'Çinko Çocuklar'

“Geceler korkunç, çünkü görüyorum... Rüyada kör değilim ki…”

Svetlana Aleksiyeviç, Çinko Çocuklar’da 1979 ile 1989 arasında on yıl kadar süren, Sovyetler Birliği’nin çöküşündeki en büyük etkenlerden biri olan ve 15 bine yakın Sovyet askerinin ölmesine, on binlercesinin yaralanmasına, Afganistan tarafında da çok büyük kayıplara yol açan Sovyet-Afgan Savaşı’nı merkeze alıyor.

Bu savaşta savaşmış 500 bini aşkın Sovyet keşif erinin, piyadenin, pilotun, subayın, cephe gerisindeki hastanelerde görev yapmış cerrahların, hemşirelerin bireysel tanıklıklarına ve savaş tüm hararetiyle devam ederken Sovyetler’de evlatlarının, babalarının, eşlerinin sağ salim geri dönüşünü hasretle beklemiş olan annelerin, eşlerin, evlatların acılarına, trajedilerine ses veriyor.

Romanın son kısmındaysa, Aleksiyeviç bu kitap yüzünden “onur ve haysiyetlerinin” hakarete uğradığını söyleyen tanıklarının sonradan kendisi aleyhinde açtığı davadan çarpıcı bölümler sunuyor.

Çinko Çocuklar savaşın sayılardan ibaret olan “kayıplarını” birer birey olarak; hayalleri, ümitleri, sevenleri, sevdikleri olan bireyler olarak tekrar ortaya çıkarırken, yurtlarına çinko tabutlarda gönderilmiş olan “kahramanlara” insanlıklarını geri veriyor.

“Askeri kaderleri bakımından benzer durumda oldukları ‘Vietnam kahramanları’ kendi kahramanlıklarının gerçek özünü anlayarak madalyalarını, onları kendilerine takan devlet başkanlarına fırlatmışlardı. Bizimkilerse Afganistan’da aldıkları madalyalarla sadece övünebiliyorlar gibi görünüyor. İçlerinden kaçı o madalyaların gerçekten neden alındıkları üzerinde düşünmüştür acaba?”

C¸inko C¸ocuklar / Svetlana Aleksiyeviç / Çeviren: Fatma Arıkan, Serdar Arıkan / Kafka Kitap / 392 s.