Bütçe delik deşik!

Bütçede birçoğu referandum döneminde yapılan düzenlemelerin de etkisiyle oluşan açık kapatılamadı. Bütçe açığı 2017 yılında 2016’ya göre yüzde 58 oranında artarak 47.4 milyar liraya çıktı. Yüksek açığa karşın Maliye Bakanı Naci Ağbal ise bütçe performansını “olumlu” buldu. Vergi gelirlerindeki artış beklentinin üzerinde gerçekleşti. Maliye Bakanlığı, 2017 yılında bütçeden yapılan harcamaların yer aldığı tabloları yayımladı. Maliye Bakanı Naci Ağbal da dün bütçe gerçekleşmelerine ilişkin basın toplantısı düzenledi. Maliye’nin tabloları ve Ağbal’ın açıklamalarıyla ortaya çıkan durum özetle şöyle:

* 47.4 milyar lira açık: Aralık ayında bütçe 20.9 milyar lira açık verdi. 2017’nin tamamında ise bütçe giderleri 677.7 milyar lira, faiz hariç giderler 621 milyar lira, faiz giderleri 56.7 milyar lira, bütçe gelirleri 630.3 milyar lira, vergi gelirleri 536 milyar lira oldu. Bütçe yılın tamamında 47.4 milyar lira açık verdi. Bütçe açığı 2016’ya göre yüzde 58 arttı. 2016 yılında açık 29.9 milyar liraydı.

* Ağbal “olumlu” buldu: Maliye Bakanı Naci Ağbal, geçen yılın başında bütçe açığını 47 milyar lira olarak öngördüklerini, Orta Vadeli Program’da ise yıl sonunda bütçe açığını 61.7 milyar lira olarak revize ettiklerini söyledi. Ağbal, “O rakamı esas alırsak bütçe açığında yaklaşık 14.3 milyar lira daha olumlu bir bütçe performansı oluşmuş oldu. Bütçe açığı noktasında, merkezi yönetim bütçesi itibarıyla hedef bütçe açığını gerçekleştirmiş durumdayız” dedi.

* Vergi gelirleri arttı: Geçen yıl vergi gelirleri tahsilatı önceki yıla göre yüzde 16.8 artarak 536 milyar 48 milyon lira oldu. Bu dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri ise 2016’ya göre yüzde 4.1 azalarak 71 milyar 167 milyon lira olarak hesaplandı. Vergi türleri itibarıyla 2016’ya göre, kurumlar vergisi yüzde 23.1, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 19.9, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 3, özel tüketim vergisi yüzde 14.9, gelir vergisi yüzde 16.3, damga vergisi yüzde 16.2, harçlar yüzde 7.8, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 29.7 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 12.5 arttı. Vergi gelirleri bütçe hedefinin 25 milyar lira üzerinde gerçekleşti.

* Yapılandırmada durum: 2017 sonu itibarıyla yeniden yapılandırmadan toplanan gelir 28.2 milyar liraya çıktı. Bu kapsamda 2017’de 14.5 milyar lira tahsilat yapıldı.

* Güvenlik harcamaları arttı: Güvenlik ve savunmaya yönelik mal, malzeme ve hizmet alımları için aralık ayında 1.8 milyar lira ile yılın en yüksek harcaması gerçekleştirildi. Yılın tamamında bu kalemden yapılan harcamaların toplamı ise 7.9 milyar liraya ulaştı. 2016 yılında güvenlik ve savunma için toplam 5 milyar lira harcama yapılmıştı.

* “Örtülü”den 3 milyarlık harcama: Bütçeden “örtülü ödenek” olarak bilinen “gizli hizmet giderleri” kapsamında yapılan harcamalar da arttı. “Mal ve hizmet alım giderleri” kapsamında örtülü ödenekten aralık ayında 192.3 milyon lira, yılın tamamında ise 1.9 milyar lira harcama gerçekleştirildi. Bütçeden “sermaye giderleri” kapsamında örtülü ödenek için aralıkta 53.5 milyon lira, 2017’nin tamamında ise 1 milyar 51 milyon lira harcandı. “Mal ve hizmet alımları” kapsamında yapılan örtülü ödenek harcamaları ile, “sermaye giderleri” kapsamında yapılan örtülü ödenek harcamaları toplandığında 2017 yılının tamamında örtülü ödenek için bütçeden yapılan toplam harcama 3 milyar 28 milyon lira oldu. 2016 yılında ise örtülü ödenek için bütçeden toplam 2 milyar 22 milyon lira harcama gerçekleştirilmişti. Güvenlik kuvvetleri nezaretinde bulundurma giderleri için de geçen yıl 10.9 milyon lira harcandı.

* Taşıtlar için milyonlar gitti: Kiralamalar için ise devletin cebinden toplam 1.2 milyar lira çıktı. Taşıt kiralamaları için 454.7 milyon lira, hizmet binası kiralama giderleri için ise 282.5 milyon lira harcandı.

* Hazine yardımları: Bütçeden hazine yardımları için 125.5 milyar lira çıktı. Başlangıç ödeneği 117.5 milyar liraydı. Kâr amacı gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler 2.9 milyar lira, 2016 yılında 31.5 milyar lira olan hane halkına yapılan transferler ise 35.2 milyar lira oldu.