Cemaat genelgesine iptal

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın “Cadı avıysa cadı avı” açıklamasının ardından, iktidara gelir gelmez çıkardığı yurtdışındaki cemaat okullarına destek genelgesini iptal ettiği ortaya çıktı.

2003 yılında dönemin Dışişleri Bakanı Abdullah Gül imzasıyla çıkartılan ve Gülen okullarının yurtdışında desteklenmesini öngören genelgenin iptal edildiği 23 Nisan hazırlıkları öncesinde dış temsilciliklere duyuruldu. Genelgenin iptali büyükelçilere kriptolu olarak iletildi ve edinilen bilgiye göre sadece genelgenin iptal edildiği bilgisi yer aldı. Cumhuriyet’e konuşan kaynaklar, yeni bir talimat olup olmadığını açıklamaktan kaçınırken, hükümetin tutumuna işaret etti.

Mektup krizi

Hükümet ile Gülen arasında geçen yıl patlak veren çatışma 17 Aralık rüşvet ve yolsuzluk operasyonuyla iyice tırmanmış, Türkiye’nin diplomatik temsilciliklerine kadar uzanmıştı. Davutoğlu, New York’a nisan ayında yaptığı ziyaret sırasında Gülen yanlılarını Türkiye’yi dünyaya şikâyet etmekle suçlamıştı. Ardından da hükümet yanlısı gazetelerde Gülen cemaatine yakınlığıyla bilinen ABD’deki Peace Islands Institute’ün Küresel İşler Merkezi Direktörü Mehmet Kılıç imzasıyla BM üyesi ülkelerin büyükelçilerine mektup gönderildiği iddiası yer almıştı. Genelgenin mektup krizinin ardından iptal edildiği belirtildi.

23 Nisan’a çağrılmadılar

Davutoğlu’nun imzasıyla giden genelgenin ardından cemaat okulları, Türkiye’nin dış temsilciliklerinde yapılan ve çoğunlukla çocuklarla birlikte gerçekleştirilen 23 Nisan kutlamalarına davet edilmedi. İptal edilen genelge haricinde yeni bir talimat verilmediği belirtilirken, Başbakan Erdoğan’ın Büyükelçiler Konferansı’ndaki, “Paralel yapının anlatılması” talimatının teşkilatta genel olarak uygulandığı öğrenildi. Büyükelçiler bu amaçla Gülen’in dernek ve okullarından uzak durmaya özen gösteriyor ve temaslardan kaçınıyor. Bazılarının bunu açıkça cemaat temsilcilerine ilettiği de öğrenildi.

Gül’ün genelgesiydi

11 yıl sonra iptal edilen genelge, AKP iktidarının ilk yılında dönemin Dışişleri Bakanı Abdullah Gül tarafından yayımlanmıştı. Gül, 16 Nisan 2003’te gönderdiği genelge ile büyükelçilerden Gülen cemaati ile temas ve işbirliğinde bulunmalarını istemiş, cemaat okullarının Milli Eğitim Bakanlığı’nca da desteklendiğini anımsatmıştı. Gül’ün “3847” sayılı genelgesinde cemaat okullarının Türkiye kurumu olarak tanıtılması istenmiş, okulları ziyaret edecek olan resmi heyetlere refakat edilmesi talimatı da verilmişti.

O genelge ile övünmüşlerdi

Gül, genelgenin ortaya çıkmasından sonra “Bu tip genelgeler ilk değildir” demişti. Başbakan Erdoğan da genelgeden birkaç gün sonra katıldığı bir televizyon programında, “Teröre bulaşmadıktan, bir fiili eylemin içerisinde olmadıktan sonra ülke hassasiyetlerini koruyan derneklerle, vakıflarla niçin bizim büyükelçiliklerimiz iletişim içinde olmasın?” demişti. Hem Gül hem de Erdoğan söz konusu genelgeyi normalleşmenin bir adımı olarak tanımlamıştı.

MGK’de tavsiye kararı alınmıştı

Söz konusu genelgelerin üzerinden 16 ay geçtikten sonra, Ağustos 2004’te yapılan MGK toplantısında “Gülen grubunun faaliyetlerine karşı alınması gereken tedbirler” başlığıyla “cemaate karşı bir eylem planı hazırlanması” yönünde tavsiye kararı alınmış ve hükümete bildirilmişti. Söz konusu MGK kararı da AKP-cemaat kavgasının başlamasının ardından kamuoyuna yansımıştı.