Astana'da görüşmeler gergin başladı... Rusya'dan Esad'a sert uyarı

Dünyanın gözünü diktiği Kazakistan'ın başkenti Astana'daki Suriye zirvesi, birçok ilkle Türkiye saatiyle 11.00'da başladı. Daha önce siyasi temsilcileriyle masada yer alan muhalifler, bu kez cephedeki komutanlarıyla Astana'da ve bu bir ilk olma özelliğini taşıyor. Uluslararası haber ajansları, barış müzakerelerinde silahlı muhalifler ve rejimin yüz yüze görüşmeyeceğini son dakika gelişmesi olarak bildirdi. Taraflar garantör ülkeler Türkiye, Rusya ve İran'la birlikte aynı salonda yer alıyorlar ancak yüz yüze bir temas olmayacak. Rus heyetine başkanlık yapan Kremlin'in Suriye özel temsilcisi Aleksandr Lavrentyev, farklı odalarda olacak tarafların mekik diplomasisinde garantör ülkeler Türkiye, Rusya ve İran ile BM'nin aracı rolünü üstleneceğini söyledi.

Zirvede atmosfer gergin. Amerikan Associated Press (AP) haber ajansı, Şam rejimini temsil eden Suriye'nin BM Büyükelçisi Beşar el Caferi'nin muhalefet temsilcilerini provokatif ve aşağılayıcı bir dil kullanmakla suçladığını duyurdu. Caferi'nin hedefindeki isim, muhalif heyetin başındaki isim Muhammed Alluş.

Görüşmelerin 30 Aralık’tan bu yana yürürülükte olan ateşkes üzerinde yoğunlaşması bekleniyor.

Rusya'dan Esad'a sert uyarı

Rusya, Esad rejimi güçlerinden Suriye'deki ateşkese uymasını istedi.

Rusya'nın Suriye'deki ateşkes gözlem merkezinde görevli üst düzeyli bir yetkili, Ria-Novosti ajansına yaptığı açıklamada, rejim güçlerinin periyodik ateşkes ihlallerinden endişe duyduklarını ifade etti.

İsmi açıklanmayan Rus yetkili, rejim güçlerine bazı komutanlarının ateşkes anlaşmasına uyması gerektiğinin "sert bir şekilde" iletildiğini aktardı.

Suriye'de Türkiye ve Rusya'nın garantörlüğündeki ateşkesin genel anlamda gözetildiği belirtilen açıklamada, günde ortalama 6 ihlal tespit edildiği kaydedildi.

Astana görüşmelerinin "ateşkesin devamlılığı" ve "insani yardım akışının sağlanması" için önemli bir fırsat olduğunu belirten diplomatik kaynaklar, Türk heyetinin toplantı açılışında bu iki konuya dikkat çektiğini belirttiler.

Türk heyeti ayrıca, rejimle muhalefet gruplarının açılışta birarada olmasını "kaydedeğer bir gelişme" olarak nitelentirdi ve bunun Cenevre'deki siyasi sürece katkı sağlayacağını vurguladı.

Esad rejiminin temsilcisi Beşar Caferi ise, muhaliflerin "El Nusra Cephesi"nin faaliyetlerini savunduklarını söyledi.

Caferi Astana'ya katılan muhalifleri "terörist delegasyonu olarak" nitelendirdi. Zirvenin ilk oturumunda, Suriyeli muhalifler, Esad rejimine bağlı güçlerin ateşkes ihlallerini sona erdirmesini ve işgal ettiği bölgelerden çekilmesini istedi.

Astana'daki görüşmeler dolaylı olarak yapılacak. Türkiye ve Rusya'nın garantörlüğünde gerçekleştirilen zirvede öncelikli konu Suriye'de ateşkesin güçlendirilmesi ve insani yardımların ulaştırılması.

TÜRK HEYETİNİN MESAJLARI

Türkiye heyetine Dışişleri Bakanlığı müsteşar yardımcısı Sedat Önal başkanlık ediyor. Türkiye, Kazakistan'ın başkenti Astana'da Türkiye ve Rusya öncülüğünde gerçekleştirilen Suriye konulu toplantıya ilişkin, elde edilebilecek güven artırıcı adımların Cenevre'de yürütülen sürece katkı sağlayacağı inancında olduğunu belirtti.

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Türkiye heyeti toplantının ilk bölümünde yaptığı konuşmada, muhalefetin Astana'da bulunmasının önemine dikkat çekti.

Konuşmada, "Türkiye, Suriye krizinin askeri bir çözümü olmadığını en başından beri dile getirmektedir. 30 Aralık'ta sağlanan ateşkesin güçlendirilmesine odaklanmak gerekmektedir. Astana toplantısının bu çerçevede adımlar atılmasına ve ihlallerin sona erdirilmesine vesile olmasını istemekteyiz. Ateşkesle beraber insani yardım akışının da sağlanması büyük önem taşımaktadır. Astana'dan elde edilebilecek güven artırıcı adımların Cenevre'deki siyasi sürece katkı sağlayacağı inancındayız. Cenevre'deki süreçle Astana arasında bu şekilde bir irtibat tesisinin yararı ortadadır. İlgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları çerçevesinde gerçek bir siyasi geçiş yoluyla kapsamlı siyasi çözümün zaruretini Türkiye bir kez daha vurgulamaktadır" ifadeleri kullanıldı.

Kaynaklar, konuya ilişkin olarak, Beşşar Esad rejimi ile muhalefet heyetinin bir arada olmasının kayda değer olduğunu vurguladı.

MUHALEFETİ 14 KİŞİLİK HEYET TEMSİL EDİYOR

Muhalifler adına masaya 14 kişilik askeri heyet oturdu. Heyette, Şam Kolordusu (Feylaku’ş Şam), İzzet Ordusu (Ceyşü’l İzza), Zafer Ordusu (Ceyşü’l Nasır), İslam Şehitleri (Şüheda el-İslam), Mücahitler Ordusu (Ceyşü’l Mücahidin), Birinci Sahil Tümeni, Şam Askerleri (Ecnadü'l Şam), Festakim Birliği (Tecemmu Festakim), Sultan Murat Tugayı, Şam Cephesi (Ec-Cephe eş-Şamiye), Özgür İdlib Ordusu (Ceyşü’l İdlib el-Hur), İslam Ordusu (Ceyşü’l İslam), Güney Cephesi (Ec-Cephe ec-Cenubiye) temsilcileri bulunuyor.

Astana’daki toplantının en önemli yönlerinden biri, Suriye askeri muhalefetinin, iç savaşın başından bu yana görüşmelere en geniş katılımı sağlaması. Diğer taraftan Astana’ya gelmeyen Ahraru’ş Şam gibi bazı gruplar ise ateşkes sürecine tam olarak uyuyor.

Amaç ateşkesi güçlendirmek

Astana görüşmelerinin önceliklerinden bir tanesinin ateşkesi güçlendirmek olduğu belirtilirken, toplantının ana hedefinin ise Türkiye ve Rusya'nın garantörlüğü ile İran'ın katılımıyla Suriye hükümetini ve muhalif grupları, Birleşmiş Milletler (BM) temsilcisi huzurunda bir araya getirmek olduğu söyleniyor.

Vurgulanan bir başka nokta ise, Astana görüşmelerinin BM'nin Cenevre'de yapacağı toplantılar için bir "temel" oluşturması.