Bol ve ucuz para dönemi sona eriyor

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artırma kararının ardından gözlerin çevrildiği Avrupa Merkez Bankası (AMB), varlık alımlarını Aralık 2018’de bitireceğini açıkladı.

AMB, aylık 30 milyar Avro’luk tahvil alımına eylül sonuna kadar devam edecek. Ekim, kasım ve aralık aylarında bu miktar aylık 15 milyar Avro’ya düşürülecek ve 2018 sonunda tahvil alımları bitirilmiş olacak. Gösterge faizi yüzde 0.00 seviyesinde, gecelik mevduat oranı eksi yüzde 0.40 seviyesinde sabit bırakan banka, mevcut faizlerin en azından 2019 yazına kadar sürdürüleceğini belirtti. Kararın ardından Avro/Dolar paritesi 1.1851’den 1.1632 seviyesine gerilerken, Dolar/TL kuru 4.62 seviyelerinden 4,68 seviyelerine yükseldi.

Fed ile AMB’nin faizleri yükseltmesi ve varlık alımlarına son vererek parasal genişlemeye son vermeleri, Türkiye gibi dış finansmana bağımlı ülkeleri yakından ilgilendiriyor. 2007 başında 3.5 trilyon civarında olan dört büyük merkez bankası (ABD, Avrupa, Japonya, İngiltere merkez bankaları) toplam bilanço büyüklüğü, 2018 Mayıs sonu itibarıyla 15.5 trilyon dolara yükseldi. Bu sayede Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere para girişi oldu ancak süreç artık tersine dönüyor ve para evine dönüyor. Fed’in ardından AMB’nin de faiz artışına başlaması ve varlık alımlarını sonlandırması, Türkiye gibi ülkelerin dış finansman bulmasını hem daha zor hem de daha maliyetli hale getirecek.

Yüksek faize devam

7 Haziran’da gerçekleştirdiği para politikası toplantısının özetini yayımlayan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yüzde 17.75’e yükselen (politika faizi) faizlerin yüksek kalmaya devam edeceğinin sinyalini verdi. Özette, “Haziran ayında baz etkisi ve maliyet yönlü unsurların yıllık enflasyon üzerinde yükseltici etkilerinin devam etmesi beklenmektedir” dendi.