Çernobil faciasının yaşandığı bölgedeki yangının ardından yeni felaket kapıda

Dünya koronavirüs salgını ile uğraşırken yeni bir facianın eşiğinden dönüldü. Ukrayna’da Çernobil nükleer faciasının yaşandığı bölgede 4 Nisan’da çıkan orman yangını günler süren çabaların sonucunda dün söndürülebildi. “Çernobil, koronavirüs salgınının yanı sıra yeni bir felaketin kapımızda olduğu uyarısını vermektedir” diyen Radyasyondan Korunma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Fizikçi-Nükleer Yüksek Mühendis Yusuf Ergün Togay, böyle bir dönemde  nükleer ve radyolojik konularda büyük bir deneyime sahip 64 yıllık Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun (TAEK)  kapatılmasını doğru bulmadığını ifade etti.  

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, tarihin en büyük nükleer felaketinin yaşandığı Çernobil bölgesinde 4 Nisan'da başlayan orman yangınını çıkaran kişilerin yakalandığını ve alevlerin tamamen söndürüldüğünü açıkladı.

‘FELAKETİN KAPIMIZDA OLDUĞU UYARISI VERİYOR’

RadFizikçi-Nükleer Yüksek Mühendis Y. Ergün Togay, “Bölgede yapılan ölçümlerde, Çernobil Nükleer Santrali’nin bulunduğu Pripyat’ta radyasyon seviyesinin 0.14 µSv olan normal değerinden yaklaşık 16,5 kat daha yüksek olan 2,3 µSv seviyesinde olduğu belirtiliyor. Bu da koronavirüs salgınının yanı sıra yeni bir felaketin kapımızda olduğu uyarısını vermektedir. Çernobil benzeri bir kaza sonucunda tıpkı koronavirüs salgınında olduğu gibi ülkemiz de dahil olmak üzere küresel ölçekte birçok ülke etkilenecek, radyasyon kaynaklı yaralanmalar, hastalıklar ve hatta ölümler gerçekleşebilecek, hiç de azımsanmayacak şekilde kanser ve genetik bozukluk vakaları meydana gelebilecektir” diye konuştu.

‘ÜYELİKLER TARTIŞILR HALE GELİR’

TAEK’in kapatılmasının doğru bir karar olmadığını belirten Togay, “Cunhurbaşkanlığının doğru bilgilendirilmediğini ve bu yüzden kapatma kararının doğru bir karar olmadığını düşünüyorum. TAEK, Çernobil kazasında büyük ve etkin bir rol oynadı. Kurumun az sayıda ancak çok iyi yetişmiş uzmanları sayesinde bu felaketi ülkemiz en az zararla atlattı. Nükleer ve radyolojik konularda büyük bir deneyim elde eden TAEK, aradan geçen 64 yıl içerisinde dünya çapında güvenilirliğe sahip ender bir kuruluş haline geldi. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, CERN, SESAME, OECD gibi birçok önemli kuruluşun üyesi olan Kurumun kapatılması, elde edilmiş bu üyeliklerin yenilenmesini uluslararası ilişkiler açısından tartışılır hale getirecektir” dedi.  

RADYASYONDAN KORUNMA EĞİTİMLERİ İPTAL EDİLDİ

Togay, Radyasyondan Korunma Derneği’nin koronavirüs nedeniyle 2 aydır eğitime ara verdiğini belirterek, “Ülkemizde birçok tıbbi ve endüstriyel kuruluşta radyasyon kaynaklarıyla çalışılmaktadır. Radyasyon kazalarının çoğunun insan faktöründen kaynaklandığı çok iyi bilinmektedir. Yeni kurulan ve faaliyette bulunan kuruluşlar eğitimli personel ihtiyaçlarını karşılayamadıklarından kaynaklı aksaklıklar ve hatta duraksamalar yaşanmaktadır. Dolayısıyla, bu eğitimlerinin durdurulması ülkemiz için başta sağlık olmak üzere, üretimde azalma, ekonomiyi kötü yönde etkileme ve istihdam gibi birçok soruna neden olacaktır. Derneğimiz salgın tedbirleri kapsamında bu eğitimleri internet tabanlı uzaktan eğitim olarak devam ettirecek şekilde hazır hale getirmiştir. Ancak, bu yöndeki taleplerimiz yetkililer tarafından ikna edici bulamadığımız nedenlerle kabul edilmemiştir” ifadelerini kullandı.

RADYASYON TÜM AVRUPA'YI ETKİLER

Ekoloji Birliği Eş Sözcüsü ve Ordu Çevre Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Coşkun Özbucak ise “Radyasyondan etkilenmiş bir bölgede oluşan orman yangınının iklim değişikliğine etkisi daha farklı olacaktır. Bazı bilim insanları, iklim değişimi ve özellikle küresel ısınmanın radyasyonun doğadaki zararlı etkilerini daha da arttıracağını söylemektedir. Çernobil faciası sonrası radyasyon nedeniyle Karadeniz Bölgesi’nde kanser hastalığının arttığını biliyoruz. Orman yangınıyla beraber tehlikenin artacağı endişesindeyiz. Radyasyon, bulutlarla taşınarak yağmurla toprağa, toprakla beraber sebze ve meyvelere karışarak zehirlemektedir. Çernobil’de nükleer kaza olduğunda Türkiye’de gözümüzün içine baka baka çay içen bakanımız da olmuştu. Çernobil’de çıkan orman yangınıyla bölgede radyasyon seviyesi 16 kat arttı. Türkiye’ye radyasyon yağışlarla yeniden gelebilir. Bu durum yalnızca Karadeniz Bölgesi'ni değil, tüm Avrupa'yı etkiler” diye konuştu.

TEAK KAPATILDI

1956 yılında kurulan Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), 28 Mart’ta Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kapatıldı. Aynı gün Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) kurularak, TAEK’in bünyesindeki personel ve varlıklar, bu kuruma aktarıldı.