Çeyrek asırlık acı

Katliam öncesi sanatçılar Buruciye Medresesi’ndeki etkinlikte. Fotoğraf: Hamza Şahin

Pir Sultan Abdal Şenlikleri’nin 4’üncüsüne katılmak üzere, 1993 Temmuz’unda sanatçı ve aydınlar Sivas’a gitti. Grupta bulunan Aziz Nesin’in Salman Rüşdi’nin “Şeytan ayetleri” kitabını Türkçeye çevirmesine tepki gösteren gerici gruplar, henüz aydınlar kente ulaşmadan Nesin aleyhinde bildiriler dağıtmaya başlamıştı. Bildiriler özellikle etkinlik için gelen yazar ve şairlerin kitaplarını imzaladığı Buruciye Medresesi etrafında dağıtıldı. Yerel gazeteler (Hürdoğan, Bizim Sivas, Hakikat, Yeni Ülke,Taraf) provokatif bildirileri manşetlerine çekerek aydın ve sanatçıları hedef gösterdi. “Can Şenliği” oyuncuları davul eşliğinde bir gösteri yapmak için çağrı yaptı ancak cuma namazı için toplananlar “ezanı bastırmak istiyorlar” denilerek provoke edildi.

Oteli ateşe veren gerici kalabalığa saatlerce müdahale edilmedi. Kolluk kuvvetleri, katliama adeta seyirci kaldı.

Namaz sonrası katliam

2 Temmuz günü cuma namazı çıkışında “Sivas laiklere mezar olacak”, “Cumhuriyet Sivas’ta kuruldu, Sivas’ta yıkılacak”, “Sivas Aziz’e mezar olacak” sloganları atan saldırganlar, şenliklerin yapılacağı Kültür Merkezi’ne taş ve sopalarla saldırmaya başladı. Kısa süre içinde kalabalıklaşan saldırganların sayısı on binleri buldu. Hükümet Konağı’nı da taşlamaya başlayan saldırganlar, buradan da aydın ve sanatçıların bulunduğu Madımak Oteli’nin önüne geldi. Kalabalık, oteli sloganlar eşliğinde taş yağmuruna tutarken otelin önüne gönderilen bir grup asker, bir süre otel çevresinde bekledikten sonra ayrıldı.

Gün karardı...

Otelde mahsur kalan aydın ve sanatçılar ise dönemin Sivas Valisi, Emniyet Müdürü ve birçok yetkilisine ulaşarak önlem alınmasını istedi. Dönemin Başbakanı, İçişleri Bakanı, Başbakan Yardımcısı ve parti liderleri de arandı. Yetkililerin “Korkmayın her türlü önlem alındı” sözlerinin aksine saldırı giderek daha vahşi bir hal aldı. Saldırganlar otelin önündeki araçları ters çevirip aldıkları benzinle Madımak Oteli’nin perdelerini tutuşturdu. Gün karardı... Ozan Muhlis Akarsu, yazar Asım Bezinci, halk ozanı Nesimi Çimen, ozan Hasret Gültekin, şair Metin Altıok, karikatürist Asaf Koçak, şair Behçet Sefa Aysan, gazeteci Mehmet Kaynak, şair Uğur Kaynar, sanatçı Edibe Sulari’nin de aralarında bulunduğu 33 aydın ve sanatçı ile 2 otel görevlisi, ateşe verilmiş otelde katledildi. Katledilenler arasında 12 yaşındaki Koray Kaya ile 14 yaşındaki ablası Menekşe Kaya, 16 yaşındaki Asuman ve 17 yaşındaki ablası Yasemin Sivri ile misafirleri Hollandalı üniversitesi öğrencisi Carina Cuanna da vardı.

Bir numaralı sanık Erçakmak (en solda), yakın bir zamanda Sivas emniyetinden 500 metre uzakta öldü.

Nesin’e linç girişimi

İtfaiye merdiveniyle kurtarılmaya çalışılan Aziz Nesin, merdivende darp edildi. Yaralılar, polis arabalarıyla Tıp Fakültesi Hastanesi’ne götürüldü. Valilik tarafından Sivas’ta 2 günlük sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Fotoğraflarda itfaiye merdiveni önünde görülen kişi, Sivas Katliamı davasının bir numaralı sanığı, Sivas Belediye Meclisi’nin Refah Partili üyesi Cafer Erçakmak’tı. Katliam yaşanırken dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, “Halkla güvenlik güçlerini karşı karşıya getirmeyiniz” dedi. Demirel katliamdan sonra ise “Olay münferittir. Ağır tahrik var. Bu tahrik sonucu halk galeyana gelmiş... Güvenlik kuvvetleri ellerinden geleni yapmışlardır... Karşılıklı gruplar arasında çatışma yoktur. Bir otelin yakılmasından dolayı can kaybı vardır” diye konuştu. Dönemin Başbakanı Tansu Çiller de, “Çok şükür, otel dışındaki halkımız bir zarar görmemiştir” ifadesini kullandı. Dönemin Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü ise olaylar sırasında telefonla Aziz Nesin ile konuşup “En kısa zamanda takviye güç göndereceğiz” demesine rağmen katliamdan sonra “Ne yapayım, yetkim yoktu” açıklamasını yaptı.

Dönemin valisi: Yardım taleplerim dikkate alınmadı

Sivas Emniyet Müdürü Doğukan Öner’in polislere “Müdahale etmeyin” emrini verdiği iddiaları tartışıldı ve katliamdan 8 gün sonra görevden alındı. Sivas Valisi Ahmet Karabilgin ise 9 Temmuz 1993’te görevden alındı. Görevden alındıktan sonra konuşan Karabilgin, “Birçok yerden yardım istedim. Yardım iş işten geçtikten sonra geldi. Taleplerimi dikkate almayanlara dokunulmadı” dedi. 24 Haziran seçimlerinde Cumhurbaşkanı adayı olan, dönemin Sivas Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu, seçim sürecinde katıldığı bir televizyon programında “Son dönemde Sivas hadiselerinin biraz daha rahat anlaşılır hale geldiği kanaatindeyim. Sivas olaylarını, 12 Eylül’de hapse girdik bu kadar üzülmedim” diye konuştu.

