Cem Karaca’sız 17 yıl

Anadolu rock türünün kurucularından, besteci, tiyatrocu, sinema oyuncusu Cem Karaca 17 yıl önce bugün yaşamını yitirdi.. ‘Anadolu Rock Ozanı’ ölüm yıl dönümünde sevenleri tarafından özlemle anılıyor.

cumhuriyet.com.tr

Yayınlanma: 08.02.2021 - 12:52

Güncelleme: 08.02.2021 - 12:57

Türk rock müziği sanatçısı, besteci, tiyatrocu, sinema oyuncusu, Anadolu rock türünün kurucularından Cem Karaca, ölümünün 17. yılında anılıyor. Apaşlar, Kardaşlar, Moğollar ve Dervişan gibi birçok grupla çalışan ve grupların hem kurucusu hem de yöneticisi olan Cem Karaca, güçlü bir rock kültürü yaratılmasının öncülerinden oldu. ‘Anadolu Rock Ozanı’ olarak tanınan Karaca, vefatından bugüne birçok ölümsüz eser bıraktı.

Peki güçlü sesi, benzersiz yorumu ve etkileyici sahne tavrı ile hafızalara kazanan Cem Karaca kimdir?

CEM KARACA KİMDİR?

Tam adıyla Muhtar Cem Karaca, 5 Nisan 1945 tarihinde İstanbul'da dünyaya geldi. Babası Azerbaycan asıllı Mehmet Karaca ve annesi Ermeni asıllı Toto Karaca (İrma Felegyan) olan Cem Karaca, sanatla iç içe büyüdü. Karaca, yeteneğini fark eden annesi sayesinde henüz 6 yaşındayken müzik eğitimine başladı. 6-7 Eylül Pogromu durulduktan sonra Cem Karaca, Robert Koleji’ne kaydoldu. Orta öğrenimini Robert Lisesi'nde yapan Cem Karaca'nın, müzikle ilk tanışması annesinin teyzesi Rosa Felegyan'ın Cem Karaca'ya piyano notaları ve piyano nağmeleri öğretmesiyle oldu. Karaca'nın ses yeteneğini ilk annesi Toto Karaca keşfetti. 1962'de Beyoğlu Spor Kulübü'nde arkadaşlarının isteği üzerine şarkı söyledi, daha sonra grup kurmaya karar verdi. Gruba o dönemin ünlü sanatçılarından İlham Gencer destek oldu. Cem Karaca'nin ilk grubu 1963'te Dinamikler oldu. 1963'ün sonunda grup dağıldı. Kısa bir süre "Cem Karaca ve Bekledikleriniz" adlı bir grupta çaldı. Bu gruptan kısa bir süre sonra ise Gökçen Kaynatan'ın orkestrasında çaldı ancak bu beraberlik de uzun sürmedi. Aynı sene "Cem Karaca ve Jaguarlar" kuruldu. 1965'te Altın Mikrofon yarışmasına başvursalar da, grup ön elemeyi geçemedi.

AŞIK MAHZUNİ ŞERİF İLE TANIŞTI

1965'te ilk evliliğini tiyatro sanatçısı Semra Özgür ile yapan Karaca, evlendikten 3 gün sonra askere gitti. Bu dönemde Karaca, Anadolu kültürünü tanımaya başladı. Türk ozanlarından Aşık Mahzuni Şerif ile tanıştı. Cem Karaca, Şubat 1967'de ise gitarist Mehmet Soyarslan'ın kurduğu Apaşlar grubu ile bir araya geldi. Karaca, grup ile birlikte Altın Mikrofon 1967'ye katıldı. Yarışmaya katıldıkları Emrah şarkısı Erzurumlu Emrah'ın şiirine yapılmış bir Karaca bestesiydi. Yarışmada Karaca'nın grubu ikinci oldu. Cem Karaca ve Apaşlar, 1968'de Almanya'ya gidip Ferdy Klein Orkestrası ile 45'likler kaydetti. Bu dönemde Soyarslan şarkısı "Resimdeki Gözyaşları", Karaca'nın Emrah'tan sonraki ikinci hit parçası oldu. Bu plak sonrası büyük bir Türkiye turnesi oldu. Ayrıca Almanya'da konserler devam etti. Ayrıca yurtdışına açılmak için İngilizce bir 45'lik kaydedildi. Bunlar Resimdeki Gözyaşları ve Emrah'ın İngilizce versiyonlarıydı. Bu dönemde Cem Karaca, tiyatro sanatçısı Meriç Başaran ile evlendi. Sene sonunda Milliyet'in 1968'in "En Sevilen Erkek Şarkıcıları" anketinde 4. oldu. "Yılın Melodileri" anketinde ise Resimdeki Gözyaşları Türkçe şarkılar arasında 3. oldu. Türkçe ve yabancılar karışık listede ise Resimdeki Gözyaşları dokuzuncu, Cem Karaca bestesi "Ümit Tarlaları" ise 24. oldu.

"Bu Son Olsun / Felek Beni" plağından sonra grup dağıldı. Aynı yıl Cem Karaca, Bunalım grubunun prodüktörlüğünü ve menejerliğini yapmaya başladı. İlk 45'likleri "Taş Var Köpek Yok/Yeter Artık Kadın" şarkılarının ikisinin de söz ve bestesinde Cem Karaca'nın da adı geçmektedir. Bu 45'likten sonra bu işi bırakan Karaca, grubun bateristi Hüseyin Sultanoğlu'nu kendi grubu Kardaşlar'a almıştır. 1970'in başında grup üyelerinde birçok değişiklikler oldu. Grup üyeleri sabitlendikten sonra, Almanya'da kayıt yapmaya karar verdiler ancak salgın hastalık yüzünden, Karaca ve Kardaşlar Almanya'ya gidemedi. Bu yüzden Cem Karaca, tek başına Köln'e gitti. Kendi besteleri ve Anadolu türkülerini yine Ferdy Klein orkestrası ile kaydetti. 1970 Kasım'ında ise Karaca ve Kardaşlar "Dadaloğlu/Kalender" 45'liğini yayınladı.

