CHP 5 ilde birinciydi bu seçimde 10’a çıktı

CHP’nin milletvekili adaylarını önseçim ile belirlemesi, ekonomi odaklı projeleri partide beklenen oy artışını sağlamadı. Oy oranı önceki seçimlere oranla 0.6 oranında gerileyen CHP’nin vekil sayısı da 135’ten 133’e geriledi. Buna karşın AKP’nin tek başına iktidara gelmemesi, partide büyük sevinç yarattı. Seçimin kaybedenini Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan olarak ilan eden parti, sonuçları CHP öncülüğünde kurulacak koalisyonun işareti olarak yorumladı. Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu, sonuçları “Demokratik yollarla bir baskıcı dönemi sona erdirdik. Demokrasi kazandı, Türkiye kazandı. Hepiniz sağ olun, var olun diyorum. Hepinize söylüyorum, yaşasın demokrasi” sözleriyle değerlendirdi. Parti Sözcüsü Haluk Koç ise “Sayın Kılıçdaroğlu ve CHP, bu sonuçlardan sonra hükümeti kurabilecek en önemli siyasi aktör haline gelmiştir. CHP, şu andan itibaren demokrasimizin tüm kurum ve kurallarıyla işlerlik kazanması için her türlü sorumluluğu üstlenmeye hazırdır” diye konuştu.

Ecevit dönemi

CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu AKP ile koalisyon yapmayacaklarını açıklamış ancak MHP ve HDP ile olası bir koalisyon hakkında fikir beyan etmemişti. 2002’de yüzde 19.8, 2007’de 20.8, 2011’de 25.9 oy alan CHP, Kemal Kılıçdaroğlu’nun liderliğinde girdiği ikinci seçimde 25.4 oy oranında kaldı. Önceki seçimde 135 olan milletvekili sayısı da 132’ye geriledi.

CHP’nin Bülent Ecevit liderliğinde 1977’de yüzde 42 oy oranını yakalayarak rekor kıran CHP, 2011’de 34 yıl aradan sonra en yüksek oy oranını yakalamıştı. Deniz Baykal’ın önderliğinde CHP, 2002 yılında yüzde 19.8 oy aldı. 2007’de ise parti yüzde 20.8’e çıktı. 2009 il genel meclisi seçiminde ise 23.08 olan oy oranı, 2011’de Kılıçdaroğlu önderliğinde son yılların rekorunu kırdı.

0.6 puan geriledi

Girdiği seçimlerde CHP yüzde 25 barajını aşarak, 25.9’a ulaştı. Bu oranla Kılıçdaroğlu 1989 yerel seçimlerinde il genel meclisi seçimlerinde yüzde 25.13 oy alan Erdal İnönü’nün başında olduğu SHP’yi de geride bırakmıştı. Partinin oyları 2011’e göre 0.6 puan geriledi. Sonuçların ardından Genel Merkez’e gelen Kılıçdaroğlu’nun ilk yorumu, “Demokratik yollarla bir baskıcı dönemi sona erdirdik. Demokrasi kazandı, Türkiye kazandı. Hepiniz sağ olun, var olun diyorum. Hepinize söylüyorum, yaşasın demokrasi” oldu. Sonuçlardan memnun kalan Kılıçdaroğlu’nun gündeminde istifa yok.

Vekil sayısı düştü

2007 seçimlerinde DSP ile birlikte 112 milletvekili ile Meclis’e giren CHP, DSP’lilerin ayrılması ile 99 vekil sayısına düşmüştü. Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlığı ile birlikte katılımlarla 102 milletvekiline ulaşılmıştı. 2011 seçimlerinde vekil sayısı 135’e yükselmişti. Dünkü sonuçlarla CHP 25.4 oyla 132 vekil çıkarabildi. Ana muhalefetin vekil sayısı 3 düştü.

