'Araç lastiklerinden kopan mikroplastikler okyanuslardaki kirliliğin en büyük kaynağı'

Norveç'te yapılan bir araştırmaya göre, her yıl 200 binden fazla küçük plastik parçası rüzgarla yollardan okyanuslara sürükleniyor. Bu da, okyanuslardaki plastik atıkların en büyük kaynağını oluşturuyor.

Araştırmaya göre, bugüne kadar sanıldığı gibi okyanuslara akan nehirlerdeki plastikler değil; yollardaki araçların lastiklerinden kopan mikroplastikler, okyanuslardaki plastik atık birikintilerinin asıl sebebi.

Guardian'da yer alan habere göre araştırma, fren balatalarına ve taşıt lastiklerindeki aşınmaya odaklandı.

Buna göre 0.01 milimetreden daha küçük plastik parçalarından oluşan toplam 550 bin tonluk plastik, yolda aşınan taşıt lastiklerinden kopuyor ve bunun yarısı okyanuslara ulaşıyor.

80 bin tondan fazlası ise uzaklardaki buzlara ya da karla kaplı alanlarla ulaşıyor. Bu da, koyu renklerinden dolayı bu bölgelerdeki erimeyi hızlandırıyor.

Mikroplastik kirlilik Kuzey Kutbu'ndan Alplere, oradan da okyanusların en derinlerine kadar tüm dünyada kirliliğie sebep oluyor. Bu parçacıklar zehirli kimyasalları ve zararlı mikropları da taşıyabiliyor. İnsanların da gıda ve içeceklerden ya da hava yoluyla bu plastik parçacıklarını tükettiği biliniyor, ancak henüz zararları konusunda net bir bilgi yok.

Mikroplastik parçacıkların tüm dünyaya yayıldığı daha önceki araştırmalarda da kanıtlanmıştı, ancak zararları ve okyanuslara etkisi bilinmiyordu. Plastik şişe ya da poşetler yerine ilk kez araç lastiklerindeki aşınmayı inceleyen bilim insanları, bu kez daha net bir sonuca ulaştı.

'Yollar mikroplastik kaynağı'

Araştırmayı yapan Norveç Hava Araştırmaları Enstitüsü'nden Andreas Stohl, "Yollar, okyanuslar dahil uzaktaki bölgeler için çok önemli bir mikroplastik kaynağı" dedi:

"Bir taşıt lastiği kullanıldığı süre boyunca ağırlığından ortalama 4 kilo kaybediyor. Bu, örneğin kıyafetlerdeki plastikle kıyaslandığında plastiğin yayılması için çok büyük bir oran. Bir kıyafetten kilolarca plastik yayılması mümkün değil."

Havaya karışan mikroplastiklerin uzak bölgelere ulaşması kadar insan vücuduna girişi de tehlikeli:

"Gerçekten küçük olan parçalari sağlık ve ekolojik sonuç anlamında muhtemelen en önemlileri çünkü nefes yoluyla içinize çekebilirsiniz. Hatta kan damarlarınıza bile girebilirler."

İskoçya'daki Strathclyde Üniversitesi'nden Deonie Allen'a göre de, uzmanların daha önce aklına gelmeyen bu atık kaynağı, "Atmosferin plastik kirliliğin artması sürecinde ne kadar önemli bir rol oynadığını gösteriyor."

Stohl'a göre kullanımı gittikçe yaygınlaşan elektrikli araçlar, bu durumu daha da çözülmesi zor hale getiriyor. Elektrikli araçların diğerlerine göre çok daha ağır olması, tekerleklerde daha fazla ağırlığa ve daha fazla aşınmaya sebep oluyor.

Stohl, "Üreticiler buna bir şekilde çözüm bulmalı" diyor.