‘NAMUS BELASI’ BÜYÜK SES GETİRDİ

Cem Karaca 1972‘ye ödülle başladı. Hey Dergisi tarafından "1971'in en iyi erkek şarkıcısı" seçildi ve Hey'in turnesine katıldı. Ancak Kardaşlar gitaristi Seyhan Karabay ile anlaşmazlıklar yaşanmaya başladı ve Karaca, Kardaşlar ile yollarını ayırdı. Cem Karaca, Kardaşlar'dan ayrılıp Anadolu Rock'ın güçlü sesi Moğollar'la birleşirken, Kardaşlar da Moğollar'la anlaşamayan Ersen Dinleten'i gruplarına dahil etti. Kasım 1972'de Hey dergisi için verdikleri konserde ilk kez sahne aldılar. Yıl sonunda Milliyet'in anketinde Cem Karaca, en iyi erkek şarkıcılar listesinde 2. oldu, Moğollar ise en iyi yerli topluluk seçildi. Hey Dergisi'nde ise ikisi de kendi dallarında 1. seçildiler. Grubun asıl başarısı 1974'ün başında kaydedilen "Namus Belası" şarkısı ile kazanıldı. Şarkı çok popüler oldu, öyküsü Hey dergisinde çizgi roman olarak yayınlandı. Ancak bu plak sonrası Cahit Berkay çalışmalarını Fransa'da devam ettirmeye karar verince Cem Karaca ve Moğollar yollarını ayırdı.

Moğollar'dan ayrılan Cem Karaca, önce Fransa'ya gitmeyen Moğollar elemanları Mithat Danışan ve Turhan Yükseler ile "Karasaban" grubunu kurdu ama ömrü uzun olmadı. Mart 1974'te Dervişan grubunu kurdu. Şubat 1975'te "Tamirci Çırağı" yayınlandı. 1975'in sonunda "Mutlaka Yavrum/Kavga" 45'liği yayınlandı. Aynı yıl Cem Karaca, Hey dergisi tarafından bir kez daha en iyi erkek şarkıcı olarak seçildi. Cem Karaca ve Dervişan, 1978'in başında 1 Mayıs plağından sonra yollarını ayırdı.

Cem Karaca, Dervişan sonrası çoğu Kurtalan Ekspres'ten olmak üzere bir müzik grubu kurdu. Adını da Türkiye'nin iki ucu olan Edirne ve Ardahan'dan esinlenerek Edirdahan koydu. Ancak grup 20 gün sonra Kurtalan Ekspres elemanlarının eski gruplarına dönmesiyle eleman değişikliğine uğradı. 1978'de Cem Karaca, Edirdahan ile kaydettiği ilk ve son teklisi Safinaz'ı yayınladı. Cem Karaca, 1979'da Londra'daki dünyaca ünlü Rainbow Arena'da konser verme başarısı gösterdi. 1979'da grup dağıldı, Cem Karaca da uzun yıllar sonra ilk kez yanında bir grup olmadan solo olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde ayrıca Almanya'ya taşındı. Karaca, çeşitli nedenlerle 6 Ocak 1983'te Yılmaz Güney ile aynı gün Türk vatandaşlığından çıkarıldı. Vatandaşlıktan çıkarılmasına sebep olan davadan beraat etti. 1987'de de hakkında verilen gıyabi tutuklama kararı kaldırıldı. 29 Haziran 1987'de Cem Karaca, Türkiye'ye döndü.

SAVAŞ SONRASI BOSNALILARA YARDIM ETTİ

22 Temmuz 1992'de annesi Toto Karaca hayatını kaybetti. Cem Karaca, bir süre müzikle aktif olarak ilgilenmedi. 1994'te TRT'de Raptiye adlı programı sundu. 1995'te ise Flash TV'de Cem Karaca Show'u, 1996'da aynı kanalda "Efendime Söyleyeyim" programını yaptı. 95'te bir sanatçı grubu ile Bosna-Hersek'e gidip, savaş sonrası zor durumda olan Bosnalılara destek verdi. Sanatçının müziğe geri dönüşü 1997'nin sonunda vizyona giren Ağır Roman ile oldu. 2000'de Cem Karaca'nın da rol aldığı Kahpe Bizans'ın müziklerinin bazılarını seslendirdi. Mayıs 2001'de ise Barış Manço'nun ölümü ile vokalistsiz kalan Kurtalan Ekspres ile beraber çalmaya başladı. Sanatçı, çeşitli tiyatro oyunu, dizi ve filmlerde de yer aldı.

VEFATI

8 Şubat 2004 tarihinde solunum ve kalp yetmezliğine bağlı olarak ağır bir kalp krizi geçirdi. Kaldırıldığı hastanede 58 yaşında hayata gözlerini yumdu. Hastane tarafından yapılan açıklamada Karaca'nın ölüm sebebi kalp ve solunum durması olarak belirtildi. 9 Şubat 2004'te Karacaahmet Mezarlığı'nda babası ile aynı mezara defnedildi.