Ankara - Brüksel hattında sıcak saatler... 'Vize' için art arda açıklamalar

Türkiye ile AB arasındaki sığınmacı anlaşması uyarınca Avrupa Komisyonu’nun Türkiye vatandaşlarına vize muafiyeti tavsiyesinin ardından top Avrupa Parlamentosu’nda (AP). Dünkü toplantısında konuyu görüşmesi gereken AP ise Komisyon’un tavsiyesine baş kaldırarak, Alman medyasının ifadesiyle “Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan karşıtı yön benimsedi”.

AP’nin Alman Sosyal Demokrat Partili Başkanı Martin Schulz ve AP’de grubu olan partiler, vizelerin kalkması için başta terörle mücadele yasalarının değiştirilmesi olmak üzere gereken 72 kriter yerine getirilmeden Türkiye’ye vize muafiyetini gündeme almama pozisyonunu benimsedi.

"VİZE MUAFİYETİ OLMAYACAK"

Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker’den vize muafiyeti ile ilgili açıklama yaptı. Almanya'nın Başkenti Berlin’de katıldığı bir konferansta açıklama yapan Juncker, Türkiye’yi vize muafiyeti konusunda tüm şartları yerine getirmesi konusunda uyardı. Deutschlandfunk’un haberine göre, “Biz vize muafiyeti konusunda şartlar ortaya koyduk. Bu şartların yerine getirilmesini önemsiyoruz” diyen Juncker, aksi durumda vize muafiyetinin gerçekleşmeyeceğini söyledi.

Türkiye’yi verilen sözleri yerine getirmeye çağıran AB Komisyonu Başkanı, Türkiye tarafından dillendirilen sığınmacıların tekrar Avrupa’ya gönderileceği yönündeki ifadeler için ise şantaja izin vermeyeceğine dikkat çekti.

Türkiye’nin terörle mücadele yasalarının değiştirilmesi de dahil taahhütlerini yerine getirmemesi durumunda Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye arasında imzalanan göçmen anlaşmasının çökebileceğine dikkati çeken Juncker, vize serbestisi için 72 kriter belirlediklerini bunlardan 65 numaralı kriterin Türk hükümetinin terörle mücadele yasasını gözden geçirmesini öngördüğünü hatırlattı.

“Türk hükümetiyle anlaşmaya vardık ve başbakanın görevden ayrılacak olması Türkiye ile AB arasında varılan anlaşmaların göz ardı edilmesine neden olamaz” diyen Juncker, “Şartların yerine getirilmesine büyük değer veriyoruz. Yoksa Türkiye ile AB'nin imzaladığı anlaşma gerçekleşmeyecek. Eğer Sayın Erdoğan, Türkleri Avrupa'ya serbest seyahat etme hakkından yoksun bırakmaya karar verirse, bunu Türk halkına açıklamak zorunda. Bu benim sorunum olmayacak, bu onun sorunu olacak" diye konuştu.

AB Bakanı'ndan son açıklama

Avrupa Birliği Bakanı Volkan Bozkır, yaptığı son açıklamada, "Vize serbestisi pahasına terör yasasını değiştiremeyiz. Biz son ana kadar bu çabalarımızı sürdüreceğiz. Sayın Cumhurbaşkanımızın başlattığı sürecin tehlikeye maruz kalmaması için bütün imkanları zorlayacağız. Cumhurbaşkanımızın direktifiyle AP ile vize konusundaki kararımızı vereceğiz" diye konuştu. Bozkır, cuma günü son bir değerlendirme yapacaklarını ifade etti.

AB Komisyonu'ndan yanıt geldi

Bakan Bozkır'ın bu sözlerinden sonra Avrupa Birliği Komisyonu'ndan yeni bir açıklama geldi. Açıklamada, "Ankara'nın terörle mücadele yasasını değiştirmeyi reddetmesi süreci bitirmiyor" denildi.

