CMY’deki bir başka değişiklik çalışması ise yeniden yargılama. AKP içinde bu konuda yalnızca özel yetkili mahkemelerin süren davalar içinde kaldırılmasına ilişkin bir düzenleme yapılabileceği, bunun dışında yeniden yargılamaya yol açacak bir düzenlemenin mümkün olmadığı dile getiriliyor.