Cezaevindeki kadınlar: Sokakta yatmaya razıyız

CHP Cezaevi Kadın Komisyonu’nda görevli Ankara Barosu avukatı Fatma Çakır, kadınların yıllardır mücadelesini verdiği “kadın erkek eşitliği” ilkesinin cezaevlerinde fazlasıyla uygulandığını kaydetti. “Cinsiyet ayrımcılığının olmadığı tek yer cezaevleri” diyen Çakır, “Mevzuatta kadın ‘yok’ farzediliyor. Yanında çocuğu olan kadının dahi bir farkı yok. Kadının yanından evladı çok rahat alınabiliyor, çocuk için ayrıca mama verilmeyebiliyor. Oradaki kadınlar yalnız değil kimsesizler. Mahpus kadınlar cezaevinde olmaktansa sokakta yatmaya razı” diye konuştu.

Kadınların özgürlük mücadelelerinin simgeleşen tarihlerinden 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nde CHP’nin kurduğu Cezaevi Kadın Komisyonu’nda görevli Ankara Barosu avukatı Çakır, Cumhuriyet’e cezavelerinde yatan hükümlü kadınların sorunlarını anlattı.

Yasa ‘ayrımcılık yok’ diyor
Çakır İnfaz Yasası’nın açık bir şekilde cinsiyet ayrımlığı olmadığına vurgu yahtığını kaydetti. “Kadın, erkek ve çocuk fark etmez herkes aynı” diyen Çakır, “Kadınların suçluluk oranı çok düşük olduğu için onlara özgü bir uygulama yok ama olmalı. En korkutucu olanı, anneleriyle kalan çocukların durumu. Kreş var, çocuklar sabah ve öğlen birer saat kreşe gidiyor ama kreşte oyuncak yok. Kreş kurma şartına karşın kreşi olmayan cezaevlerinde çocuklar hiçbir faaleyet yapamıyor. Hakimin taktirine göre bazen annelerinin yanından alınıp Çocuk Esirgeme Kurumlarına verilebiliyorlar. Cezaevleri kadınların ihtiyaçlarına göre yapımadığından çocuk alınabiliyor” dedi. “Anlarında kalan çocukların ihtiyaç durumlarına göre yiyecek içecek verilir” denmesine karşın bunun yapılmadığını söyleyen Çakır, “Çocuğun mamaya intiyacı var ama verilmiyor. Bunun için başvurulacak bir yer de yok” dedi.

İş yok aile yok
Kadınların genelde cinsel tacize ya da şiddete uğradığı için suç işleyip cezaevine giridiği söyleyen Çakır, “Öldürdükleri kişiler yakın çevrelerinden olduğu için aile de dışlıyor. Kadınlar hep genç, iş yok, aile yok, eğitim yok. Onlar yalnız değil, kimsesiz” dedi.

‘Avukat eksikliği büyük sorun’
Kadınların avukat eksikliğinden şikâyet ettiğini belirten Çakır, “Kadınlar hüküm giydiğinde medeni haklarını kullanma ehliyeti kalmıyor. Bu nedenle hızlıca avukat verilmesi gerekiyor” dedi. Kadınların hukuki haklarından habersiz olduğunu söyleyen Çakır, “Adalet Bakanlığı’ndan uzmanların gelip kadınları eğitmesi gerekir. Cezaevinde sosyal etkinlikler düzenlemeli. Bunların hepsi yasada var ancak uygulamada yok” diye konuştu.

‘Çalıştırılmaları kötüye kullanılabilir’
Kadınların bazı cezaevlerinde mesai saati gibi çalıştığını söyleyen Çakır, “Çok ucuza kamu kurumlarına kıyafet dikiyorlar. Orada emek ucuz tabi. Bunun ileride daha büyük bir emek sömürüsüne dönüşme ihtimali var. Bu çalışma başlı başına bir sorun” dedi.

Ayda bir doktor kontrolü
Doktorun ayda bir gelerek tüm kadınları kontrol ettiğini söyleyen Çakır, “Bu Akara’da olan ve bir lüks gibi geliyor. Kadın hastalıkları bu kadar önemliyken sürekli doktor bulunması gerekirken, doktorlar gelip gidiyor” diye konuştu.

Ceza bitince evsiz ve işsizler
Kadınların cezaevlerinden çıktıktan sonra da aileleri tarafından yalnız bırakıldığını ve kalacak yerlerinin dahi olmadığını dile getiren Çakır, “Devletin bu kadınlara barınma sağlaması ve iş bulması gerekir. Bunlar yapılabilir ancak ‘Tahsisat yok’ gibi gerekçelerle yapılmıyor. Tüm bu sıkıntılara karşın kadınlar cezaevinde kalmaktansa sokakta yatmayı tercih edeceklerini söylüyorlar” dedi.