Toplantı iptal edildi

Bugün Brüksel’de planlanan 4’lü siyasi diyalog toplantısı da iptal. AB Bakanı Volkan Bozkır, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Komisyon’un genişlemeden sorumlu üyesi Johannes Hahn’ın 4’lü siyasi diyalog toplantısı, Alman basınına göre, AP’nin tavrından sonra “ileri bir tarihe ertelendi”. Yine de Bozkır, Brüksel’e gidip Mogherini ve Hahn’a Ankara’nın tezlerini anlatacak. Ama Erdoğan’ın hem vize muafiyeti için terörle mücadele yasalarının değiştirilmesi şartını “Sen yoluna, ben yoluma” diyerek reddetmesi hem de vize muafiyeti sağlanmazsa Avrupa’ya sığınmacı akının yeniden başlatmakla tehdit etmesi, AB’nin gündemine damga vurdu. Dün ilkin Alman İçişleri Bakanı Thomas de Maiziere’nin AB ile Türkiye arasındaki müzakerelerin başarısızlığa uğrayabileceği açıklaması sızdı. Bild gazetesine göre De Maiziere “Erdoğan’ın kriterleri yerine getirmeye niyetli olmadığı aşikar. Kriterler yerine getirilmezse vize mecburiyeti kalkmaz” dedi.

Erdoğan’a baş eğmeyiz

Ardından Schulz, Türkiye’nin tüm kriterleri yerine getirmesi gerektiğini, terörle mücadele ve veri güvenliği yasalarındaki değişikliklerin de bu kriterler arasında bulunduğunu belirtti. 72 kriterin tümünün yerine getirilmemesi halinde AP’nin vize muafiyetini gündemine almayacağını duyuran Başkan, temmuza kadar karar çıkmasının zor olduğunu ifade etti. AP Sivil Özgürlükler ve Adalet Komisyonu, 72 kriterin tamamı yerine getirilinceye kadar vize serbestisini gündemine almayacağını açıkladı. Liberaller Grubu Başkanı Guy Verhofstadt “Terörle Mücadele Yasası dahil” derken, Sosyalistler Grup Başkanı Gianni Pittella Erdoğan’ın tehditlerine ve baskı kurma girişimlerine boyun eğmeyeceklerini dile getirdi.

İnşallah ekimde

AP Dışilişkiler Komisyonu Başkanı Elmar Brok, haziranda vize muafiyetinin yürürlüğe girmesinin şimdiden imkansız hale geldiğini belirterek, ekim ayında uzlaşmaya varılmasını umduğunu söyledi.

Sığınmacı anlaşması çöküyor mu?

Brüksel ile Ankara arasındaki vize muafiyetiyle ilgili restleşmenin sığınmacı anlaşmasını tehlikeye attığı konuşuluyor. Erdoğan’ın Başbakan Ahmet Davutoğlu’nu görevden almasının ardından, Avrupalı politikacılar Türkiye’ye alternatifi tartışıyor. Belçikalı liberal politikacı Verhofstadt, AB’nin kendi sorumluluğunu üstlenmesi, Türkiye ile sığınmacı anlaşması yerine haziran sonunda kendi sınır korumalarını oluşturması gerektiğini, bunun tek çö- züm olduğunu savundu. Alman parlamentosunun CDU’lu milletvekili Karl-Georg Wellmann de sğınmacıların Türkiye’ye gönderilmeleri yerine Yunan adalarında tutulmalarını ve başvurusu reddedilenlerin doğrudan geldikleri ülkelere gönderilmeleri önerdi.

Brüksel’deki Avrupa Politikaları Merkezi’nden Janis Emmanouilidis ise Türkiye ile anlaşmaya alternatif olmadığı görüşünde. “Geçen yılki sayılarda sığınmacı gelirse, Yunan adalarının Avrupa’nın toplama kampları olabileceğini pek düşünemiyorum” uyarısı yapan Emmanouilidis, bundan ne Yunanların ne de diğer Avrupalıların çıkarı olacağını belirtti.

Vize serbestisi için yerine getirilmesi gereken 5 kriter

Türkiye’nin vize muafiyeti için yerine getirmesi eksik kalan kriterler şunlar:

1 - Terörle Mücadele Yasası’nda değişiklik. Türkiye’nin yasadaki “terör” tanımını değiştirip basın, ifade ve toplanma gibi temel özgürlükleri garanti altına alması isteniyor.

2 - Yolsuzluğa Karşı Avrupa Ülkeler Grubu Konseyi’nin (GRECO) tavsiyeleri ile uyumlu yasal düzenlemeler gerekiyor.

3 - Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda da değişiklikler yapılarak AB standartları ile uyumlu hale getirilmesi gerekiyor.

4 - AB’nin emniyet teşkilatı EUROPOL’le yapılan Operasyonel İşbirliği Anlaşması’nın uygulamaya konulması gerekiyor.

5 - Suçluların iadesi konusunda AB üyesi ülkelerle hukuki alanda işbirliğinin gerekiyor.