ÇAYKUR Varlık Fonu'na devredildiğinden beri zarar ediyor
Son 4 yılda zararı yüzde 104 artarak 547 milyon TL’ye ulaşan Çaykur'un, son 3 yılda maliyet giderleri de satış gelirlerinin oldukça üstünde. Varlık Fonu'na devredildiğinden beri yüzü gülmeyen Çaykur’un toplam bilanço zararı ise 2 milyar 244 milyon TL seviyesine yükseldi.
Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün (ÇAYKUR) Varlık Fonu’na
devredildikten sonra katlanarak artan zararı, 2020’de 2017 yılına oranla yüzde
104 büyüdü. Çaykur, 2020’de 547 milyon TL zarar etti. Toplam bilanço zararı 2
milyar 244 milyon TL seviyesine yükselen ÇAYKUR’un son 3 yılda ise maliyet
giderleri satış gelirlerinin oldukça üstünde.
İşte Varlık
Fonu’na devredildiğinden beri yüzü gülmeyen ÇAYKUR’un zarar, satış ve maliyet
karnesi…
Türkiye Varlık Fonu (TVF), ‘yurt içinde kamuya ait olan
varlıkları ekonomiye kazandırmak, dış kaynak temin etmek, sermaye piyasalarında
araç çeşitliliği ve derinliğine katkı sağlamak, finansal piyasaların
çeşitliliğine katkı sağlamak ve gelecek nesillere ekonomisi güçlü bir ülke
bırakmak’ amacıyla 26 Ağustos 2016’da kuruldu. Şubat 2017 itibarıyla ise
Türkiye’nin içinde bulunduğu olağanüstü hâl ve kanun hükmünde kararname
yetkisiyle birçok büyük kamu kuruluşu bu fona devredildi. 2020 yılında ise
portföyünde 8 farklı sektörden 22 farklı şirket bulunduran bu fona devredilen
şirketler arasında; THY, Halkbank, Ziraat Bankası, Borsa İstanbul, Türk
Telekom, PTT, Türkiye Petrolleri ve Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü (ÇAYKUR) da
bulunmakta.
Geçtiğimiz yıllarda özellikle Türkiye Varlık Fonu’na
devrinden sonra gerek birçok siyasi tarafından gerekse de kamuoyu tarafından en
çok konuşulan kurumların başında ÇAYKUR geliyor. Bunun başlıca sebeplerinden en
önemlisi de ÇAYKUR’un Varlık Fonu’na devrinin ardından açıkladığı yıllık
faaliyet raporları ve bu faaliyet raporlarında yer alan yıllık bilanço
zararları.
ÇAYKUR
VARLIK FONU’NA NE ZAMAN DEVREDİLDİ?
Dünyada kişi başına en fazla çay tüketen ülke konumunda olan
Türkiye'de ÇAYKUR, 1983 yılında kuruldu. Şubat 2017’de de Türkiye Varlık
Fonu’na devredilen kurumlar arasındaydı. TVF’ye devredilmeden önce ÇAYKUR’un
faaliyet raporları incelendiğinde, özellikle TVF’ye devredilmeden önceki son
iki yılda ÇAYKUR’un bilançosunun öngörülenin de ötesinde kâr ettiği gözlemleniyor.
ÇAYKUR’un son 10 yılda öngörülen ve gerçekleşen bilanço kârı ya da zararlarına
bakıldığında sadece 2014, 2015 ve 2016’de kurum yıl sonunda kâr etmiş. Diğer
yıllarda ise ÇAYKUR, dönemi öngörülenin de ötesinde zarar ile kapatmış. Ayrıca
ÇAYKUR’un Türkiye Varlık Fonu’na devrinden sonraki yani 2017-2020 yılları
arasındaki zararı yaklaşık 2,1 milyar TL seviyesinde.
ÇAYKUR'un yıllık bilançosu kurumun yıllık faaliyet
raporlarında belirtilirken, 2020 yılı dönemsel zararı ise ÇAYKUR Genel Müdürü
Yusuf Ziya Alim tarafından TBMM'de yapılan kamu işletmeleri teşebbüsleri
komisyonunda açıklandı. Buna göre
ÇAYKUR'un 2020 yılındaki zararı küsüratsız olarak 547 milyon TL.