İl sayısı 10’a çıktı

CHP, 2007’de Tekirdağ, Kırklareli, Edirne, Muğla ve İzmir olmak üzere 5 ilde birinci parti olmuştu. 2011 seçimlerinde bu illerin yanı sıra Tunceli ve Aydın’da da CHP birinci olmuştu. Dünkü seçimlerde CHP’nin birinci olduğu il sayısı 10’e yükseldi. Tunceli’deki unvanını HDP’ye kaptıran CHP, Zonguldak, Eskişehir ve Mersin’i de birinci olduğu iller listesine ekledi.

36 ilden vekil yok

CHP, 2011 seçimlerinde Ağrı, Aksaray, Bayburt, Batman, Bingöl, Bitlis, Çankırı, Diyarbakır, Düzce, Elazığ, Erzurum, Gümüşhane, Hakkâri, Iğdır, Karabük, Karaman, Kars, Kastamonu, Kırşehir, Kırıkkale, Kütahya, Kilis, Mardin, Muş, Nevşehir, Osmaniye, Rize, Siirt, Van, Şanlıurfa, Şırnak ve Yozgat olmak üzere 32 ilden milletvekili çıkartamamıştı. Bu illerden yine milletvekili çıkartamayan CHP, bunlara ek olarak Niğde, Ardahan, Erzincan, Kahramanmaraş ve Tunceli’den de vekil çıkartamadı. Partinin vekil çıkartamadığı il sayısı 37’ye yükseldi. Buna karşın Bilecik’ten ilk kez 1 milletvekili çıktı. CHP, 2011’de en düşük oy oranını Hakkâri’de almıştı. Ana muhalalefet, bu kentten 0.95 oy alabilmişti. Bu seçimlerde partinin en düşük oy aldığı il 0.82 ile Şırnak oldu.

Koalisyon mesajı

Sonuçlarla ilgili Genel Merkez’de basın toplantısı düzenleyen parti sözcüsü Haluk Koç, AKP’nin 13 yıllık baskıcı yönetiminin sona erdiğini belirtirken, “Ülke 7 Haziran’da baskıcı, zorba bir rejim tehlikesinden şu an itibarıyla kurtulmuş bulunmaktadır. Tek kişinin Türkiye üzerindeki rejim ipoteği kaldırılmıştır, sivil darbe girişimi millet tarafından önlenmiştir. Bu büyük bir demokrasi zaferidir ve milletin zaferidir” dedi. Seçimlerin asıl galibinin demokrasi ve Türkiye olduğunu vurgulayan Koç, “Bu seçimin asıl kaybedeni sayın Erdoğan’dır” dedi ve ekledi: “Yalın gerçek, siyasi gerçek, AKP şu an itibarıyla iktidardan millet tarafından düşürülmüştür. Sayın Erdoğan kaybetmiştir. Eş başkan olarak bu seçimlerde iktidar partisinin kampanyasında görev alan Erdoğan şu anda siyaseten meşruiyeti sorgulanan bir noktadadır. Bu seçim sonuçları oy yüzdeleri üzerinden değerlendirilemeyecek kadar tarihi bir öneme sahiptir.”

Kurultay takvimi

CHP 34’üncü olağan kurultayını 17 Temmuz 2012’de yapmıştı. Tüzük gereği CHP kurultayının iki yılda bir toplanması gerekiyor ancak, yine tüzük yönetime kurultayı bir yıl süreyle erteleme yetkisi veriyor. CHP, Cumhurbaşkanlığı seçimi nedeniyle kurultay tarihini bir yıl ertelemişti. Genel başkan seçimli 35. olağan kurultayın ise il ilçe kongrelerinin tamamlanmasının ardından ağustos-eylül aylarında yapılması bekleniyor. Kılıçdaroğlu’nun aday olması halinde genel başkanlığa devam edip etmeyeceğine en üst karar organı olan Kurultay karar verecek. Kılıçdaroğlu ya güven tazeleyecek ya da liderlik bayrağını devredecek.