Atatürk toprak satmadı

AKP iktidarı döneminde 300 milyon metrekareye dayanan yabancılara toprak satışı konusunda Cumhuriyet’in ilk yıllarına gönderme yaparak “Bizzat Mustafa Kemal döneminde yabancılara toprak satıldığını vurgulamak isterim” diyen Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, tarihi çarpıttığı ortaya çıktı. Erdoğan’ın bu sözlerinin aksine Atatürk, yabancılara 1 metrekare bile toprak satışına izin vermemiş, konut satışında da 300 metrekare sınırı getirmiş, belediye sınırları dışında, bu satışları yasaklamıştı. AKP iktidarı geçen yıl yaptığı son düzenlemeyle yabancı uyruklu kişilere satılacak toprak miktarını 12 kat artırarak 30 hektara yükseltmişti. Ancak yasaya göre Bakanlar Kurulu gerekli gördüğü durumlarda bu miktarı artırabiliyor. AKP’nin iktidara geldiği 2002’den bu yana satılan taşınmaz miktarının ise 300 milyon metrekareye dayandığı belirtiliyor. Bu tabloya karşın Başbakan Erdoğan, önceki gün 5. İzmir İktisat Kongresi’nin açılışında yaptığı konuşmada, “Cumhuriyet sermayeyi renklere ayıran değil, onları bir ve beraber gören bir anlayışı egemen kılmıştı. Uluslararası sermayeye kapı aralanmış, yabancıların mülk edinmesinin önünün Cumhuriyetin ilk yıllarında açıldığını bizzat Mustafa Kemal döneminde yabancılara toprak satıldığını, burada özellikle vurgulamak isterim” demişti.

Toprak satışı yok,konut sınırlı

Ancak Erdoğan’ın bu sözlerinin tarihi bir gerçeklik payı bulunmuyor. Atatürk döneminde yabancılara 1 metrekare bile toprak satılmazken konut satışında da ciddi sınırlamalar getirilmişti. Bu çerçevede yabancılar Türkiye’den 300 metrekareden fazla konut alamıyordu, aldıkları konutların da belediye sınırları içerisinde olması kuralı getirilmişti. Satışlarda mütekabiliyet şartı getirildiği için taşınmaz satın alabilen yabancı ülkelerin sayısı da 30’u geçmiyordu. Bu düzenlemelerin 1925’te çıkartılan Köy Kanunu’nda yer aldığına işaret eden eski Tapu ve Kadastro Genel Müdür Yardımcısı, araştırmacı yazar Orhan Özkaya, şöyle konuştu: “Atatürk döneminde hiç toprak satılmadı, konut satışına da ciddi sınırlamalar getirildi. Atatürk’ten önce Osmanlı borçlarını ödemek amacıyla 1867-1868’li yıllarda ecnebilere gayrimenkul edinimine dair yasa çıktı. Yabancılar Türkiye topraklarına el koydular. Atatürk o düzenlemeleri Lozan’da kaldırabilmek için İnönü’nün mücadelesiyle çabaladı ama o dönem şartlarında yapılamadı. AncakLozan’dan sonra 1925 yılında 442 sayılı Köy Kanunu’nu çıkartarak yabancılara belediye sınırları dışında gayrimenkul satışı yasaklandı. ‘Atatürk zamanında toprak satışları yapıldı’ demek çok yanlış ve tarihi bilmemek demek oluyor. Atatürk aynı yasanın bir başka maddesiyle yabancıların köylerde ikamet etmelerini ‘devrimlere karşı propaganda yapmasınlar, casusluk yapmasınlar, halkın eğitim düzeyinde yararlanıp suiistimal etmesinler’ diye İçişleri Bakanlığı’nın iznine tabi tuttu. Bu kadar hassas davranan bir insan köylerde, kırsal alanda toprak satışını yapmaz.”