3 Temmuz 1993 tarihli Cumhuriyet Gazetesi

Avukatları milletvekili bile oldu

-Şevket Kazan - Eski RP Milletvekili ve eski Adalet Bakanı

-Celal Mümtaz Akıncı - Afyon Barosu Başkanı ve AKP oylarıyla Anayasa Mahkemesi üyesi

-Hayati Yazıcı -Devlet Bakanı, AKP Genel Başkan Yardımcısı

-Haydar Kemal Kurt - AKP Isparta Milletvekili

-Zeyid Aslan - AKP Tokat Milletvekili, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eski avukatı

-Hüsnü Tuna - AKP Konya Milletvekili

-Burhanettin Çoban - Afyonkarahisar AKP’li Belediye Başkanı 

-Faik Işık - Erdoğan’ın ve Süleyman Mercümek’in avukatı

-İbrahim Hakkı Aşkar - 22. Dönem AKP Afyon Milletvekili

-M. Ali Bulut - AKP Maraş Milletvekili ve Anayasa Komisyonu üyesi

-Bülent Tüfenkçi - AKP Malatya İl Başkanı, Gümrük ve Ticaret Bakanı 

-Halil Ürün - RP kayıp trilyon davası sanığı, AKP Afyon Milletvekili 

-Mevlüt Uysal - AKP İstanbul Başakşehir Belediye Başkanı

-Nevzat Er - Eski AKP Eminönü Belediye Başkanı 

-Suat Altınsoy - AKP Konya İl Başkanı Yardımcısı 

-Tayfun Karali - İstanbul Büyükşehir Belediyesi Darülaceze Müdürü

-Ferruh Aslan - İstanbul Büyükşehir Belediyesi Basın Yayın Müdürü

-Ali Aşlık - Eski AKP İzmir İl Başkanı 

-Ekrem Bedir - Sakarya AKP Hendek Belediye Meclis Üyesi

-Eyüb Karagülle - Eski Saadet Partisi İlçe Başkanı

-Hasan Hüseyin Pulan - AKP İstanbul İl Disiplin Kurulu üyesi

-Hurşit Bıyık - AKP Trabzon İl Başkan Yardımcısı

- Reşat Yazak - Anadolu Ajansı Yönetim Kurulu Üyesi

'MADIMAK’I DEVLETİ ANMADAN AN! '

Anma komitesiyle görüşen Sivas Valisi’nin “Ülkeyi yönetenlere yönelik hakaret içeren slogan atarsanız müdahale ederiz” dediği öğrenildi.

Sivas Katliamı’nın 25. yıldönümünde bugün yapılacak anma törenleri için anma komitesiyle görüşen Sivas Valisi Davut Gül’ün atılacak sloganlarla ilgili heyeti uyardığı belirtildi. Anma Komitesi Başkanı Pir Sultan Abdal Kültür Derneği (PSAKD) Sivas Şubesi Başkanı Hidayet Yıldırım, gazetemize yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Sivas Valisi, ‘ülkeyi yönetenlere yönelik küfürlü ve hakaret içeren sloganlar atılırsa müdahale ederiz. Onun dışında talepleriniz ve eleştirilerinizi dile getirmenizde bir sıkıntı yok. İstediğiniz şekilde anabilirsiniz’ dedi. Bugün de (dün) emniyetle görüştük. Herhangi bir sorun olmadığını söylediler. Bu sene aramaları azalttılar. Herhangi bir şüpheli durumda arama yapmak için bizim görevlilerimizi de bilgilendirecekler.” Görüşmede yer alan PSAKD GYK Üyesi Özgür Kaplan da şunları söyledi: “Vali bey küfürlü ve hakaret içeren sloganlara müdahale edeceklerini söyledi. Anmada bir sıkıntı olmadığını söyledi. Hatta, ‘üst düzey güvenlik önlemi alacağız’ dedi.”

Dört bir yanda anılacak

Alevi Dernekleri anma törenleri için bugün Sivas’ta Seyrantepe’de bulunan Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı ve Alevi Kültür Dernekleri’ne ait cemevi önünde toplanacak. Katılımcılar saat 11.00 sıralarında Bilim ve Kültür Merkezi’ne dönüştürülen Madımak Oteli’ne yürüyecek. Burada yapılacak açıklamaların ardından katliamda yaşamını yitiren 33 aydın ve sanatçı ile 2 otel görevlisi için karanfiller bırakılacak. Öte yandan anma etkinlikleri sadece katliam yeriyle sınırlı kalmayacak. Büyükşehirler başta olmak üzer yurdun dört bir yanında düzenlenen etkinliklerle Sivas katliamında yaşamını yitirenler anılacak.

CHP ve HDP’den heyetler gidecek

Anma törenlerine CHP’den Genel Başkan Yardımcıları Veli Ağbaba ile Gamze İlgezdi başkanlığında, Yüksel Mansur Kılıç, Kadim Durmaz, Servet Ünsal, Mustafa Tuncer, Özgür Karabat ve Ulaş Karasu’dan oluşan heyet katılacak.

HDP’den ise Parti Sözcüsü Ayhan Bilgen ile Ali Kenanoğlu, Kemal Bülbül, Zeynel Özen, Tülay Hatimoğulları ile Veli Saçılık anmaya katılacak.