TOPLAM
BİLANÇO ZARARI 2 MİLYAR 244 MİLYON TL
ÇAYKUR’un yayımladığı faaliyet raporları sonucunda yıllar
içerisindeki bilançosu kümülatif olarak analiz edildiğinde ise kurumun TVF’ye
devredildiğinden sonra oldukça fazla seviyede zarar açıkladığı ve bilanço
zararının da artarak devam ettiği görülüyor. 2010 yılında 165,3 milyon TL olan
bilanço zararı 2013 yılında 343,9 milyon TL seviyesine çıksa da 2016 yılında
227,1 milyon TL seviyesine inmişti. Varlık Fonu’na devrinin ardından kurum
toplamda 2,1 milyar TL bilanço zararı açıkladı ve kümülatif olarak ÇAYKUR’un
toplam bilanço zararı 2 milyar 244 milyon TL seviyesine yükseldi.
KISA VADELİ
BORÇLANMA GİDERLERİ
ÇAYKUR’un bilanço zararına en çok etki eden kalemlerden
birisi de kısa vadeli borçlanma giderleri. 2010 yılında 8,3 milyon TL olan
kurumun kısa vadeli borçlanma gideri 2015 yılında 41,1 milyon TL seviyesine
çıksa da ardından oldukça yüksek oranda artış gösterdi. 2016 yılında 110,6
milyon TL seviyesine çıkan gider kalemi, 2017 yılından itibaren ise hem değer
olarak hem de bilanço zararı içindeki payı olarak da oldukça etkili oldu.
Kamuoyu tarafından Varlık Fonu’na devredilmesinin de sebep olarak gösterildiği kısa
vadeli borçlanma giderlerinin bilanço zararına oranı 2017’de yüzde 65, 2018’de
yüzde 53, 2019’da ise yüzde 62 seviyesindeydi.
ÇAYKUR’UN
NET SATIŞ GELİRLERİ VE SATIŞ MALİYET GİDERLERİ
ÇAYKUR’un son 10 yıldaki satış geliri performansına
bakıldığında ise yine son 3 yıla göre daha önceki senelerde daha pozitif bir
performans söz konusu. 2014, 2015 ve 2016 yıllarında net satış gelirlerinde
maliyet giderlerine nazaran iyi bir kâr elde eden ÇAYKUR’un son 3 yılda ise
maliyet giderleri satış gelirlerinin oldukça üstünde. ÇAYKUR, 2016 yılında
satışlarından 239 milyon TL kâr elde etse de 2018 yılında 173 milyon TL, 2019
yılını ise 33 milyon TL satış zararı ile kapadı.
Son yıllarda Türkiye’nin en önemli gündem konularında biri de makroekonomik göstergelerin başlarında gelen istihdam. ÇAYKUR’un 2019 faaliyet raporuna göre kurum bünyesinde memurlar, sözleşmeliler ve işçiler başlığı altında ortalama 6 bin 777 kişi çalıştırmış. Bu sayının yaklaşık 4 binini ise işçiler başlığı altında yer alan geçici işçiler oluşturuyor. Bunun yanında kurumun yıl sonu toplam istihdamı da raporda mevcut. Buna göre de 2019 yıl sonundaki toplam istihdam 2 bin 615 kişi.
Kaynak: Doğruluk Payı
En Çok Okunan Haberler
- Fatih Altaylı ve İsmail Saymaz'a soruşturma
- Albaya verilen ceza belli oldu!
- Çok konuşulacak 'adaylık' açıklaması
- AKP’li belediyeden bir ayda 33 konser
- Mahruki yine yandı
- Fakülteyi kâğıt üzerinde kurmuşlar!
- Teğmenlerin avukatlarından açıklama geldi!
- Özel görüşmenin ayrıntılarını açıkladı!
- A Milli Takım'ın Uluslar Ligi'ndeki rakibi belli oldu!
- 'Tarihe not düşmek için geldim'